Ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών και για εκείνα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας συγκλίνουν παγκοσμίως. Παρότι οι γυναίκες αποτελούν την πληθυσμιακή πλειονότητα, ενώ οι σεξουαλικά αποκλίνουσα κοινότητα αποτελεί μειονότητα, και οι δύο ομάδες αισθάνονται δικαίως καταπιεσμένες από την πατριαρχική δομή των κοινωνιών.

Ειδικά στο φονταμενταλιστικό Ιράν, η καταπίεση αγγίζει μεσαιωνικές μεθόδους, με τις ζωές των φιλελεύθερων γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ να κινδυνεύουν σε καθημερινή βάση, λόγω της συμμετοχής τους στις ευρείες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του τελευταίου επταμήνου. Το BBC μεταφέρει ιστορίες γκέι και λεσβιών Ιρανών που συμμετέχουν μαζικά στις διαδηλώσεις.

«Είσαι έκφυλη;» ρωτάει ο αξιωματικός ασφαλείας μια νεαρή αμφιφυλόφιλη γυναίκα που ανακρίνει, η οποία συνελήφθη κατά τη διάρκεια των πρόσφατων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Ιράν. Ο ανακριτής είχε ψάξει το τηλέφωνο της κοπέλας και είχε διαβάσει τις οικείες συνομιλίες της με την κοπέλα της.

«Τι στο διάολο είναι αυτές οι κουβέντες; Είσαι έκφυλη;» επαναλαμβάνει ο ανακριτής, με τη φωνή του γεμάτη αηδία και χρησιμοποιώντας μια προσβλητική και υποτιμητική περσική λέξη που περιγράφει κάθε μορφή έλξης για το ίδιο φύλο. Τώρα, που είναι εκτός φυλακής με εγγύηση, η 20χρονη γυναίκα λέει ότι απέφυγε να απαντήσει στην ερώτηση, περιγράφοντας τη συζήτηση ως «κάποια αστεία που γίνονται συχνά μεταξύ κοριτσιών».

Η κοπέλα ισχυρίζεται ότι ο ανακριτής φαινόταν να επικεντρώνεται στην άσκηση κατηγοριών σχετικά με τις διαμαρτυρίες, και ως εκ τούτου δεν ασχολήθηκε με την πιθανότητα ομοφυλοφιλίας. Ο ιρανικός νόμος, ο οποίος βασίζεται στη Σαρία, θεωρεί τις ομόφυλες σχέσεις ως εγκλήματα που επιφέρουν τη μέγιστη ποινή, του θανάτου.

«Αλλά συνέχισε να με σφυροκοπάει με αυτή την ερώτηση: “Είσαι έκφυλη;”. Ανέφερε επίσης το όνομα της κοπέλας μου πού και πού, κάνοντας ερωτήσεις για τη σεξουαλικότητά της» αποκαλύπτει η 20χρονη. Είχε σχεδιάσει να φτιάξει μια σημαία ΛΟΑΤΚΙ Pride, στο χρώμα του ουράνιου τόξου, και να τη φέρνει μαζί της στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. «Αλλά με συνέλαβαν και έχουν συμβεί πολλά από τότε» λέει.

Υποδεικνύοντας το πνεύμα αντίστασης των νεότερων γενεών στο Ιράν, η κοπέλα λέει πως δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ήταν «πιο ορατή κατά τις πρόσφατες διαδηλώσεις», ειδικά καθώς το κίνημα «έχει ρίζες στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Κατά τη γνώμη της, αυτό δείχνει το «απαράμιλλο θάρρος» των νεότερων γενεών και το χάσμα μεταξύ αυτών και των κορυφαίων στελεχών της Ισλαμικής Δημοκρατίας, πολλά από τα οποία είναι τώρα στα 80 τους. «Αυτή η γενιά δεν λυγίζει μπροστά σε βάρβαρους νόμους και κανόνες. Είναι αποφασισμένη να παραμένει σταθερά πιστή στον εαυτό της. Στέκεται όρθια και απαιτεί αναγνώριση».

Οι διαδηλώσεις σάρωσαν όλη τη χώρα μετά τον θάνατο, τον περασμένο Σεπτέμβριο, της Μάχσα Αμινί, μια νεαρής κοπέλας κουρδικής καταγωγής που συνελήφθη από την αστυνομία ηθών επειδή φέρεται ότι φορούσε «ακατάλληλα» το χιτζάμπ της. Η Ισλαμική Δημοκρατία απάντησε στις διαδηλώσεις με θανατηφόρες επιθέσεις.

Σύμφωνα με το Πρακτορείο Ειδήσεων των Ακτιβιστών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 530 διαδηλωτές –ανάμεσά τους 71 παιδιά– από την έναρξη των διαδηλώσεων. Τέσσερις άνδρες εκτελέστηκαν με κατηγορίες που σχετίζονται με τις διαμαρτυρίες, μετά από δίκες που, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ήταν άδικες και βασίστηκαν σε καταναγκαστικές ομολογίες. Δεκάδες άλλοι που έχουν καταδικαστεί κινδυνεύουν να εκτελεστούν.

