Οι εκλογές στην Ινδία μπορεί να επαναφέρουν τον Ναρέντρα Μόντι στην εξουσία για τρίτη θητεία, αλλά τα αποτελέσματα της 4ης Ιουνίου δεν είχαν τη γεύση του θριάμβου που περίμενε ο πρωθυπουργός της χώρας.

Πράγματι, καθώς άρχισαν να γίνονται οι πρώτες μετρήσεις των ψήφων, έγινε σαφές ότι αυτή η εκλογική αναμέτρηση θα εξελιχθεί σε μια από τις πιο ταπεινές στιγμές για τον Μόντι και το κόμμα του, Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, όπως σημειώνει ο Guardian.

Το BJP συμμετείχε σε αυτές τις εκλογές, που ξεκίνησαν τον Απρίλιο, με αυτοπεποίθηση και το σύνθημα «ab ki baar, 400 paar», τον στόχο να κερδίσει 400 έδρες δηλαδή, που αντιπροσωπεύουν περισσότερα από τα δύο τρίτα του κοινοβουλίου, κατόρθωμα που έχει επιτευχθεί μόνο μία φορά στην ινδική Ιστορία. Η επιστροφή του Μόντι στην εξουσία, με την ίδια, αν όχι ισχυρότερη πλειοψηφία, αναφερόταν από τους αναλυτές ως σχεδόν αναπόφευκτη, δεδομένης της προσωπολατρίας που έχει καλλιεργήσει ο Μόντι την τελευταία δεκαετία.

Μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, τα exit polls προέβλεπαν μια συντριπτική νίκη του BJP και δεκάδες χιλιάδες ladoos (ινδικά γλυκά) ετοιμάστηκαν εν αναμονή των εορτασμών της νίκης σε ολόκληρη τη χώρα.

Ωστόσο, αυτή η σαρωτική νίκη δεν ήρθε, και αντ’ αυτής από τις εκλογές αναδύθηκε μια πιο περίπλοκη και ποικιλόμορφη εικόνα του πολιτικού τοπίου στη χώρα. Το BJP ως κόμμα φαίνεται έτοιμο να χάσει πάνω από 60 έδρες, μειώνοντας το προβλεπόμενο σύνολο του σε περίπου 240. Αυτές δεν είναι αρκετές για να σχηματίσει μόνο του πλειοψηφία και το αποτέλεσμα των εκλογών καθιστά τον Μόντι, για πρώτη φορά, απόλυτα εξαρτημένο από τους εταίρους της του πολιτικής συμμαχίας.

Ενώ η συμμαχία στο σύνολό της πιθανότατα έχει κερδίσει λίγο λιγότερο από 300 έδρες, αρκετές για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας υπό τον Μόντι, θα έχει πολύ πιο αποδυναμωμένη εντολή από ποτέ. Πολλοί από τους πολιτικούς εταίρους του Μόντι έχουν μια πολύ λιγότερο σκληροπυρηνική ινδουιστική εθνικιστική ατζέντα από το BJP και αρκετή υποστήριξη από μουσουλμάνους ψηφοφόρους.

Αυτό είναι πιθανό να καταστήσει πολύ πιο δύσκολο για τον Μόντι να προχωρήσει σε πολλές από τις πιο ριζοσπαστικές πολιτικές του για την ινδουιστική αρχή, ιδίως όσον αφορά την εγγραφή της υπηκοότητας και τους νόμους που κατηγορούνται για άμεσες διακρίσεις κατά των μουσουλμάνων. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα το BJP να μην έχει τις κοινοβουλευτικές ψήφους που απαιτούνται για να αλλάξει το κοσμικό σύνταγμα της Ινδίας.

Ο Μάικλ Κούγκελμαν, διευθυντής του Ινστιτούτου Νότιας Ασίας του Wilson Center, περιέγραψε τα αποτελέσματα ως «ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά χτυπήματα για το BJP τη δεκαετία που βρίσκεται στην εξουσία».

«Ο Μόντι εξακολουθεί να είναι σαφώς ένας πολύ δημοφιλής πολιτικός ηγέτης, αλλά δεν είναι πλέον η πολιτικά ανίκητη φιγούρα που πολλοί πίστευαν», είπε ο Κούγκελμαν στον Guardian. «Το ερώτημα τώρα είναι πώς αυτή η νέα πραγματικότητα θα επηρεάσει τη διακυβέρνησή του. Θα αισθανθεί ως ένας τιμωρημένος ηγέτης και θα αποφασίσει να περιορίσει κάποιες από τις φιλοδοξίες του;».

