Στην έκδοση του 1892 του κλασικού του τουριστικού οδηγού για την Ισπανία, ο βρετανός Ρίτσαρντ Φορντ έγραψε ότι τα ισπανικά πανδοχεία σέρβιραν «ένα ουσιαστικό γεύμα» στις 11 π.μ., ή το μεσημέρι – και δείπνο στις 6 ή 7 το βράδυ. Αλλά το διατροφικό χρονοδιάγραμμα των Ισπανών έχει αλλάξει πολύ από εκείνη την εποχή.

Οπως συμβαίνει στις περισσότερες μεσογειακές χώρες –ανάμεσά τους και στη δική μας– η χώρα φημίζεται πλέον για το φαγητό μέχρι αργά – με το μεσημεριανό γεύμα να σερβίρεται συνήθως στις περισσότερες περιοχές από τις 14:00 έως τις 17:00, και το δείπνο από τις 20:30 έως τις 23:00, ή και αργότερα. Οι περισσότεροι Ισπανοί δεν σκέφτονται το δείπνο πριν τις 21.00.

Ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου επισημαίνει ότι αν και πολλοί Ισπανοί θεωρούν πως το γεύμα πιο νωρίς είναι μόνο για τα παιδιά, υπάρχουν και κάποιοι που υποφέρουν από την πείνα από το μεσημέρι. Αλλά είναι οι αλλοδαποί αυτοί που προβληματίζονται περισσότερο με τις «περίεργες» ώρες φαγητού στη χώρα.

Η Ισαμπέλ Ντιάζ Αγιούσο, μέλος του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος και περιφερειάρχης της Καστίλλης, με έδρα τη Μαδρίτη, καλεί τώρα τους εστιάτορες να «αποπλανήσουν» τους ξένους επισκέπτες, ανοίγοντας νωρίτερα για τα μεσημεριανά γεύματα και τα δείπνα, χωρίς να ανατρέψουν τα δικά τους διατροφικά ωράρια, καθώς η πρωτεύουσα και η χώρα βιώνουν μια τουριστική άνθιση.

«Θέλουμε να προσελκύσουμε τουρίστες με το να είμαστε ευέλικτοι, ανοίγοντας τα καταστήματά μας νωρίτερα το μεσημέρι και την ώρα του δείπνου», λέει στους Times. «Το αντίστοιχο ισχύει και για τους ισπανούς τουρίστες, που αν δεν δίνουν προσοχή στα ωράρια των περιοχών που επισκέπτονται, κινδυνεύουν να μείνουν νηστικοί. Οφείλουμε να σεβαστούμε τα ωράρια των ανθρώπων που μας κάνουν την τιμή να μας επισκεφθούν», εξηγεί.

Ορισμένα εστιατόρια στο κέντρο της Μαδρίτης ανοίγουν τώρα στις 13:00 και στις 20:00 για να εξυπηρετήσουν τους τουρίστες. Η περιφερειακή κυβέρνηση κρίνει ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να ανοίγουν στις 12.00 για το μεσημεριανό φαγητό, και στις 18.00 ή 19.00 για δείπνο – ένα ωράριο που ακολουθούν προς το παρόν μόνο μερικά από τα πιο εξαρτημένα από τους τουρίστες εστιατόρια, και θεωρείται «βάρβαρο» για τους περισσότερους Ισπανούς.

Ο τρόπος με τον οποίο τα εστιατόρια θα οργανώνουν τις βάρδιες των εργαζομένων τους για να αντιμετωπίσουν τα αντιπαρατιθέμενα ξένα και ισπανικά έθιμα, παραμένει ασαφής. Οι κατευθυντήριες γραμμές που προσφέρει η Αγιούσο, όπως επιμένει, δεν πρόκειται να επηρεάσουν τις συνήθειες των ντόπιων.

