Ηταν η είδηση της ημέρας – και όχι μόνο για την Ιταλία. Ο άνθρωπος που ανέλαβε να βγάλει τα κάστανα από την ιταλική φωτιά σαν πρωθυπουργός υποστηριζόμενος από κόμματα με βαθιές αντιθέσεις σε κρίσιμα ζητήματα, ο Μάριο Ντράγκι, άλλοτε διαπρέψας στο πόστο του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεν άντεξε άλλο και ανακοίνωσε την παραίτησή του. Επειτα από τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζο Ματαρέλα ο Ντράγκι συνεκάλεσε υπουργικό συμβούλιο και ανακοίνωσε στα μέλη του την πρόθεσή του να παραιτηθεί.

Να τι τους είπε: «Από την εναρκτήρια ομιλία μου στη Βουλή έλεγα πάντα ότι αυτό το σχήμα θα προχωρήσει μόνο εφ’ όσον υπάρξει σαφής προοπτική να υλοποιήσει το κυβερνητικό πρόγραμμα το οποίο οι πολιτικές δυνάμεις είχαν υπερψηφίσει. Αυτό ήταν θεμελιώδες ώστε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις. Τέτοιες συνθήκες, όμως, δεν υφίστανται πια».

Οι συνθήκες στις οποίες αναφέρθηκε ο Ντράγκι μετεβλήθησαν από τις διαρκείς παλινωδίες του κόμματος Πέντε Αστέρια, ενός σεσημασμένου από απόψεως λαϊκιστικής πλειοδοσίας πολιτικού σχήματος. Η κυβερνητική κρίση στην Ιταλία ενδέχεται να επαναφέρει τους Πεντάστερους αλλά και άλλους λαϊκιστές, της Δεξιάς, όπως είναι η Λέγκα ή οι Φρατέλι ντ’ Ιτάλια, σε θέση ισχύος, καθώς οι εξελίξεις δεν αποκλείεται να καταλήξουν ακόμη και σε εκλογές.

Προς το παρόν όμως υπάρχει ένα ανάχωμα στις βιαστικές κινήσεις, ο ιταλός πρόεδρος που πρότεινε στον Ντράγκι να ζητήσει εκ νέου την εμπιστοσύνη της Βουλής και να μην παραιτηθεί. Αφού, λοιπόν, δήλωσε στους υπουργούς του ότι αποφάσισε να παραιτηθεί, ο Ντράγκι επέστρεψε στο προεδρικό μέγαρο και ενημέρωσε επισήμως τον Ματαρέλα. Ο Ματαρέλα δεν αποδέχθηκε την παραίτηση του Ντράγκι και τον συμβούλεψε να παρουσιαστεί ενώπιον της Βουλής ώστε να εξακριβωθεί αν διαθέτει την εμπιστοσύνη του Σώματος. Αυτές οι διαδικασίες, ψήφου εμπιστοσύνης επί της ουσίας, θα γίνουν την ερχόμενη εβδομάδα.

«Κρίση στο ευρώ» βλέπει το Bloomberg

Κάθε εξέλιξη στην Ιταλία μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στην Ευρωζώνη. Το πρακτορείο Bloomberg ήδη παρατήρησε ότι πιθανή «κρίση στις αγορές με επίκεντρο την Ιταλία ίσως αποτελέσει τη χειρότερη αναταραχή στην ιστορία του ευρώ». Η συσχέτιση που έκαναν οι Αμερικανοί με το πρόσφατο πολιτικό παρελθόν της Ελλάδας έχει το ενδιαφέρον της. Εγραψαν: «Η Ελλάδα σχεδόν εκδιώχθηκε από το ευρώ υπό την λαϊκιστική κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα», υπονοώντας ότι οι αντίστοιχοι ιταλοί «συριζαίοι», οι λαϊκιστές δηλαδή, μπορεί να τινάξουν την μπάνκα στον αέρα.

«Ακριβώς όπως φοβούνταν οι γερμανοί πολιτικοί και προφήτευαν οι οικονομολόγοι κατά τη γέννηση του νομίσματος, δύο δεκαετίες πριν, οι αδυναμίες και το χρέος της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης υπάρχει ο κίνδυνος να καταστούν πρόβλημα πανευρωπαϊκό. Η ανάγκη για νέα πολιτική διευθέτηση ώστε να διορθωθεί αυτό το “σφάλμα” αρχίζει να γίνεται πιεστική, αλλά στο μεταξύ το βάρος πέφτει στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την Κριστίν Λαγκάρντ, να βρει κάποια βραχυπρόθεσμη λύση» έγραψε το Bloomberg για τη νέα επαπειλούμενη κρίση.

Οι βασικές παράμετροι της εξίσωσης που συνδέονται με την κρίση στην Ιταλία είναι το ενδεχόμενο η αντίδραση της ΕΚΤ στην αύξηση των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων (μέσω του νέου εργαλείου που ετοιμάζει) να μην είναι επαρκής, και από την άλλη πλευρά οι αυξήσεις επιτοκίων που δρομολογούνται να τροφοδοτήσουν δημοσιονομικά προβλήματα και ένταση της πολιτικής κρίσης.

Το Bloomberg θύμισε ότι τον περασμένο μήνα η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου ξεπέρασε το 4% για πρώτη φορά από το 2014, για να υποχωρήσει μετά τη δέσμευση της ΕΚΤ ότι θα παρέμβει. Ωστόσο, η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δέχεται πίεση από την πλευρά της Γερμανίας η παρέμβαση να είναι περιορισμένη, ενώ το ευρώ υποχώρησε φτάνοντας σε ισοτιμία 1 προς 1 με το δολάριο, για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια.

