Μετά τη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Αλέξης Τσίπρας έκανε μια δήλωση στο περιστύλιο της Βουλής: «Το μήνυμα που μετέφερα σήμερα στον κ. Μητσοτάκη ήταν ξεκάθαρο. Οφείλετε να αποτρέψετε το “Οruc Reis”, σε περίπτωση που αυτό επιχειρήσει εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Όπως άλλωστε έπραξε η χώρα και οι Ένοπλες Δυνάμεις της με επιτυχία τον Οκτώβρη του 2018». Κάποιοι σε αυτό διάβασαν μία ακόμη προσπάθεια του κ. Τσίπρα να αντιγράψει τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ιστορικό «Βυθίσατε το “Χόρα”», αλλά πέραν των όποιων πολιτικών (παρ)ερμηνειών, υπάρχει και μια σοβαρή επιχειρησιακή πλευρά: τι σημαίνει η αποτροπή του «Oruc Reis» σε περίπτωση που αυτό «επιχειρήσει» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα;

Οι πιθανές ενέργειες της Ελλάδας απέναντι στην επαπειλούμενη πλεύση του τουρκικού ερευνητικού σκάφους ποικίλουν, αλλά το μήνυμα που στέλνεται προς την Αγκυρα είναι πλέον σαφές: να μην ακουμπήσουν τα καλώδια του «Oruc Reis» την ελληνική υφαλοκρηπίδα, τον βυθό δηλαδή. Αυτό γράφει η καλά ενημερωμένη «Καθημερινή» στο ρεπορτάζ του Βασίλη Νέδου, που επικαλείται αρμόδιες στρατιωτικές πηγές.

Οι ίδιες πηγές προειδοποίησαν ότι εφόσον η τουρκική πλευρά επιχειρήσει να υλοποιήσει όσα εξαγγέλθηκαν μέσω NAVTEX, τότε θα φέρει «ακέραιη και κατ’ αποκλειστικότητα» την ευθύνη για ό,τι επακολουθήσει. Μάλιστα στο ρεπορτάζ υπογραμμίζεται ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις τέθηκαν σε καθεστώς αυξημένης ετοιμότητας μετά την απόφαση της Αγκυρας να δώσει εντολή για έξοδο των δύο τρίτων του τουρκικού στόλου στο Αιγαίο. Οι ίδιες στρατιωτικές πηγές τόνισαν ότι η έκδοση NAVTEX για διενέργεια υποθαλάσσιων ερευνών εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας έγινε σε ένα διάστημα φορτισμένο συναισθηματικά μεταξύ των θλιβερών επετείων του Αττίλα Ι και του Αττίλα ΙΙ, ουσιαστικά υποσκάπτοντας το κλίμα καλής γειτονίας που η Αθήνα επιθυμεί να εδραιώσει. Και παρατήρησαν πως οι τουρκικές κινήσεις έγιναν σε μια περίοδο που υποτίθεται ότι εξακολουθούν να είναι εν ισχύ τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (σύμφωνα με τα οποία δεν πρέπει να γίνονται στρατιωτικές ασκήσεις εν μέσω τουριστικής περιόδου) και ενώ συμφωνήθηκε να υπάρχει ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη.

Τα 2+1 σενάρια αποτροπής

Τι θα συμβεί όμως αν το «Oruc Reis» –ή όποιο άλλο τουρκικό ερευνητικό σκάφος– αποπειραθεί να απλώσει καλώδια για σεισμικές έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας; Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Μάνου Χαραλαμπάκη για «Τα Νέα», στον σχεδιασμό του ελληνικού υπουργείου Αμυνας υπάρχουν δύο βασικά σενάρια και ένα εναλλακτικό. Το πρώτο βασικό είναι αυτό που εφαρμόστηκε και το 2018, επί κυβέρνησης Τσίπρα δηλαδή, όταν είχε σταλεί στην περιοχή ένα άλλο ερευνητικό, το «Barbaros».

Τα σενάρια, όπως τα παρουσίασαν «Τα Νέα», είναι τα εξής:

1ο Σενάριο: Το «Oruc Reis» αποπλέει από την Αττάλεια και κινείται με στόχο να μπει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Συνοδεύεται μόνο από τα βοηθητικά σκάφη («Αttaman» και «Cengis Han») και όχι από τουρκικά πολεμικά. Σ’ αυτή την περίπτωση η παρουσία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή θα είναι αισθητή αλλά δεν θα επιδιωχθεί κλιμάκωση.