Τα αριστερά κόμματα της χώρας, ωστόσο, επισημαίνουν ότι τα παράπονα των ντόπιων εντείνονται για τις αρνητικές επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού σε ολόκληρη την Ισπανία – ιδιαίτερα στην αύξηση των τιμών των ακινήτων. Σε πρόσφατη διαδήλωση στη Μαδρίτη, οι διαδηλωτές φώναζαν «Τουρίστες, βγείτε από τα διαμερίσματά μας». Χιλιάδες κόσμου συμμετείχαν σε διαδηλώσεις την Κυριακή σε παραθεριστικά θέρετρα στα Κανάρια Νησιά, όπως επισημαίνουν οι Times.

Κάποιοι φοβούνται ότι η μαζική προσέλευση των τουριστών έχει ήδη επηρεάσει τις ισπανικές πρακτικές του μεσημεριανού γεύματος. Στη Βαρκελώνη, οι ντόπιοι που συνήθιζαν να στριμώχνονται για ένα ποτό πριν το μεσημεριανό γεύμα στη βεράντα ενός εστιατορίου στη 13:00, δεν μπορούν πλέον να καθίσουν σε τραπέζι αν δεν παραγγείλουν φαγητό. Μέχρι και κάποιοι ξένοι επισκέπτες εκλαμβάνουν αυτό το νεωτερισμό ως προσβολή.

Η Γιολάντα Ντίαζ, ηγέτης του αριστερού Ενωτικού Κινήματος (πρώην Ποδέμος), υπουργός Εργασίας και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σάντσεθ, εξόργισε τους συμπατριώτες της όταν δήλωσε ότι οι ώρες λειτουργίας της Ισπανίας δεν συμβαδίζουν με την υπόλοιπη Ευρώπη. Πρόσθεσε ότι «δεν είναι λογικό» τα εστιατόρια να είναι ανοιχτά στη μία τα ξημερώματα, χαρακτήρισε «τρέλα» τη διαφορά των ωραρίων τους με την υπόλοιπη Ευρώπη, και δεσμεύθηκε να τα εξορθολογίσει.

Η Αγιούσο επιτέθηκε στον «σοσιαλιστικό πουριτανισμό» της υπουργού και υπερασπίστηκε τη «διαφορετική» προσέγγιση της Ισπανίας στη νυχτερινή ζωή. Αλλά η σύγκρουση των ωραρίων έχει μεγάλη ιστορία στην Ισπανία, όπως ανακαλύπτουν οι Times. Οι περισσότεροι Ισπανοί κατηγορούν τον δικτάτορα, στρατηγό Φράνκο, ο οποίος στη δεκαετία του 1940 αποφάσισε ότι τα ωράρια της Ισπανίας πρέπει να ευθυγραμμιστούν με εκείνα της ναζιστικής Γερμανίας.

Αλλοι θεωρούν ότι ευθύνεται το ζεστό κλίμα, καθώς για πολλούς Ισπανούς οι καλοκαιρινές ημέρες ξεκινούν νωρίς το πρωί και ολοκληρώνονται κατά τις 3 μ.μ., με το μεσημεριανό τους. Μια άλλη θεωρία συνδέει το ωράριο με το φεγγαρόφωτο στα χρόνια της φτώχειας, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, όπου οι εργαζόμενοι συνήθιζαν να τελειώνουν την πρώτη τους δουλειά στις 2 μ.μ., να τρώνε μεσημεριανό, και μετά να πηγαίνουν στη δεύτερη δουλειά τους μέχρι αργά το βράδυ.

Οποια κι αν είναι η ιστορική αλήθεια, η Αγιούσο δεν επιθυμεί οι πολιτισμικές διαφορές να σταθούν εμπόδιο στην τουριστική έκρηξη της Μαδρίτης. Οπως λέει χαρακτηριστικά στους Times, το επιτελείο της έχει εφεύρει ένα νέο σλόγκαν: «Καλώς ήλθες, τουρίστα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News