Οι περικοπές των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία όπως και η άνοδος των τιμών στην ενέργεια, έφεραν στο προσκήνιο την αναγκαιότητα λήψης αποφάσεων για το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη και μαζί τη συζήτηση για τα υπέρ και τα κατά γύρω από τις διαθέσιμες επιλογές.

Την ίδια ώρα, το παρατεταμένο «hangover» λόγω των συνεπειών της πανδημίας Covid-19 σε σειρά χωρών της Γηραιάς Ηπείρου δεν βοηθάει, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της Γαλλίας, όπου οι μισοί πυρηνικοί σταθμοί δεν λειτουργούν επί του παρόντος, ανέφερε το BBC.

Βασικές αιτίες για την κατάσταση αυτή αποτελούν η διάβρωση και οι καθυστερήσης στις εργασίες συντήρησης των υποδομών, λόγω των σχετιζόμενων με την πανδημία προβλημάτων με το προσωπικό, εξήγησε Φουκ Βινγκουγέν, ερευνητής του Ιστιτούτου Ζακ Ντελόρ στη Γαλλία.

Παράλληλα, ο Βινγκουγέν, ο οποίος ειδικεύεται σε ζητήματα της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, προειδοποίησε ότι η ενεργειακή κρίση σε ολόκληρη την ΕΕ πιθανότατα θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2024.

Εν μέσω της συνθήκης αυτής, πολλοί υποστήριξαν ότι η χρήση της πυρηνικής ενέργειας ανοίγει τον δρόμο για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Επιχειρήματα κατά

Στο σημείο αυτό, η  δημοσιογράφος του βρετανικού δικτύου, Κριστίν Ρο, επεσήμανε, όμως, ότι η επιρροή της Μόσχας διαφαίνεται και στον συγκεκριμένο τομέα: η Ρωσία κυριαρχεί στον εφοδιασμό πυρηνικών καυσίμων, στον εμπλουτισμό ουρανίου και στην κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε άλλες χώρες.

«Στο Λάιμπσταντ της Ελβετίας, όπου βρίσκεται ο νεότερος και μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός της χώρας, το ήμισυ των προμηθειών ουρανίου αυτή τη στιγμή προέρχονται από τη Ρωσία. Εκεί, αλλά και αλλού, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας αγώνας για την προμήθεια περισσότερου ουρανίου εκτός της ρωσικής σφαίρας επιρροής».

Μια άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψιν –συνέχισε το ρεπορτάζ– είναι ο κίνδυνος για την εργαλειοποίηση της πυρηνικής ενέργειας, τον οποίο αναβίωσε η κατάληψη του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, στην Ουκρανία, από τους Ρώσους.

Ο επικεφαλής του τμήματος πυρηνικής ενέργειας στο Ελβετικό Ιδρυμα Ενέργειας (SES), Φαμπιάν Λούσερ, προειδοποίησε, μάλιστα, ότι ο γηρασμένος πυρηνικός στόλος της Ευρώπης δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει σύγχρονες τρομοκρατικές επιθέσεις ή κυβερνοεπιθέσεις. «Πρέπει κανείς να σκεφτεί και αυτά τα λιγότερο πιθανά σενάρια όταν σχεδιάζει (να χρησιμοποιήσει) επικίνδυνες υποδομές», υποστήριξε.

Επειτα, βέβαια, υπάρχει το ζήτημα των πυρηνικών αποβλήτων, προσέθεσε η Κριστίν Ρο.

Η Αντζελίκ Ουγκουΐν, μέλος μιας ομάδας ακτιβιστών που συνδέονται με το αντιπυρηνικό κίνημα «Sortir du nucléaire», οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί κοντά στο εργαστήριο πυρηνικής έρευνας Cigéo, στη βορειοανατολική Γαλλία, χαρακτήρισε ανεύθυνο το να αφήνουμε το πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων στις μελλοντικές γενιές.

Σύμφωνα με την ίδια, τα πυρηνικά ατυχήματα στο Τσερνόμπιλ και στη Φουκουσίμα αποτέλεσαν απόδειξη ότι η χρήση της πυρηνικής ενέργειας –η οποία χαρακτηρίστηκε «πράσινη» από την ΕΕ– πρέπει να σταματήσει.

Διχογνωμία

Και «ενώ χώρες όπως η Γαλλία και η Ουγγαρία συνεχίζουν να στοιχηματίζουν στην πυρηνική ενέργεια, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο αντιτίθενται. Αλλες, όπως το Βέλγιο και η Ελβετία, είναι πιο αμφίθυμες.

