Από τότε που η Πολωνία αποκάλυψε τον στόχο της να εκπαιδεύσει τον ενήλικο ανδρικό πληθυσμό για πόλεμο, το πολωνικό διαβατήριο έχει αποκτήσει διαφορετικό χαρακτήρα, καθώς αποδίδεται πλέον χαριστικά και σε χολιγουντιανούς σταρ, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Politico.

«Δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς» είπε περιπαικτικά, απευθυνόμενος στον ηθοποιό Τζέσι Αϊζενμπεργκ, σε βίντεο που ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. Ο 41χρονος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και σταρ της υποψήφιας για Οσκαρ ταινίας «A Real Pain», με θέμα το ταξίδι δυο εβραίων εξαδέλφων στις τοποθεσίες του Ολοκαυτώματος στην Πολωνία, έλαβε μέσα στον Μάρτιο την πολωνική υπηκοότητα.

Λίγες ημέρες μετά την απόδοση τιμητικής υπηκοότητας στον Αϊζενμπεργκ, ο Τουσκ αποκάλυψε σχέδια για μια δραματική στρατιωτική επέκταση στη χώρα του. Η εκπαίδευση είναι σε εθελοντική βάση, αλλά ο πρωθυπουργός αστειεύτηκε με τον σταρ του Χόλιγουντ, λέγοντας: «Θα λάβεις τέτοια εξάσκηση, που ο ρόλος του νέου Τζέιμς Μποντ θα γίνει δικαιωματικά δικός σου!».

Η Πολωνία ήταν για σχεδόν δύο αιώνες επί της ουσίας αποικία της Μόσχας και είναι βαθιά επιφυλακτική για τις προθέσεις της Ρωσίας. Η πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία το 2022 ανέβασε αυτή την ανησυχία σε επίπεδα συναγερμού. Η Βαρσοβία ξοδεύει το 4,7% του ΑΕΠ της στην άμυνα και στην αγορά οπλικών συστημάτων –οι υψηλότερες κατά κεφαλή αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ–, ενώ διαθέτει και τον μεγαλύτερο στρατό της Ενωσης.

Τώρα, η χώρα, που συνορεύει με τη Ρωσία του Πούτιν προετοιμάζει τον πληθυσμό της για πόλεμο. Βέβαια, αν αύριο ξεσπάσει μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας αντίστοιχη εκείνης της Ρωσίας με την Ουκρανία, η Πολωνία δεν διαθέτει τη στρατιωτική ισχύ άλλων ευρωπαϊκών κρατών.

Η χώρα, που συνορεύει επίσης με τη Λευκορωσία –σύμμαχο του Κρεμλίνου εδώ και μια δεκαετία–, σχεδιάζει να υπερδιπλασιάσει τον στρατό της σε μισό εκατομμύριο και να εκπαιδεύσει εκατομμύρια εφέδρους, σύμφωνα με δηλώσεις του Τουσκ στο πολωνικό Κοινοβούλιο στις αρχές Μαρτίου.

«Μέχρι το τέλος του έτους θέλουμε να έχουμε έτοιμο ένα μοντέλο, έτσι ώστε κάθε ενήλικος άνδρας στην Πολωνία να εκπαιδεύεται για πόλεμο και αυτή η εφεδρεία μας να είναι επαρκής για την αντιμετώπιση πιθανών απειλών» είπε ο πρωθυπουργός στα μέλη του Κοινοβουλίου, προσθέτοντας ότι οι γυναίκες δεν θα αποκλείονται από τη στρατιωτική εκπαίδευση, εφόσον την επιθυμούν.

Η κατάρτιση θα είναι εθελοντική, είπε, επιδιώκοντας να αντισταθμίσει τις ανησυχίες για επιστροφή στην εξαιρετικά αντιδημοφιλή πολιτική της υποχρεωτικής στράτευσης, η οποία έληξε το 2008. Για την Πολωνία, μια χώρα υψηλού εισοδήματος, με μερικούς από τους ισχυρότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης στην ΕΕ, η μετάβαση σε πολεμική ετοιμότητα σηματοδοτεί μια αλλαγή νοοτροπίας, η οποία όμως διαθέτει λαϊκά ερείσματα.

Η πλειονότητα των πολιτών μισεί τον Βλάντιμιρ Πούτιν και είναι διατεθειμένη να υπερασπιστιε την πατρίδα της αν δεχθεί απειλή. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου Τουσκ βρίσκονται ακόμα υπό διαμόρφωση από τον πολωνικό στρατό, ο οποίος αναμένεται να προτείνει ένα σχέδιο έως τα τέλη Μαρτίου. Ακολούθως, θα ξεκινήσουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις στη Βουλή.

