Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν ήταν η μόνη που πιάστηκε στον ύπνο από την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς. Στις ΗΠΑ φαίνεται ότι συνέβη ακριβώς το ίδιο. Η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν ήσυχη ότι το «μέτωπο» στη Μέση Ανατολή ήταν, αν μη τι άλλο, σε απόλυτη καταστολή και είχε στρέψει το ενδιαφέρον της στην Κίνα και την Ουκρανία. Αποδείχθηκε ότι είχε εντελώς άδικο.

Ηταν τόσο βέβαιοι οι Αμερικανοί ότι ύστερα από σχεδόν δύο δεκαετίες σχετικής ηρεμίας, η περιοχή δεν κινδύνευε με ανάφλεξη, που είχαν προχωρήσει στο φιλόδοξο σχέδιό τους να φέρουν κοντά τους δύο παραδοσιακούς συμμάχους τους στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία. Το Ριάντ δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ επίσημα το κράτος του Ισραήλ, όμως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν βοήθησε να ξεκινήσουν ανεπίσημες συνομιλίες ανάμεσα στις δύο χώρες, με την προοπτική να υπάρξει κανονικοποίηση των σχέσεών τους. Σε αυτό το πλαίσιο, υπήρξε, σύμφωνα με πληροφορίες των Times, τουλάχιστον μια ανεπίσημη συνάντηση ανάμεσα στον Νετανιάχου και τον διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.

Οι ΗΠΑ, μέσω της συμφωνίας, ήθελαν να επιτύχουν δύο πράγματα: σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και περιθωριοποίηση του Ιράν. Ολοι αυτοί οι ευσεβείς πόθοι δέχθηκαν ισχυρό πλήγμα από την επίθεση της Χαμάς, που αιφνιδίασε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Πλην του Ιράν, που, όπως φάνηκε, πιθανώς όχι μόνο ήταν ενήμερο, αλλά βοήθησε και στην ενορχήστρωσή της. Και κάπως έτσι, η προσοχή των Αμερικανών στράφηκε ξανά, αναγκαστικά, στη Μέση Ανατολή και θα παραμείνει εκεί τουλάχιστον έως τη λήξη της θητείας του Μπάιντεν.

Είναι δεδομένο ότι η Αμερική θα βοηθήσει έμπρακτα το Ισραήλ. Αυτό που δεν είναι καθόλου δεδομένο είναι εάν θα μπορέσει να σωθεί η συμφωνία του με τη Σαουδική Αραβία.

Η στάση της Σαουδικής Αραβίας δεν βοηθάει πολύ. Το βασίλειο ζήτησε την προστασία των αμάχων και των δύο πλευρών, αλλά ξεκάθαρα έριξε την ευθύνη για όσα συνέβησαν στο Ισραήλ: «Εχουμε προειδοποιήσει πολλές φορές για τον κίνδυνο ανάφλεξης, λόγω της συνεχιζόμενης κατοχής, της στέρησης του παλαιστινιακού λαού από τα νόμιμα δικαιώματά του και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις απέναντι στα ιερά του».

Πριν από έναν μήνα, ο Μπιν Σαλμάν είχε πει στο Fox News, σε μια σπάνια συνέντευξή του, ότι «κάθε μέρα η χώρα μου και το Ισραήλ έρχονται πιο κοντά», αλλά η διασφάλιση ενός καλύτερου διακανονισμού για τους Παλαιστίνιους ήταν πολύ σημαντικό στοιχείο της προσέγγισης. «Πρέπει να λύσουμε αυτό το θέμα», είχε πει, όπως υπενθυμίζουν οι Times.

Ο Μπιν Σαλμάν είναι σε κάπως δύσκολη θέση. Κανείς δεν πιστεύει ότι νοιάζεται πραγματικά για τους Παλαιστίνιους, ενώ είναι γνωστό ότι αντιπαθεί τη σκληροπυρηνική ηγεσία τους. Είναι όμως θεματοφύλακας των ιερών τόπων του Ισλάμ, στη Μέκκα και τη Μεδίνα, και ως εκ τούτου η επιρροή του στα μουσουλμανικά κράτη είναι τεράστια.