Οι τύχες των χωρών είναι αλληλένδετες, καθώς συχνά συναλλάσσονται μεταξύ τους για ενεργειακό εφοδιασμό. Και, φυσικά, οι συνέπειες των πυρηνικών ατυχημάτων εκτείνονται πέρα από τα σύνορα», συνέχισε η δημοσιογράφος του BBC.

Σύμφωνα με την ίδια, «η Γερμανία είναι βασικός παίκτης εδώ. Είχε σχεδιάσει να παροπλίσει όλους τους πυρηνικούς σταθμούς της μέχρι το τέλος του 2022, ωστόσο αποφάσισε να παρατείνει τη λειτουργία δύο σταθμών, τουλάχιστον έως τον Απρίλιο του 2023».

Στο μεταξύ, το Βερολίνο ποντάρει και στο πράσινο υδρογόνο για να στηρίξει το ενεργειακό της σύστημα, με τον Βινγκουγέν να σημειώνει, όμως, ότι το απαιτούμενο κόστος για τη χρήση του αποτελεί σημαντική πρόκληση. «Το υδρογόνο πρέπει να θεωρείται τεχνολογία πολυτελείας», σχολίασε.

Κατά τη Ρο, «όσοι εναντιώνονται στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα συγκυρία αποτελεί ευκαιρία να αυξηθεί η χρήση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, οι οποίες είναι πολύ φθηνότερες και λιγότερο επικίνδυνες. Αλλοι υποστηρίζουν ότι ένα μείγμα σταθερής παροχής ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να περιλαμβάνει και ένα μερίδιο πυρηνικής ενέργειας λόγω των δικαυμάνσεων στην ισχύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας».

Σε κάθε περίπτωση, «η πολιτικά προσανατολισμένη παραπληροφόρηση θολώνει τη συζήτηση και περιπλέκει περαιτέρω την ενεργειακή εικόνα της Ευρώπης. Σε όλη την ήπειρο, οι συζητήσεις για την ενέργεια φορτίζονται ιδεολογικά, συνδέονται με πολιτικές πεποιθήσεις και αγκυλώσεις. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι υπάρχει λίγος χρόνος για χάσιμο, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της κλιματικής και της ενεργειακής κρίσης».

Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν επί δεκαετίες την εξέλιξη της τεχνολογίας γύρω από το πράσινο υδρογόνο, για να αρχίσουν να λειτουργούν νέοι πυρηνικοί σταθμοί ή για να καταστεί ασφαλέστερη και βιώσιμη η πυρηνική ενέργεια, υποστήριξε.

Οι επιλογές που καλούνται να λάβουν οι κυβερνήσεις στη Γηραιά Ηπειρο καθίστανται δυσκολότερες και λόγω κόστους, επισήμανε ο Φαμπιάν Λούσερ. «Οι νεότευκτοι πυρηνικοί σταθμοί στην Ευρώπη είναι ο πιο ακριβός τρόπος για τη δημιουργία ηλεκτρικής ενέργειας», σημείωσε.

Τόσο η κατασκευή όσο και ο παροπλισμός ενός πυρηνικού σταθμού είναι εξαιρετικά κοστοβόρα υπόθεση. Επειτα, υπάρχει και το κόστος διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων, προσέθεσε το BBC.

Οικολογική μετάβαση και «νέο αφήγημα»

Ενα μεταβατικό βήμα θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός της χρήσης ενέργειας, συνέχισε η Ρο, παραθέτοντας το παράδειγμα της Γαλλίας, η οποία δεσμεύθηκε να μειώσει την κατανάλωση κατά 10% σε διάστημα δύο ετών.

«Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (…) δεν αποτελεί θέμα αρχής ή ιδεολογίας, αποσκοπεί στην οικολογική μετάβαση. Διακυβεύεται η κυριαρχία μας. Πρόκειται για την αγοραστική μας δύναμη», δήλωσε σχετικά η γαλλίδα πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν.

Καθώς έρχεται ο χειμώνας, βέβαια, η κατανάλωση ενέργειας αναμένεται να κορυφωθεί σε ολόκληρη την ήπειρο. Οι υποστηρικτές της προσέγγισης αυτής υποστηρίζουν ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά να προβούν σε εργασίες μόνωσης και να διαχειρίζονται καλύτερα τις ενεργοβόρες συσκευές τους.

Ο Βινγκουγέν εξέφρασε την άποψη ότι η συγκυρία αποτελεί ένα ορόσημο όχι μόνο για τη διαμόρφωση των μελλοντικών ενεργειακών υποδομών, αλλά και για την υιοθέτηση νέων συμπεριφορών από τους καταναλωτές. «Μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα αφήγημα στο οποίο τα μέτρα που εξασφαλίζουν επάρκεια αποτελούν μέρος της λύσης».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News