Οι Αρχές σχεδιάζουν να αναπτύξουν βραχυπρόθεσμα προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης διάρκειας ολίγων ημερών, που θα απευθύνονται σε πολίτες χωρίς προηγούμενη εμπειρία, σύμφωνα με την εφημερίδα Rzeczpospolita. Τα εκπαιδευτικά μαθήματα θα μυήσουν τους εθελοντές στις βασικές αρχές της πολιτικής άμυνας, των πρώτων βοηθειών και επιλεγμένων στρατιωτικών δεξιοτήτων, όπως αναφέρει το Politico.

Για όσους έχουν προηγούμενη στρατιωτική εκπαίδευση, η κυβέρνηση προσφέρει στοχευμένα μαθήματα επιμόρφωσης, που έχουν σχεδιαστεί για να βελτιώσουν εξειδικευμένες δεξιότητες, όπως η επάρκεια χρήσης πυροβόλων όπλων, η ιατρική στο πεδίο της μάχης και η πλοήγηση ξηράς. Οι πολίτες που αναζητούν πιο ολοκληρωμένη προετοιμασία μπορούν να εγγραφούν σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης διάρκειας ενός μήνα, διαθέσιμο τόσο σε φυσική όσο και σε ηλεκτρονική μορφή.

Το αρχικό σχέδιο είναι να εκπαιδευτούν 100.000 άτομα μέχρι τα τέλη του 2026. Ο δεύτερος στόχος του σχεδίου είναι ίσως πιο σημαντικός: η προετοιμασία της κοινωνίας, ειδικά όσων δεν θα συμμετάσχουν στη στρατιωτική εκπαίδευση, για τις επιπτώσεις μιας πολεμικής κρίσης. Αλλά ο χρόνος ίσως δεν είναι σύμμαχος του σχεδίου, σύμφωνα με ανώτερους στρατιωτικούς της χώρας.

Επισημαίνουν ότι η Ρωσία κτίζει ήδη έναν τεράστιο στρατό στα μετόπισθεν, ώστε να είναι έτοιμη για πολεμικές επιχειρήσεις. Αν δεν επιτευχθεί ειρήνη στην Ουκρανία και ο διχασμός των χωρών του NATO με τη νέα αμερικανική ηγεσία συνεχιστεί, η Μόσχα θα επιτεθεί στις χώρες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία), αναφέρουν στρατιωτικοί στο Politico. Επίσης, φοβούνται ότι το σχέδιο του Τουσκ ίσως έρχεται πολύ αργά, καθώς η εκπαίδευση 100.000 ανδρών τον χρόνο δεν επαρκεί.

Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι το σχέδιο Τουσκ έχει αρκετή λαϊκή υποστήριξη – που, όμως, απέχει πολύ από το να είναι συντριπτική. Πάνω από τους μισούς Πολωνούς υποστηρίζουν την πρωτοβουλία, ενώ το 39% δηλώνει πρόθυμο να συμμετάσχει, σύμφωνα με μια έρευνα. Μια δεύτερη δημοσκόπηση δείχνει ότι περίπου τα δύο τρίτα των Πολωνών θα έμεναν στη χώρα αν ξέσπαγε πόλεμος, ενώ το άλλο τρίτο θα επιχειρούσε να διαφύγει στο εξωτερικό.

Αλλά δεν είναι όλοι έτοιμοι να πολεμήσουν για να υπερασπιστούν τη χώρα. Πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας Gazeta Wyborcza αναφέρει ότι οι αστοί Πολωνοί αμφιβάλλουν αν το κράτος τους έχει προσφέρει αρκετά ώστε να αισθάνονται υποχρεωμένοι να του τα επιστρέψουν.

Πολλοί πιστεύουν ότι η κυβέρνηση οφείλει να προσφέρει ερείσματα ώστε να εξασφαλίσει επαρκές ενδιαφέρον για το πρόγραμμά της. Η ιδέα έχει αρχίσει ήδη να διερευνάται από τους υπουργούς. Τα κίνητρα που εξετάζονται, σύμφωνα με το Politico, περιλαμβάνουν οικονομική αποζημίωση ή φορολογικές ελαφρύνσεις για τους συμμετέχοντες και τους εργοδότες τους.

Η στρατιωτική εκπαίδευση για ενήλικες φαίνεται να είναι τμήμα ενός ευρύτερου συστήματος που προσπαθεί να οικοδομήσει η κυβέρνηση Τουσκ, περιμένοντας τα χειρότερα από τη Ρωσία. Σχολικό πρόγραμμα με την ονομασία «εκπαίδευση με τον στρατό», το οποίο ήδη εφαρμόζεται, τώρα επεκτείνεται. Παράλληλα, η γυμναστική στα σχολεία θα περιλαμβάνει και στοιχεία πολιτικής άμυνας, μέσω ενός νέου μαθητικού προγράμματος που πιθανώς να ξεκινήσει τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News