Στα αμερικανικά πολιτικά πράγματα ο Τζόζεφ Στίγκλιτς έχει δώσει στίγμα ως «αριστερός» οικονομολόγος-διανοητής, αφού τα τελευταία 25 χρόνια κανένας άλλος δεν εργάστηκε όπως αυτός για να εμποδίσει το Δημοκρατικό Κόμμα να ταυτιστεί με την επέλαση της παγκοσμιοποίησης. Οι συστάσεις από τον δημοσιογράφο Μάικλ Χιρς στο αναγνωστικό κοινό του Foreign Policy θα ήταν περιττές, αν δεν υπήρχε λόγος. Ενας εκπληκτικός λόγος.

Η αφορμή της συζήτησης μεταξύ του δημοσιογράφου και του Νομπελίστα ήταν η κυκλοφορία του νέου βιβλίου του δεύτερου με τον τίτλο «Ανθρωποι, εξουσία και κέρδη, ο προοδευτικός καπιταλισμός στην εποχή της δυσαρέσκειας» («People, power and profits, progressive capitalism for an age of discontent», όπως έxει ξαναγράψει το Protagon.

Ο Χιρς γράφει ότι ο Στίγκλιτς από όλες τις θέσεις που κατείχε (σε παγκόσμιους οργανισμούς και στην αμερικανική κυβέρνηση ως σύμβουλος του Κλίντον) πάντα ανησυχούσε για την αμερικανική μεσαία τάξη, ότι έβαινε απροστάτευτη προς τον γκρεμό, πάντα προβληματιζόταν για την ανισότητα των εισοδημάτων. Γράφει επίσης ότι δεν εισακούστηκε, ούτε από τη Χίλαρι Κλίντον «η οποία αγνόησε όλες τις προοδευτικές ιδέες του το 2016, παραβλέποντας στην προεκλογική μάχη της με τον Ντόναλντ Τραμπ ότι η βάση του κόμματος δεν είχε πλέον εμπιστοσύνη στον ‘κεντρισμό’ της».

Σήμερα, με τη μεσαία τάξη της Αμερικής θυμωμένη και ψηφοφόρο του Τραμπ, και με τους Δημοκρατικούς, ιδίως τους νέους σε ηλικία, «αριστερίζοντες», ο Στίγκλιτς αλλάζει ρόλο: προσπαθεί να τους συγκρατήσει, να μη μετατοπιστούν πολύ «αριστερά» και χαρακτηριστούν «σοσιαλιστές», επειδή υπάρχει κίνδυνος να μην αποφύγουν την εκλογική ήττα και το 2020.

Ισορική ειρωνεία

Ο Χιρς του επισημαίνει τη μεταβολή της στάσης του. Την «ιστορική ειρωνεία». Ο Στίγκλιτς γελάει, αλλά απαντά σοβαρότατα ότι προέχει η νίκη του Δημοκρατικού Κόμματος. «Η απειλή είναι τεράστια. Είναι πολύ σημαντικό να κερδίσουμε».

Εν όψει των εκλογών του 2020 η προτίμηση του Στίγκλιτς στον όρο  «προοδευτικός καπιταλισμός» είναι δεδομένη και την προτείνει ως «λιγότερο επιθετική» ώστε να μην τρομάξει «η μεγάλη πλειονότητα των Αμερικανών» – η χρήση του όρου «δημοκρατικός σοσιαλισμός» θα ανησυχούσε τους ψηφοφόρους. «Αλλο η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια», λέει, «και άλλο η υπόλοιπη Αμερική».

Ο Στίγκλιτς ξέρει και το δηλώνει στον Χιρς ότι το κόμμα του «έχασε τη γείωση» με τον απλό κόσμο. Αυτός ήταν ο λόγος που κέρδισε ο Τραμπ.

Τυχόν νίκη των Δημοκρατικών, κατά τον Στίγκλιτς, θα προστατεύσει το κράτος δικαίου στις ΗΠΑ. «Χωρίς αυτό θα γίνουμε ζούγκλα. Ο αγώνας μας είναι να το βελτιώσουμε».

Ο συνομιλητής του τού υπενθυμίζει τις τελευταίας εσοδείας προτάσεις διαφόρων Δημοκρατικών οι οποίοι κινούνται «πιο αριστερά» από τις δικές του θέσεις, όπως λόγου χάρη το «πράσινο συμβόλαιο» της Αλεξάντρια Οκάζιο-Κορτέζ. Του λέει ότι «εκεί έξω» υπάρχει η εντύπωση ότι η συζήτηση «πηγαίνει πολύ παραπέρα, πέρα ​​προς την κατεύθυνση του πραγματικού σοσιαλισμού».

Ετσι έρχεται η σειρά του δημοσιογράφου να γειωθεί από τον Στίγκλιτς: «Ξέρεις, δεν είναι πραγματικά σοσιαλισμός. Σοσιαλισμός είναι όταν το κράτος διαθέτει τα μέσα παραγωγής».

Επίθεση στη δημοκρατία

Ο διαπρεπής οικονομολόγος ρίχνει το βάρος στους θεσμικούς πυλώνες του δημοκρατικού συστήματος που κινδυνεύουν από τη διακυβέρνηση Τραμπ: «Τώρα έχουμε τον Τραμπ να μιλάει για ψεύτικα νέα, να συνθέτει τα δικά του γεγονότα, να επιτίθεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στα πανεπιστήμια και στο δικαστικό σώμα – όλα όσα εγώ περιγράφω ως θεσμούς της αλήθειας.

»Υπάρχει μια πραγματική επίθεση σε αυτά τα ιδρύματα. Είναι μια επίθεση σε ό,τι μας χαρακτηρίζει τα τελευταία 250 χρόνια και είναι η πραγματική βάση του σύγχρονου πολιτισμού μας. Χωρίς αυτά τα θεσμικά όργανα, η κοινωνία μας δεν μπορεί να λειτουργήσει – και είναι απολύτως σαφές ότι αυτός και εκείνοι που τον υποστηρίζουν δεν έχουν καταλάβει τι χρειάζεται για να τρέξει μια πολύπλοκη κοινωνία σαν αυτήν που έχουμε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News