Συνεπώς, όσο κι αν ο πρίγκιπας θέλει να εκσυγχρονίσει τη χώρα του, να αποκτήσει εμπορικούς δεσμούς με το Ισραήλ και να συνάψει αμυντικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, του είναι αδύνατον να προχωρήσει στην κανονικοποίηση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με μια χώρα που βομβαρδίζει ανελέητα τη Γάζα.

Το ίδιο περίπου συμβαίνει και στον Νετανιάχου, ο οποίος αποκλείεται μετά τα πρόσφατα γεγονότα να κάνει συμβιβασμούς σε σχέση με το παλαιστινιακό ζήτημα. Και είναι πλέον πολύ απίθανο να συμφωνήσει σε αυτά που ζητούσαν οι Σαουδάραβες, δηλαδή την ανοχή του στο πυρηνικό τους πρόγραμμα και την απόκτηση από τη χώρα προηγμένων οπλικών συστημάτων από τις ΗΠΑ.

Οι Αμερικανοί θα επιμείνουν, όμως, αυτό είναι επί του παρόντος το μόνο βέβαιο. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, μίλησε στο CBS μετά την επίθεση της Χαμάς και είπε ότι η συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία «θα άλλαζε όλη την περιοχή και τις προοπτικές της για το μέλλον. Ποιος αντιτίθεται σε αυτό; Η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και το Ιράν. Αυτό τα λέει όλα».

Οσο επιμένουν να ελπίζουν στην επίτευξη της συμφωνίας, οι Αμερικανοί αναζητούν τους συμμάχους της Χαμάς. Ο σχεδιασμός της επίθεσης έγινε με πρωτοφανή μυστικότητα και λογικά ο κύκλος των ανθρώπων που γνώριζαν ότι θα συμβεί ήταν πάρα πολύ μικρός.

Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έχουν επικεντρώσει την προσοχή τους σε δύο ανθρώπους: Τον 58χρονο Μοχάμεντ Ντέιφ, στρατιωτικό διοικητή της Χαμάς στη Γάζα, και τον 57χρονο Σαλέχ αλ-Αρούρι, επιχειρησιακό διοικητή της στη Βηρυτό.

Η Χαμάς άφηνε το Ισραήλ να πιστεύει ότι ήταν ανέτοιμη και απρόθυμη να πάει σε πόλεμο, είπε στο Reuters πηγή από την ίδια την οργάνωση. Ακόμη και πολλοί από τους ηγέτες της δεν γνώριζαν για την επίθεση, ενώ και οι περίπου 1.000 άντρες που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση δεν ήξεραν τον λόγο για τον οποίο εκπαιδεύονταν επί μήνες.

Ο τρόπος με τον οποίο οργανώθηκε και διεξήχθη η επίθεση φανερώνει επίσης ότι και μέσα στους κόλπους της Χαμάς υπάρχουν μεγάλες διαστάσεις απόψεων, κυρίως ανάμεσα στον πολιτικό της ηγέτη, Ισμαήλ Χανιγιέ και τον προκάτοχό του, Καλέντ Μασάλ. Ο Χανιγιέ υπήρξε για πολλά χρόνια μετριοπαθής, είχε απομακρυνθεί από το Ιράν και τη Συρία και προσπαθούσε να φέρει τη Χαμάς πιο κοντά στη Σαουδική Αραβία και τα άλλα μετριοπαθή αραβικά κράτη. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, φαίνεται ότι άλλαξε πορεία και ισχυροποίησε ξανά τους δεσμούς της οργάνωσης με το Ιράν και τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Η σκληροπυρηνική αντίληψη επικράτησε. Αυτήν τη στιγμή, τα ηνία της Χαμάς δείχνει να βρίσκονται στα χέρια των ανθρώπων που ενορχήστρωσαν την επίθεση. Με όσα αυτό συνεπάγεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News