Εγινε και αυτό. Χάρη στον κορονοϊό αντιληφθήκαμε πως έχουμε μια μύτη. Φυσικά και το γνωρίζαμε, αλλά τώρα, έχοντας εισάγει τον «αποστειρωμένο βαμβακοφόρο στυλεό» (σύμφωνα με το σχετικό βίντεο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού) των διαγνωστικών τεστ σε κάποιο από τα ρουθούνια μας, είμαστε πιο σίγουροι από ποτέ ότι έχουμε μια μύτη. Από την άλλη πλευρά η πλειονότητα όλων όσοι ασθένησαν από Covid-19, πήραν μια ιδέα όσον αφορά το πώς θα ήταν η ζωή δίχως μύτη, και χωρίς, κατ’ επέκταση, το αισθητήριο της όσφρησης.

«Η μύτη αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού μας», αναφέρει σχετικά σε άρθρο γνώμης στην La Repubblica ο ιταλός συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας και πανεπιστημιακός Μάρκο Μπελπολίτι, επικαλούμενος τον Νικολάι Γκόγκολ στο κείμενό του και την περίφημη δική του «Μύτη».

Στην ομώνυμη νουβέλα ή μάλλον παραδοξολογία του κορυφαίου ρώσου (ουκρανικής καταγωγής) λογοτέχνη, ένας κουρέας ανακαλύπτει ένα πρωί μέσα σε ένα καρβέλι ψωμί μία μύτη, ένας δημόσιος υπάλληλος ξυπνάει χωρίς μύτη, μία μύτη περιφέρεται στους δρόμους και τις λεωφόρους της Αγίας Πετρούπολης, με άμαξα μάλιστα, καταλήγοντας κάποια στιγμή να εκτελεί χρέη κρατικού συμβούλου.

Ο ιδιοκτήτης της βρίσκεται σε απόγνωση, δεν ξέρει τι να κάνει, να αποπειραθεί να την εντοπίσει μέσω αγγελίας στις εφημερίδες ή καλύτερα να απευθυνθεί στην αστυνομία; Τελικά μια μέρα η μύτη επιστρέφει στον νόμιμο κάτοχό της, εκείνος, όμως, εξακολουθεί να μην μπορεί να αντιδράσει, καθώς δεν γνωρίζει πως να την επανατοποθετήσει στη θέση της. Προσπαθεί αλλά μάταια, έως ότου μια μέρα ξυπνάει με τη μύτη του να βρίσκεται εκεί που έπρεπε να είναι, στο πρόσωπό του και σε άψογη κατάσταση.

Η «Μύτη» του Νικολάι Γκόγκολ εκδόθηκε το 1836 λογοκριμένη, καθώς στην ουσία αποτελεί μια δριμεία κριτική – μέσω της σάτιρας και του χιούμορ – του τσαρικού καθεστώτος και της κρατικής γραφειοκρατίας. Συγχρόνως, όμως, αναδεικνύει «τη σχέση μας με αυτό το συχνά παραμελημένο μέρος του σώματός μας, εκτός από τις περιπτώσεις που μας κάνει να αισθανόμαστε υπέροχες μυρωδιές ή οσμές που προκαλούν ναυτία. Τότε συνειδητοποιούμε ότι έχουμε μύτη», γράφει ο ιταλός συγγραφέας.

«Καθρέφτης» του χαρακτήρα;

Αναφέρει επίσης πως η μύτη είναι το πιο παλιό από τα μέρη του σώματός μας και αυτό που σχηματίζεται πρώτο στο έμβρυο, ενώ συνδέεται με το αρχέγονο τμήμα του εγκεφάλου μας. Μας πληροφορεί ότι κατά το παρελθόν ειδικοί στη φυσιογνωμική προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν χαρακτήρες με σημείο αναφοράς μία μύτη: τη μύτη Κλεοπάτρας που έκανε τον Αντόνιο να την ερωτευτεί, τη γερακίσια μύτη του Δάντη Αλιγκέρι με τον τόσο ισχυρό και αποφασιστικό χαρακτήρα, την πλακουτσωτή μύτη του Σωκράτη που αποτελεί ένδειξη ενός πεισματάρη αγωνιστή.

O περίφημος ρουμανοαμερικανός σκιτσογράφος και εικονογράφος Σολ Στάινμπεργκ, μέγας λάτρης του Γκόγκολ και των έργων του, ειδικά της «Μύτης», συνήθιζε πολύ συχνά να σχεδιάζει χαρακτήρες με τη μύτη τους στο χέρι. Σε συνέντευξή του είχε εξηγήσει πως ενώ τα μάτια και το στόμα είναι τα «πολιτικά στοιχεία του προσώπου», η μύτη είναι ο πρόγονος: «εγώ θεωρώ ότι είναι το πιο πρωτόγονο, πιο πρωτότυπο και ιδιωτικό μέρος του σώματός μας», είχε πει. Ο Γκέοργκ Γκρόντεκ, πρωτοπόρος της ψυχοσωματικής ιατρικής και συγγραφέας του έργου «Το Βιβλίο του “Εκείνο”», μάλλον θα συμφωνούσε μαζί του, καθώς πίστευε επίσης πως η μυστική ταυτότητα του καθενός είναι εγγεγραμμένη στη μορφή της μύτης του.

Κατά πόσο οι νοσοκόμοι και οι νοσοκόμες που πραγματοποιούν τους διαγνωστικούς ελέγχους αντιλαμβάνονται την εξαιρετική ισχύ της μύτης δεν το γνωρίζουμε. Ωστόσο ο Μάρκο Μπελπολίτι είναι σίγουρος πως «σήμερα εάν ο Γκόγκολ έγραφε ξανά τη νουβέλα του, σίγουρα θα εισήγε έναν άνθρωπο με ιατρικό χιτώνα να ακολουθεί τη μύτη για να διαπιστώσει εάν ο κάτοχός της είναι θετικός ή αρνητικός».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News