Πάνε 15 χρόνια από την πρώτη φορά που μια γυναίκα εμφανίστηκε με τη στολή του διαιτητή για να διευθύνει αγώνα ανδρικών ομάδων στα Κύπελλα Ευρώπης. Στα τρία ματς που «σφύριξε» (από το 2004 έως το 2009) για την προκριματική φάση του Κυπέλλου UEFA, η Γαλλίδα Νικόλ Πετινιά δεν υπέπεσε σε κάποιο λάθος που δεν θα έκανε άνδρας συνάδελφός της. Κι όμως, το πείραμα των θηλυκών ρέφερι προχώρησε εξαιρετικά αργά και διστακτικά.

«Εσύ θα είσαι η φυσιοθεραπεύτρια», της είχε πει ένας φύλακας στην πόρτα προς τα αποδυτήρια όταν την είδε με τη μαύρη φόρμα και το βαλιτσάκι της. Μόλις εκείνη του έδειξε την ταυτότητα με το σήμα της FIFA, γούρλωσε τα μάτια. Το ποδοσφαιρικό κοινό δεν ήταν έτοιμο να αποδεχτεί ότι μια γυναίκα θα μπορούσε να κάνει κουμάντο σε μια καθαρά ανδρική υπόθεση. Τώρα, είναι;

Ο περισσότερος κόσμος εξακολουθεί να πιστεύει πως το γυναικείο μυαλό αδυνατεί να συλλάβει έννοιες όπως το οφ-σάιντ, όμως η FIFA και η UEFA επείγονται να αλλάξουν αυτήν την αντίληψη. Θέλουν να εκμεταλλευθούν την έκρηξη του ενδιαφέροντος για το ποδόσφαιρο των γυναικών, που αποτυπώθηκε στην απρόσμενα μεγάλη επιτυχία του θηλυκού Παγκοσμίου Κυπέλλου, τον περασμένο Ιούλιο, αλλά και στους δεκάδες χιλιάδες θεατές που προσέλκυσαν μερικά παιχνίδια των κοριτσιών στα πρωταθλήματα της Ισπανίας και της Ιταλίας. Οι αξιωματούχοι της μπάλας θεωρούν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή, να προωθήσουν το σπορ στο άλλο μισό του παγκόσμιου πληθυσμού.

Οποιο κι αν ήταν το κίνητρο, η απόφαση της UEFA είναι ιστορική: η Στεφανί Φραπάρ, η «σιδηρά κυρία» των γαλλικών γηπέδων, το βράδυ της Τετάρτης θα γίνει η πρώτη γυναίκα που θα διευθύνει ευρωπαϊκό τελικό ανδρικών ομάδων: Λίβερπουλ – Τσέλσι, για το Σούπερ Καπ. Βοηθοί της στην Κωνσταντινούπολη θα είναι η συμπατριώτισσά της, Μανουέλα Νικοσινί, και η Ιρλανδή Μισέλ Ο’ Νιλ. Τέταρτος διαιτητής, ένας από τους πιο διακεκριμένους άνδρες ρέφερι: ο Τούρκος Τζουνέιτ Τσακίρ.

Η Φραπάρ, η οποία τον Ιούλιο «σφύριξε» στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου γυναικών (ΗΠΑ – Ολλανδία), πήρε τα πρώτα της μαθήματα διαιτησίας στα 13. Αρχισε την καριέρα της μόλις τελείωσε το σχολείο, και αναγνωρίστηκε από νωρίς ως μεγάλο ταλέντο. Επρεπε, όμως, να φτάσει 36 ετών για να της εμπιστευθεί η γαλλική λίγκα έναν αγώνα Α’ Κατηγορίας στο πρωτάθλημα των ανδρών (Αμιέν – Στρασμπούρ τον περασμένο Απρίλιο), και τώρα η UEFA ένα σπουδαίο ευρωπαϊκό ματς. Μόλις αυτό το καλοκαίρι εντάχθηκε στον (ανδροκρατούμενο) πίνακα διαιτητών της Ligue 1 για την τρέχουσα αγωνιστική περίοδο.