Το αμερικανικό πρακτορείο εκτίμησε ότι το μέγεθος των δυσκολιών που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ΕΚΤ υπερβαίνει τις προκλήσεις από την αρχική υποτίμηση του νομίσματος μετά τη γέννησή του το 1999, την κρίση του 2008, την ελληνική κρίση, αλλά και τον πανικό των αγορών για την Ιταλία στην πρώτη φάση της πανδημίας το 2020.

Tο Bloomberg μελέτησε τρία σενάρια.

α) Επίθεση κερδοσκόπων λόγω ασθενούς αντίδρασης της ΕΚΤ. Η προσπάθεια της ΕΚΤ να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των κερδοσκόπων στα ομόλογα της Ιταλίας αναμένεται να περιλαμβάνει ένα πιο ισχυρό εργαλείο που θα παρουσιαστεί πιθανότατα στις 21 Ιουλίου, μαζί με την ανακοίνωση της πρώτης αύξησης επιτοκίων. Ομως ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, της Bundesbank, ο Γιόαχιμ Νάγκελ, φέρεται να αντιδρά στη δέσμευση της ΕΚΤ για στήριξη των χωρών του Νότου, με το επιχείρημα ότι η ΕΚΤ δεν πρέπει να χρηματοδοτεί κυβερνήσεις και ότι θα πρέπει να εστιάσει στην καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού. Οι αντιρρήσεις που διατυπώνονται στο Συμβούλιο της ΕΚΤ πιέζουν ήδη τη Λαγκάρντ και ενδέχεται να οδηγήσουν σε μια περιορισμένη παρέμβαση που δεν θα αποθαρρύνει τους κερδοσκόπους, οι οποίοι «κυκλώνουν» και ενδέχεται να επιτεθούν στα ομόλογα της Ιταλίας.

β) Εκθετική αύξηση επιτοκίων, εκτίναξη του κόστους δανεισμού. Αν η ΕΚΤ αυξήσει πιο επιθετικά τα επιτόκια το φθινόπωρο, ενδεχόμενο που η Λαγκάρντ έχει αφήσει ανοικτό, το κόστος δανεισμού της Ιταλίας μπορεί να εκτιναχθεί οδηγώντας σε «εκρηκτική τροχιά» το ιταλικό χρέος. Εκεί μοιραία θα τεθεί το δίλημμα εντός της ΕΚΤ ανάμεσα στα μέτρα για την καταπολέμηση του πληθωρισμού (αύξηση επιτοκίων) και την ανάγκη να διατηρηθεί η σταθερότητα στην ευρωζώνη.

γ) Οι λαϊκιστές παίρνουν το πάνω χέρι (και υποτίθεται ότι υλοποιείται το «σενάριο ΣΥΡΙΖΑ»). Η Ιταλία έχει αλλάξει 14 κυβερνήσεις και 10 πρωθυπουργούς από τότε που δημιουργήθηκε το ευρώ. Παρ’ ότι ο Ντράγκι κανονικά θα παραμείνει έως την άνοιξη του 2023, όλα κρέμονται τώρα από μία κλωστή. Ο Κόντε, επικεφαλής του Κινήματος Πέντε Αστέρων θέλει μεγαλύτερο πακέτο στήριξης για τον πληθωρισμό. Ο ηγέτης της  Λέγκας, ο Ματέο Σαλβίνι, ζητεί μεγαλύτερο έλλειμμα για να χρηματοδοτηθούν τα μέτρα ανακούφισης των πολιτών, ενώ ο επικεφαλής της Φόρτσα Ιτάλια, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ζήτησε από τον Ντράγκι να επαληθεύσει τη συνοχή της κυβερνητικής πλειοψηφίας.

Ακόμη και χωρίς πρόωρες εκλογές, το ενδεχόμενο οι λαϊκιστές να πάρουν το πάνω χέρι στη χάραξη πολιτικής στην Ιταλία, ξοδεύοντας αλόγιστα, θα δέσει τα χέρια της ΕΚΤ για πιθανή στήριξη, έγραψε το Bloomberg. Και θύμισε ότι πιθανή σύγκρουση των λαϊκιστών της Ιταλίας με τις Βρυξέλλες θα έχει επικίνδυνες συνέπειες, ανάλογες με αυτές του 2015 στην Ελλάδα.

Ο «παράγων Πούτιν»

Πέρα από τις πολιτικές ισορροπίες στην Ιταλία και τις οικονομικές επιπτώσεις από πιθανή κρίση σε ολόκληρη την Ευρωζώνη (άρα και στην Ελλάδα), στο φόντο υπάρχει και ο «παράγων Πούτιν». Διότι πρέπει να σημειωθεί ότι o παραπάνω Κόντε ετάχθη κατά της αποστολής όπλων στην Ουκρανία, ενώ ο Σαλβίνι προσπάθησε χωρίς επιτυχία να παίξει ρόλο στην ουκρανική κρίση, ακόμη και με ένα ταξίδι στη Μόσχα. Οι επικριτές του τον κατηγορούν για άκρατο «φιλοπουτινισμό» και θυμίζουν ότι έχει φορέσει ακόμη και μπλουζάκι με το πρόσωπο του Πούτιν κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Μόσχα το 2015.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News