Η Ελα Κίσι – Ντέμπρα εγκατέλειψε τα εγκόσμια πριν από σχεδόν μία οκταετία, την 15η Φεβρουαρίου του 2013, σε ηλικία μόλις εννέα ετών. Επασχε από άσθμα και την τριετία πριν από τον θάνατό της πάθαινε κρίσεις διαρκώς, καθώς έπαιζε ή έβλεπε τηλεόραση ή μελετούσε τα μαθήματά της. Κατά την ίδια περίοδο εισήχθη επειγόντως στο νοσοκομείο περισσότερες από τριάντα φορές.

Ζούσε μαζί με την οικογένειά της στο Λούισχαμ, προάστιο του νοτιοανατολικού Λονδίνου, πολύ κοντά στην South Circular Road, μία από τις πιο πολυσύχναστες οδικές αρτηρίες της πρωτεύουσας της Βρετανίας, όπου από το 2006 έως το 2010 τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης ήταν ιδιαίτερα υψηλά, διαρκώς πάνω από τα όρια ασφαλείας.

Μετά την ολοκλήρωση της ιατροδικαστικής έρευνας το 2014, οι ειδικοί είχαν αποφανθεί πως το κορίτσι πέθανε από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια οφειλόμενη σε άσθμα. Στη σχετική ιατροδικαστική έκθεση δεν υπήρχε καμία αναφορά σε κανέναν περιβαλλοντικό παράγοντα ως επιβαρυντικό για την κατάσταση της εύθραυστης υγείας της Ελα.

Ωστόσο, την περασμένη Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου η βρετανική Δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι στον θάνατο της μικρής συνέβαλαν και τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που καταγράφονταν επί χρόνια στην περιοχή όπου ζούσε.

Η απόφαση χαρακτηρίστηκε ιστορική, καθώς επρόκειτο για την πρώτη φορά που ένα δικαστήριο στη Βρετανία και, πιθανώς, σε ολόκληρο τον κόσμο αναγνώρισε την ατμοσφαιρική ρύπανση ως αιτία θανάτου ενός ανθρώπου και αυτό δημιουργεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νομικό προηγούμενο υπέρ της δημόσιας υγείας στη Βρετανία (όπου κάθε χρόνο εξαιτίας της κακής ποιότητας του αέρα πεθαίνουν από 28.000 έως 36.000 άνθρωποι) αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.

Μετά την ανακοίνωση της απόφασης η Ρόσαμουντ Κίσι – Ντέμπρα, η μητέρα της Ελα, ανέφερε πως η θάνατος της κόρης της κατέστη τελικά μια «θυσία» που θα μπορούσε συμβάλει στο να αλλάξει ριζικά ο τρόπος με τον οποίο νοείται και αντιμετωπίζεται η ατμοσφαιρική ρύπανση από τους απλούς πολίτες (οι οποίοι επιβαρύνονται συχνά δίχως να το ξέρουν) αλλά και από τις κυβερνήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. «Αυτό ήταν για την κόρη μου, το να καταγραφεί στο πιστοποιητικό θανάτου της η ατμοσφαιρική ρύπανση και επιτέλους το καταφέραμε. Αποδόθηκε η δικαιοσύνη που της αξίζει. Αφορά, ωστόσο, και τα άλλα παιδιά που περπατάνε σε πόλεις με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης», ανέφερε η άτυχη μητέρα.

Ενας πολυετής αγώνας

Μετά τον θάνατο της Ελα, η Ρόσαμουντ Κίσι – Ντέμπρα, αφότου σταμάτησε να εργάζεται ως δασκάλα, ίδρυσε στη μνήμη της κόρης της μια φιλανθρωπική οργάνωση με στόχο την αρωγή μικρών παιδιών που πάσχουν από άσθμα στο νοτιοανατολικό Λονδίνο.