Οι θηλυκοί ρέφερι που κατάφεραν στο τέλος να κερδίσουν την αναγνώριση και την αποδοχή, έχουν πολλά βάσανα να διηγηθούν. Ποτέ δεν είναι εύκολο να βρίσκεσαι μπροστά από την εποχή σου. Πέρα από την αδικαιολόγητα αργή ανέλιξή τους, σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους, κάθε φορά που φορούσαν τη στολή του διαιτητή είχαν να αντιμετωπίσουν σχόλια του στιλ «μείνε σπίτι σου, κι άσε την μπάλα για τους άντρες». Ή και λιγότερο… κομψά. Ο Θοδωρής Ζαγοράκης θα θυμάται τον τελικό Λέστερ – Τράνμιρ για το Λιγκ Καπ το 2000 (τότε έπαιζε στη Λέστερ). Βοηθός διαιτητή σε εκείνο το ματς ήταν γυναίκα, η Ουέντι Τομς, η οποία έγινε στόχος αισχρών σεξιστικών αστείων από τους τηλεσχολιαστές του Sky Sports, Αντι Γκρέι και Ρίτσαρντ Κιζ, που το κανάλι αναγκάστηκε να απολύσει.

Η Μπιμπιάνα Στάινχαουζ, η πρώτη γυναίκα διαιτητής σε μεγάλο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (Μπουντεσλίγκα), δεν ξέφυγε από τον κανόνα. Αρχιεπιθεωρητής της γερμανικής αστυνομίας στο επάγγελμα, επιβλητική (με ύψος 1,85) και έξι φορές βραβευμένη ως η καλύτερη ρέφερι της σεζόν, χρειάστηκε να περιμένει μέχρι να 38 της για να μπει στους πίνακες της Α’ Κατηγορίας των ανδρών (το 2017-2018, έπειτα από 18χρόνια καριέρας στη διαιτησία). Αυτή η καθυστέρηση «οφείλεται στο ότι μόνον εγώ, απ’ όλους τους ρέφερι στη Γερμανία, έχω αλογοουρά», τόνισε, χαριτολογώντας, μετά τους δύο πρώτους αγώνες της στην Μπουντεσλίγκα (Χέρτα – Βέρντερ Βρέμης και Σάλκε – Μάιντς). Τουλάχιστον η Χέρτα την υποδέχτηκε με θέρμη: εκείνη τη μέρα οι γυναίκες που πήγαν στο γήπεδο, αγόρασαν τα εισιτήριά τους στη μισή τιμή.

Παρά τις προκαταλήψεις, ο αριθμός των κοριτσιών που ασχολούνται με τη διαιτησία, έστω ερασιτεχνικά, αυξάνεται ραγδαία. Στην Αγγλία υπολογίζονται σε 1.500. Κάποιες το κάνουν με τεράστιες θυσίες. Οπως η Ρεμπέκα Ουέλτς. Οταν διαιτητεύει βραδινό αγώνα στη νότια Αγγλία, επιστρέφει στο σπίτι της, στα βορειοανατολικά, μετά τα μεσάνυχτα. Εάν η επομένη είναι εργάσιμη, ξυπνά στις 5 το πρωΐ για να είναι συνεπής στη δουλειά της, στην εθνική υπηρεσία υγείας.

Στα 34 της η Ουέλτς φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα διευθύνει παιχνίδι της Πρέμιερ Λιγκ. Το BBC τη ρώτησε, πέρυσι, εάν η διαχείριση ενός αγώνα ανδρικών ομάδων έχει ιδιαίτερες δυσκολίες. Κι εκείνη δεν το αρνήθηκε: «Οι άνδρες, όταν ο διαιτητής πάρει μια λανθασμένη απόφαση, θα τον περικυκλώσουν για να του δείξουν εμφατικά ότι έκανε λάθος. Οι γυναίκες, στην ίδια περίπτωση, θα βάλουν την μπάλα κάτω και θα συνεχίσουν το παιχνίδι».

Την ώρα που η Στεφανί Φραπάρ θα διευθύνει τον αποψινό τελικό του ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ, στις εξέδρες θα βρίσκονται -προσκεκλημένες της UEFA- δύο ιταλίδες ρέφερι που, προσφάτως, έπεσαν θύματα σεξιστικής επίθεσης σε αγώνες ανδρικών ομάδων. Η Αναλίζα Μότσα ως βοηθός, από τηλεοπτικό σχολιαστή, και η Τζούλια Νικάστρο ως διαιτητής, από ποδοσφαιριστή. Καλός ο συμβολισμός, όμως δεν λύνει το πρόβλημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News