Τα αποτελέσματα ήταν μια γλυκιά έκπληξη για την πολιτική αντιπολίτευση της Ινδίας, ιδιαίτερα τον κύριο αντίπαλο του BJP, το Εθνικό Κογκρέσο της Ινδίας, το οποίο πολλοί ειδικοί και αναλυτές είχαν διαγράψει πριν από τις εκλογές ως πολύ αδύναμο και ανοργάνωτο για να ανταγωνιστεί την ισχύ του Μόντι και την ινδουιστική εθνικιστική πολιτική του.

Ο δυσκίνητος συνασπισμός 24 κομμάτων της αντιπολίτευσης, που αναφέρονταν στον εαυτό τους με το ακρωνύμιο ΙΝΔΙΑ, δεν ήταν μια ομάδα ιδεολογικών συντρόφων και βρέθηκαν μαζί απλώς για να εκδιώξουν τον Μόντι. Αλλά, μετά τις αρχικές συγκρούσεις ανάμεσά τους, αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικοί και πολιτικά έξυπνοι από ό,τι αναμενόταν.

Αν και πολλά από τα κόμματα ισχυρίστηκαν ότι δέχτηκαν επιθέσεις από το BJP, οι προεκλογικές εκστρατείες της αντιπολίτευσης κατάφεραν να εκμεταλλευτούν την απογοήτευση των μαζών –ιδιαίτερα στις φτωχότερες αγροτικές περιοχές– για τη χρόνια ανεργία, τους χαμηλούς μισθούς και τον υψηλό πληθωρισμό.

Ο Μόντι προσπάθησε να αποσπάσει την προσοχή από αυτά τα ζητήματα με ολοένα και πιο πολωμένα μηνύματα που επεδίωκαν να εκμεταλλευτούν το διαχωρισμό και την αντιπαλότητα Ινδουιστών και Μουσουλμάνων. Ομως, η αποτυχία της κυβέρνησής του να δημιουργήσει ποιοτικές θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα για τον τεράστιο νεανικό πληθυσμό της χώρας, δεν ήταν εύκολο να αγνοηθεί από τους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα καθώς ο Μόντι έχει στοιχηματίσει εδώ και καιρό την πολιτική του επιτυχία στην οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας.

Η εικόνα αυτή ήταν πιο έντονη στην πολιτεία Ούταρ Πραντές, η οποία «χάρισε το μεγαλύτερο σοκ στο BJP». Στην πολιτεία ζουν περισσότεροι από 240 εκατομμύρια άνθρωποι και είναι η πολυπληθέστερη και πολιτικά σημαντικότερη της Ινδίας. Θεωρείται προπύργιο του BJP την τελευταία δεκαετία, υπό την ηγεσία μιας από τις πιο σκληροπυρηνικές προσωπικότητες του κόμματος, τον ριζοσπάστη μοναχό Γιόγκι Αντιτιανάθ.

Ωστόσο, ήταν εδώ που το BJP υπέστη τις πιο σημαντικές απώλειες, συμπεριλαμβανομένης της Αγιοντία, της πόλης όπου μόλις πριν από λίγους μήνες ο Μόντι εγκαινίασε τον νεόκτιστο ναό Ραμ, που ανεγέρθηκε στη θέση ενός κατεδαφισμένου τζαμιού.

Επιστρέφοντας για μια ιστορική τρίτη θητεία στην εξουσία, ένα κατόρθωμα που έχει πετύχει μόνο ο πρώτος πρωθυπουργός της Ινδίας, Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, ο Μόντι είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια πολύ διαφορετική πολιτική πραγματικότητα από αυτή που είχε συνηθίσει, και τώρα αντιμετωπίζει μια πολύ πιο ισχυρή αντιπολίτευση.

«Για περισσότερο από δύο δεκαετίες, ο Μόντι είχε πάντα μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί την ατζέντα του χωρίς διαβούλευση», είπε στον Guardian ο Σουμπίρ Σίνχα, διευθυντής του ινστιτούτου Soas South Asia. «Αλλά τώρα, τα χέρια του Μόντι πιθανότατα θα είναι δεμένα από τους εταίρους του συνασπισμού και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να προωθήσει τις μεγάλες του μεταρρυθμίσεις. Θα είναι ένας δύσκολος δρόμος για αυτόν».

Τα αποτελέσματα χαιρετίστηκαν με δυσαρέσκεια από όλα τα κυρίαρχα MME της Ινδίας, τα οποία έχουν τεθεί υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Αλλοι είπαν ότι τα αποτελέσματα προανήγγειλαν μια νέα πολιτική εποχή για την Ινδία. Ο Πρατάπ Μπχανού Μέχτα, ακαδημαϊκός και αρθρογράφος της Indian Express, περιέγραψε τις εκλογές ως «μια θαυμάσια στιγμή. Ο αέρας της απελπισίας και η ασφυκτική σκιά του αυταρχισμού έχουν, τουλάχιστον προς το παρόν, φύγει πάνω από τη χώρα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News