Αμεσα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρακολουθείται όλη η πορεία του τουρκικού σκάφους – και κυρίως αν επιχειρήσει να απλώσει καλώδια – με κάθε μέσο που διαθέτουν οι Ενοπλες Δυνάμεις (ηλεκτρονικά, με αεροσκάφη). Θα σπεύσει ταχύτατα ελληνική φρεγάτα στην περιοχή με στόχο να εμποδίσει την είσοδο του «Οruc Reis» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και θα ζητήσει από το τουρκικό σκάφος να απομακρυνθεί. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί τον Οκτώβριο του 2018. Τότε οι Τούρκοι είχαν εκδώσει Navtex και είχαν στείλει το «Barbaros» για έρευνες νότια του Καστελλορίζου, ξανά εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Στην περιοχή έφτασε η ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και ζήτησε από το «Βarbaros» να αποχωρήσει από το σημείο, προτού εισέλθει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το τουρκικό σκάφος αποχώρησε μετά τη δυναμική ελληνική αντίδραση χωρίς να προχωρήσει σε άλλες επιθετικές ενέργειες.

2ο σενάριο: Το «Oruc Reis» κατευθύνεται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, επιχειρεί να απλώσει καλώδια και συνοδεύεται και από τουρκικά πολεμικά πλοία. Η παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων θα είναι ενισχυμένη προκειμένου η Αγκυρα να λάβει άμεσα το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

Θα σπεύσουν στο σημείο όχι μόνο μία φρεγάτα, αλλά πολλά από τα πλοία του Ελληνικού Στόλου (φρεγάτες, κανονιοφόροι, υποβρύχια, τορπιλάκατοι) που βρίσκονται αυτή την περίοδο στην περιοχή του Νότιου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων στο πλαίσιο της αποστολής επιτήρησης των μεταναστευτικών ροών. Αναμένεται να χρησιμοποιηθούν δε και κάποια από τα πολεμικά πλοία που είναι μονίμως «αγκιστρωμένα» σε ακριτικά νησιά. Σημειώνεται ότι από τις αρχές του χρόνου βρίσκονται συνεχώς εν πλω περί τα 15 πλοία στο Αιγαίο. Και προβλέπεται να αναλάβουν αποστολές αποτροπής της τουρκικής πρόκλησης.

Το σενάριο αντίδρασης προβλέπει επίσης υποστήριξη και από την Αεροπορία, ενώ είναι πολύ πιθανόν να αξιοποιηθούν και μονάδες του ΠΝ που βρίσκονται στη Κρήτη.

Ουσιαστικά θα επιχειρηθεί να στηθεί ένα πλωτό «φράγμα» από πολλές μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Στόχος θα είναι να καταδειχθεί με εμφατικό τρόπο στην Τουρκία ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις έχουν εντολή να αποτρέψουν άμεσα σεισμική έρευνα σε περιοχή εντός ελληνικής κυριαρχίας.

Και σ’ αυτή την περίπτωση θα ζητηθεί από το τουρκικό ερευνητικό σκάφος να απομακρυνθεί.

Το εναλλακτικό. Η απελευθέρωση των κανόνων στρατιωτικής εμπλοκής προβλέπεται σε περίπτωση που η Τουρκία είναι αποφασισμένη να κλιμακώσει την πρόκληση. Αν δηλαδή δεν απομακρύνει το ερευνητικό σκάφος και ταυτόχρονα προκαλέσει και με άλλες επιθετικές ενέργειες με τα πολεμικά της μέσα. Πληροφορίες αναφέρουν πάντως πως έχει συζητηθεί και ένα εναλλακτικό σενάριο αποτροπής της τουρκικής πρόκλησης χωρίς τη χρήση στρατιωτικών μέσων. Είναι γνωστό ότι για να πραγματοποιηθεί μία σεισμική έρευνα απαιτείται η πόντιση, το άπλωμα των καλωδίων και των εργαλείων στη θάλασσα και στον βυθό. Πρόκειται για όργανα και εργαλεία πολύ ακριβά. Σε περίπτωση θαλασσοταραχής ή σύγκρουσης του ερευνητικού σκάφους με ένα άλλο σκάφος, όχι απαραίτητα στρατιωτικό, η ζημιά για το τουρκικό σεισμογραφικό θα είναι μεγάλη και η έρευνα θα σταματήσει. Κι αυτό είναι κάτι που έχει μελετηθεί ενδελεχώς από την Αθήνα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News