Επρόκειτο για το πρώτο, πραγματικό βήμα προς το τραπέζι των διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια εκεχειρία στην Ουκρανία. Και το έκανε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στη γαλλική εφημερίδα Le Parisien την περασμένη Δευτέρα. 

Ερωτηθείς για το Ντονμπάς και την Κριμαία, ο ουκρανός πρόεδρος απάντησε όπως ποτέ ξανά κατά τη διάρκεια των σχεδόν τριών ετών που έχουν περάσει από το ξέσπασμα του πολέμου: 

«Δεν μπορούμε να παραχωρήσουμε τα εδάφη μας. Το Σύνταγμα της Ουκρανίας το απαγορεύει», σημείωσε καταρχάς. Πρόσθεσε, όμως, πως «ντε φάκτο αυτά τα εδάφη βρίσκονται επί του παρόντος υπό ρωσικό έλεγχο. Δεν έχουμε τη δύναμη να τα ανακτήσουμε. Μπορούμε μόνο να βασιστούμε στη διπλωματική πίεση της διεθνούς κοινότητας, ώστε να αναγκαστεί ο Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι η έναρξη διαπραγματεύσεων με τον Πούτιν υπό τις παρούσες συνθήκες, θα παρείχε στον επικεφαλής του Κρεμλίνου τη δυνατότητα να επέβαλε τους όρους του, όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά στην ευρύτερη περιοχή. «Καταρχάς πρέπει να αναπτύξουμε ένα μοντέλο, ένα σχέδιο δράσης, ένα σχέδιο ειρήνης —πείτε το όπως θέλετε. Στη συνέχεια, μπορούμε να το παρουσιάσουμε στον Πούτιν ή, ευρύτερα, στον ρωσικό λαό», εξήγησε.

Υπογράμμισε επίσης ότι κανένας παγκόσμιος ηγέτης «δεν έχει το δικαίωμα να διαπραγματευτεί με τον Πούτιν χωρίς την Ουκρανία. «Δεν έχουμε δώσει αυτήν την εντολή σε κανέναν. Εμείς είμαστε τα θύματα», είπε ο Ζελένσκι.

Ερωτηθείς εάν θα αποδεχόταν να μιλήσει πρόσωπο με πρόσωπο με τον ρώσο ομόλογό του, ο ουκρανός πρόεδρος παρατήρησε πως «το ζήτημα δεν είναι ποιος κάθεται απέναντί σου, το ζήτημα είναι η θέση στην οποία βρίσκεσαι, καθώς διαπραγματεύεσαι. Δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε αδύναμη θέση, αλλά δεν βρισκόμαστε ούτε σε θέση ισχύος. Θα ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ; Δεν γνωρίζουμε. Θα γίνουμε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης; Ναι, εν τέλει, αλλά πότε;».

Σχολιάζοντας τα λεγόμενα του ουκρανού ηγέτη ειδικά για το Ντονμπάς και την Κριμαία, ο Τομάζο Τσιρίακο της La Repubblica κάνει λόγο για μια «πολιτικά καθοριστική παραχώρηση». Αναφερόμενος στο σύνολο των θέσεων που εξέφρασε, μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα, σημειώνει πως αποτελούν «τη διαπραγματευτική βάση του Κιέβου, ενόψει της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ». 

Η συνέντευξη του Ζελένσκι δημοσιεύτηκε την περασμένη Τρίτη ενώ την επομένη ο ουκρανός πρόεδρος μετέβη στις Βρυξέλλες. 

Το βράδυ της Τετάρτης ήταν το κεντρικό πρόσωπο στο άτυπο δείπνο που παραχώρησε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, στην οικία του, μαζί με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Ιταλίας και της Δανίας, καθώς και με τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας, της Βρετανίας και την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Επίσημα επρόκειτο να συνομιλήσουν για την οικονομική και στρατιωτική αρωγή της Ουκρανίας, στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο στόχος ήταν η χάραξη μιας ευρωπαϊκής γραμμής όσον αφορά πιθανές διαπραγματεύσεις υπό την πίεση του Ντόναλντ Τραμπ.

Οπως σημειώνει στην ανταπόκρισή του από τις Βρυξέλλες ο δημοσιογράφος της La Repubblica, οι αρχικές θέσεις των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων προς το παρόν δεν συμπίπτουν.

Ζήτημα εξακολουθεί να αποτελεί επίσης η ανοιχτά φολορωσική γραμμή των πρωθυπουργών Βίκτορ Ορμπαν της Ουγγαρίας και Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας με τον δεύτερο να έχει δηλώσει, μεταξύ άλλων, πως «η Ουκρανία δεν θα προσκληθεί στο ΝΑΤΟ και θα απολέσει το ένα τρίτο της επικράτειάς της. Η άμεση διακοπή των στρατιωτικών επιχειρήσεων είναι η καλύτερη λύση για το Κίεβο».

Σε αυτό το πλαίσιο, «η Ευρώπη η οποία, όπως και να έχει, “μετράει”, εργάζεται για να καταστήσει την εκεχειρία μια εύπεπτη επιλογή», γράφει ο Τομάζο Τσιρίακο.

Εξετάζεται το ενδεχόμενο σύστασης μιας πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης. Το επιβεβαίωσε και ο Μαρκ Ρούτε, έχοντας προηγουμένως ζητήσει από τους συμμάχους του Κιέβου να συνεχίσουν να το στηρίζουν -τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά – ούτως ώστε να βρίσκεται σε «θέση ισχύος» όταν έρθει η ώρα των διαπραγματεύσεων. 

Ωστόσο, ο ολλανδός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ εξέφρασε τη δυσφορία του για το γεγονός πως ορισμένοι ευρωπαίοι ηγέτες παίζουν το παιχνίδι του Πούτιν, μιλώντας δημοσίως για το πότε θα μπορούσαν να αρχίσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες καθώς και για το ενδεχόμενο να συνδράμουν και τα ευρωπαϊκά κράτη στη δημιουργία μιας ειρηνευτικής δύναμης.

Παρόμοια άποψη εξέφρασε και ο απερχόμενος καγκελάριος της Γερμανίας Ολαφ Σολτς, δηλώντας πως «δεν πρέπει να κάνουμε το τρίτο ή το τέταρτο βήμα πριν από το πρώτο». 

«Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση έχει αρχίσει», σχολιάζει ο ιταλός δημοσιογράφος, αν και δεν τάσσονται όλοι υπέρ αυτής της επιτάχυνσης: «Παρατηρώ ότι υπάρχει θέληση για γρήγορες λύσεις, αλλά η Ρωσία δεν θέλει την ειρήνη και αυτό αποτελεί πρόβλημα», είπε η Κάγια Κάλας, η εσθονή επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας. 

Οσο για την ευρωπαϊκή προοπτική των Ουκρανών, «εάν συνεχίσουν έτσι, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην αρχή του έτους», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.