Ωστόσο μία ημέρα «μου τηλεφώνησε κάποιος και μου είπε πως τις ημέρες πριν και μετά το θάνατο της Ελα καταγράφηκαν υψηλές συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων στην περιοχή», αφηγήθηκε η ίδια στον Guardian. Ξεκίνησε, οπότε, να συγκεντρώνει στοιχεία. Κάποια στιγμή την υπόθεση προσφέρθηκε να αναλάβει η Τζόσελιν Κόκμπερν, μια δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων η οποία επίσης πάσχει από άσμα.  Αρχισε, αμέσως, να εργάζεται με στόχο τη διεξαγωγή μιας δεύτερης ιατροδικαστικής έρευνας. Παρότι γνώριζαν πως η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετιζόταν με τον πρόωρο θάνατο της Ελα, οι δύο γυναίκες δεν είχαν στη διάθεσή τους επαρκή στοιχεία ούτως ώστε να γίνει το αίτημα τους δεκτό.

Ομως το 2018 ο σερ Στίβεν Χόλγκεϊτ, κορυφαίος ερευνητής του αντίκτυπου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία από το πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, συνέθεσε μια έκθεση για λογαριασμό της οικογένειας της Ελα που συνέδεε πέρα από κάθε αμφιβολία τον θάνατό της με τα ιδιαίτερα υψηλά (άνω των επιτρεπτών ορίων σύμφωνα με τις συστάσεις του ΠΟΥ) επίπεδα  ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην γειτονιά της. Τα ευρήματά του οδήγησαν στην ακύρωση της αρχικής απόφασης με τις αρμόδιες αρχές να δίνουν εντολή για τη διεξαγωγή νέας ιατροδικαστικής έρευνας.

Κατά την επανεξέταση της υπόθεσης κλήθηκαν να καταθέσουν αξιωματούχοι των υπουργείων Περιβάλλοντος, Μεταφορών και Υγείας της Βρετανίας καθώς και εκπρόσωποι των δημοτικών αρχών όσον αφορά το τι έκαναν και τι δεν έκαναν για να περιορίσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση στην περιοχή σύμφωνα με όλα όσα ορίζουν οι σχετικοί νόμοι. Η μητέρα της Ελα δεν παρέλειψε να επισημάνει πως εάν την είχαν ενημερώσει οι αρμόδιοι φορείς πως ο αέρας που ανέπνεε η κόρη της καθημερινά την σκότωνε σιγά σιγά, θα είχε μετακομίσει αμέσως σε κάποια λιγότερο επιβαρυμένη περιοχή.

Μετά τη νέα απόφαση η Ρόσαμουντ Κίσι – Ντέμπρα έχει τη δυνατότητα να κινηθεί νομικά κατά της βρετανικής κυβέρνησης και των δημοτικών αρχών του Λονδίνου. Πάντως η ίδια μιλώντας στους λονδρέζικους Times επισήμανε πως αυτό που περισσότερο επιθυμεί  είναι να θεσπιστεί ένας νόμος για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που θα φέρει το όνομα της κόρης της – «Ella’s Law».

Σβαρτσενέγκερ: «Είστε μία ηρωίδα»

Μεταξύ των πρώτων που έσπευσαν να τη συγχαρούν για την επιτυχή ολοκλήρωση του πολυετούς αγώνα της, συγκαταλέγεται και ο Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ. «Ως πατέρας δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα χειρότερο από ό,τι περάσατε. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά στη μνήμη της Ελα από τις προσπάθειές σας να προστατέψετε άλλα παιδιά που ζουν κοντά σε πολυσύχναστες διασταυρώσεις ή εργοστάσια. Είστε μία ηρωίδα. Το αποδείξατε όταν διοχετεύσατε όλη την αγάπη σας για την Ελα στο να αποκαλύψετε πόσο φονική είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση. Με εκπλήσσει η τόλμη σας και είναι τιμή μου που σας γνωρίζω», ανέφερε σε επιστολή που απέστειλε στην Ρόσαμουντ Κίσι – Ντέμπρα ο πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, γνωστός για τις περιβαλλοντικές του ανησυχίες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News