Κατά τη διάρκεια του κινήματος διαμαρτυρίας νεαροί ΛΟΑΤΚΙ αψήφησαν τις απαγορεύσεις του καθεστώτος για δημόσιες εκδηλώσεις στοργής, τρυφερότητας και οικειότητας μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, αφαιρώντας το χιτζάμπ τους και φιλώντας ο ένας τον άλλον στο στόμα δημοσίως.

Αλλοι έχουν βγει στους δρόμους με πλακάτ στα χρώματα του Pride και των τρανς σημαιών, που αναγράφουν «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» –το ντε φάκτο σύνθημα του κινήματος διαμαρτυρίας–, καθώς και «Queer, Ζωή, Ελευθερία». Για κάποιους το «queer» είναι μια προσβλητική λέξη, αλλά για πολλούς ομοφυλόφιλους είναι ο προτιμώμενος όρος για να περιγραφεί ο σεξουαλικός προσανατολισμός ή η ταυτότητα φύλου τους.

Οι φωτογραφίες δείχνουν ακτιβιστές να ζωγραφίζουν με σπρέι συνθήματα υπέρ της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας σε τοίχους πανεπιστημίων και πάρκων, όπως: «Queer, Τρανς, Ελευθερία», «Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα εξεγείρεται» και «Αυτή είναι η φωνή της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας: Απελευθέρωση ή φωτιά στη νύχτα».

Κάποιοι στους δρόμους μοιράζουν στους περαστικούς φυλλάδια ζωγραφισμένα στο χέρι, στα χρώματα της σημαίας του Pride, στα οποία αναγράφεται ότι «η ιρανική οικογένεια των ΛΟΑΤΚΙ στέκεται δίπλα σας». Πολλοί Ιρανοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χαιρέτησαν θερμά την αυξημένη ενεργοποίηση της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Ωστόσο, η κίνηση προκάλεσε και αντιδράσεις.

Εκτός από τις ξεκάθαρα ομοφοβικές αντιδράσεις, ένα παλιό ερώτημα επανήλθε στην επιφάνεια: «Είναι η “κατάλληλη στιγμή” να μιλήσουμε για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ στο Ιράν;». Παρόμοια ερωτήματα έχουν αντηχήσει στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, κάθε φορά που περιθωριοποιημένες ομάδες απαιτούσαν τα δικαιώματά τους.

Το ερώτημα «είναι η κατάλληλη στιγμή για αυτό;» χρησιμοποιήθηκε από πολλά πολιτικά κόμματα για να φιμώσουν τις φεμινίστριες, όταν χιλιάδες γυναίκες διαμαρτύρονταν κατά της εισαγωγής των υποχρεωτικών κανόνων για το χιτζάμπ, μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Η Αφσάνε Ριγκό, ερευνήτρια σε θέματα Τεχνολογίας, Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, λέει: «Οσον αφορά τον κόσμο, οι ομοφυλόφιλοι στο Ιράν αντιμετωπίζουν μερικές από τις πιο σκληρές ποινές για την ύπαρξή τους».

«Επίσης, ποινικοποιούνται με πολλούς τρόπους, όχι μόνο βάσει καταπιεστικών νόμων που απαγορεύουν γενικά την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου, αλλά και με νόμους που ποινικοποιούν άμεσα την ταυτότητά τους» προσθέτει. Οι απαγορεύσεις περιλαμβάνουν τη χρήση ρούχων που θεωρούνται γυναικεία, από ένα άτομο ορισμένο ως αρσενικό κατά τη γέννηση.

Αλλες πράξεις ομοφυλοφιλίας που έχουν ποινικοποιηθεί από το καθεστώς περιλαμβάνουν «φιλί ή άγγιγμα ως αποτέλεσμα πόθου» από άτομα του ιδίου φύλου, τα οποία και τιμωρούνται με μαστίγωμα. Αυτές οι κυρώσεις ισχύουν ακόμα και για παιδιά κάτω των 18 ετών.

Σε ομιλία του στην Τεχεράνη στις 11 Φεβρουαρίου για την επέτειο της ιρανικής επανάστασης, ο πρόεδρος Ιμπραΐμ Ραΐσι κατηγόρησε τη Δύση ότι «εκμεταλλεύεται τις γυναίκες» με το πρόσχημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων., προσθέτοντας ότι αυτές οι χώρες δεν μπορούν «να θέτουν κανόνες για τον κόσμο, αφού ωθούν την ανθρωπότητα στο χείλος της εξαφάνισης προωθώντας ανήθικες συμπεριφορές, όπως η ομοφυλοφιλία».

Παρά τους αντίθετους ανέμους που πνέουν στην πολιτική σκηνή, η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα του Ιράν είναι αποφασισμένη να μην ξαναμπεί στην ντουλάπα. Πρόσφατα, δεκάδες γκέι βοήθησαν έναν ομοφυλόφιλο blogger που ασχολείται με θέματα ομορφιάς να φτιάξει ένα βίντεο-κολλάζ, όπου ο καθένας τους επαναλάμβανε μία μόνο φράση: «Είμαστε αμέτρητοι».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News