Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν προειδοποιήσει τις κυβερνήσεις τους ότι η Ρωσία σχεδιάζει πράξεις δολιοφθοράς σε ολόκληρη την ήπειρο, καθώς δείχνει να επιμένει σε μια τροχιά μόνιμης σύγκρουσης με τη Δύση.
Η Ρωσία έχει ήδη αρχίσει να προετοιμάζει πιο ενεργά βομβιστικές και εμπρηστικές επιθέσεις, καθώς και δολιοφθορές σε υποδομές ευρωπαϊκών χωρών, άμεσα ή μέσω πληρεξουσίων, ενώ η πιθανότητα να υπάρξουν θύματα την ενδιαφέρει ελάχιστα, πιστεύουν αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών.
Ενώ οι πράκτορες του Κρεμλίνου έχουν μακρά ιστορία τέτοιων επιχειρήσεων –και πιστεύεται ότι έχουν εξαπολύσει επιθέσεις σποραδικά στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια– τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν προς μια πιο επιθετική και συντονισμένη προσπάθεια, σύμφωνα με εκτιμήσεις από τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες που έφτασαν στα χέρια των Financial Times.
Οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών προσπαθούν να επιστήσουν την προσοχή των κυβερνήσεων και ζητούν επαγρύπνηση. «Εκτιμούμε ότι ο κίνδυνος των ελεγχόμενων από το κράτος δολιοφθορών θα αυξηθεί σημαντικά» δήλωσε ο Τόμας Χάλντενβανγκ, επικεφαλής της γερμανικής εσωτερικής υπηρεσίας πληροφοριών. Η Ρωσία φαίνεται πλέον προτιθέμενη να διεξάγει επιχειρήσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος «με μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας» είπε σε διάσκεψη ασφαλείας που διοργάνωσε τον περασμένο μήνα η υπηρεσία του, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος.
Λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν συλληφθεί δύο Γερμανορώσοι στο Μπαϊρόιτ της Βαυαρίας, οι οποίοι φαίνεται ότι σχεδίαζαν να επιτεθούν σε στρατιωτικούς στόχους στη Γερμανία για λογαριασμό της Ρωσίας. Δύο άνδρες κατηγορήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο στα τέλη Απριλίου ότι άναψαν φωτιά σε αποθήκη που περιείχε αποστολή βοήθειας για την Ουκρανία. Οι βρετανοί εισαγγελείς τούς κατηγορούν ότι εργάζονται για τη ρωσική κυβέρνηση. Στη Σουηδία, οι υπηρεσίες ασφαλείας ερευνούν μια σειρά από πρόσφατους εκτροχιασμούς σιδηροδρόμων, για τους οποίους υποπτεύονται ότι μπορεί να είναι πράξεις δολιοφθοράς οργανωμένες από το Κρεμλίνο.
Η Ρωσία επιχείρησε να καταστρέψει τα συστήματα σηματοδότησης στους σιδηροδρόμους της Τσεχίας, δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών της χώρας στους FT τον περασμένο μήνα. Στην Εσθονία, μια επίθεση στο αυτοκίνητο του υπουργού Εσωτερικών τον περασμένο Φεβρουάριο διαπράχθηκε από ρώσους πράκτορες, δήλωσε η Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας της χώρας. Το υπουργείο Αμυνας της Γαλλίας προειδοποίησε επίσης φέτος για πιθανές επιθέσεις δολιοφθοράς από τη Ρωσία σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Ενας υψηλόβαθμος ευρωπαίος κυβερνητικός αξιωματούχος είπε ότι οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται μέσω των υπηρεσιών ασφαλείας του ΝΑΤΟ δείχνουν «ξεκάθαρα ότι οι ρωσικές πράξεις δολιοφθοράς είναι συντονισμένες και κλιμακώνονται». Εχει έρθει η ώρα να «αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση και να επικεντρωθούμε στην απειλή της ρωσικής βίας σε ευρωπαϊκό έδαφος», πρόσθεσε.
Το ΝΑΤΟ εξέδωσε δήλωση την Πέμπτη 2 Μαΐου με την οποία εξέφραζε τη βαθιά ανησυχία του για τις αυξανόμενες «κακοήθεις δραστηριότητες σε συμμαχικό έδαφος» από τη Ρωσία. Οι αυξανόμενοι φόβοι σχετικά με την πρόθεση της Ρωσίας να καταφέρει πλήγματα κατά των αντιπάλων της ακολουθούν μια σειρά κατηγοριών εναντίον της Ρωσίας για εκστρατείες παραπληροφόρησης.
Την Παρασκευή 3 Μαΐου η Γερμανία υποσχέθηκε –σε μια δήλωση που υποστηρίζεται από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ– ότι θα «απαντήσει» στη Μόσχα μετά από μια επίθεση χάκερ το 2023 στο Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του καγκελαρίου Ολαφ Σολτς.
Εν τω μεταξύ, ερευνώνται οι προσπάθειες της Ρωσίας να βοηθήσει ακροδεξιούς ευρωπαίους πολιτικούς ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών. Ενας αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών είπε στους FT ότι οι απόπειρες δολιοφθοράς της Μόσχας αντανακλούν τον στόχο της Ρωσίας «να ασκήσει τη μέγιστη πίεση σε όλο το πεδίο». Ο Πούτιν αυτή τη στιγμή νιώθει αρκετά ισχυρός και θα επιδιώξει να πιέσει όσο πιο σκληρά μπορεί την Ευρώπη, σε πολλαπλά μέτωπα, είπε, μέσω παραπληροφόρησης, δολιοφθοράς ή κυβερνοπειρατείας.
Η αυξημένη επιθετικότητα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών αντικατοπτρίζει επίσης την επιθυμία των υπηρεσιών πληροφοριών της χώρας να προβούν σε μια επίδειξη ισχύος, μετά τη σοβαρότερη ζημιά που υπέστησαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.
Τις εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, περισσότεροι από 600 ρώσοι κατάσκοποι που δρούσαν στην Ευρώπη με διπλωματική κάλυψη εκδιώχθηκαν, προκαλώντας σοβαρή ζημιά στο κατασκοπευτικό δίκτυο του Κρεμλίνου σε όλη την ήπειρο.
Σε μια πρόσφατη έκθεση, αναλυτές του Ινστιτούτου Royal United Services του Ηνωμένου Βασιλείου τόνισαν τις προσπάθειες που είχε καταβάλει η Ρωσία για να ανασυγκροτήσει την παρουσία της στην Ευρώπη, χρησιμοποιώντας συχνά πληρεξούσιους. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται μέλη της ρωσικής διασποράς, καθώς και ομάδες οργανωμένου εγκλήματος με τις οποίες το Κρεμλίνο έχει μακροχρόνιους δεσμούς.
Σημειώθηκε επίσης μια βασική στρατηγική αλλαγή, με τις λεγόμενες «Επιτροπές Ειδικής Επιρροής» να συντονίζουν τις επιχειρήσεις πληροφοριών ανά χώρα για το Κρεμλίνο, στη θέση του κατακερματισμένου ελέγχου που ασκούσαν ως τώρα οι διάφορες υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας και άλλοι ρωσικοί παράγοντες.
Εξαιτίας της εντατικοποίησης των επιχειρήσεων της Ρωσίας, οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν τεθεί σε επιφυλακή και προσπαθούν να εντοπίσουν πιθανούς στόχους. Ερωτήματα έχουν εγερθεί, για παράδειγμα, σχετικά με μια μέχρι στιγμής ανεξήγητη έκρηξη σε εργοστάσιο πυρομαχικών της BAE Systems στην Ουαλία, το οποίο κατασκευάζει οβίδες που χρησιμοποιούνται από την Ουκρανία.
Τον Οκτώβριο του 2014 καταστράφηκε μια τσεχική αποθήκη όπου αποθηκεύονταν όπλα για το Κίεβο. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ρώσοι πράκτορες είχαν τοποθετήσει στο σημείο εκρηκτικά. Μια τεράστια φωτιά ξέσπασε την Παρασκευή 3 Μαΐου σε εργοστάσιο στο Βερολίνο που ανήκει στην εταιρεία όπλων Diehl, η οποία προμηθεύει και την Ουκρανία. Περισσότεροι από 160 ειδικοί πυροσβέστες κλήθηκαν να καταπολεμήσουν την πυρκαγιά, με τους κατοίκους μιας τεράστιας περιοχής στα δυτικά της πρωτεύουσας να κρατούν τα παράθυρα κλειστά λόγω πιθανών τοξικών αναθυμιάσεων.
«Οπως πάντα συμβαίνει με τη Ρωσία, είναι σοφό να μην ψάχνουμε απάντηση στο γιατί κάνουν κάτι. Υπάρχει πάντα ένας συνδυασμός λόγων» δήλωσε στους FT ο αναλυτής Κιρ Τζάιλς. «Οι επιθέσεις που έχουμε δει μέχρι στιγμής γίνονται, φυσικά, για να δημιουργήσουν αναστάτωση, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για παραπληροφόρηση. Επίσης, είναι μιας μορφής εξάσκηση. Η Ρωσία μαθαίνει από αυτές τις επιθέσεις πώς πρέπει να κινηθεί εφόσον θελήσει κάποια στιγμή να ακινητοποιήσει πραγματικά την Ευρώπη».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News