«Δεν θα κουραστούμε να καταδικάζουμε τον πόλεμο του Πούτιν, αφού αγανακτούμε με το παράλογο τίμημα που πληρώνουν οι Ουκρανοί ενώ νιώθουμε και οίκτο για τους ρώσους φαντάρους που κατά χιλιάδες επιστρέφουν στην πατρίδα τους μέσα σε φέρετρα. Για αυτόν τον λόγο έχουμε επιλέξει πλευρά» – δεν μπορεί να παρερμηνευτούν όσα έγραψε ο Μάσιμο Νάβα, δημοσιογράφος με δυνατές εμπειρίες τόσο από τα πολεμικά μέτωπα (από τα Βαλκάνια μέχρι το Ιράκ) όσο και από τον ιταλικό υπόκοσμο (Μαφία, Καμόρα): λέει ότι η ουκρανική τραγωδία (ομολογημένη και από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, άλλωστε) συναισθηματικά προσλαμβάνεται από τον καθένα, ωστόσο ο πόλεμος πρέπει να αναλυθεί σε άλλο επίπεδο.
Φαίνεται πως όσο συναισθηματικά και αν βλέπει ο αρθρογράφος την ασθενή ή εν δικαίω τελούσα (βάσει του διεθνούς δικαίου, τουλάχιστον) πλευρά του σημερινού πολέμου, μπορεί να διακρίνει ότι η ηθική πρόσληψη δεν είναι το κατάλληλο εργαλείο ανάλυσης των κεφαλαιώδους σημασίας γεωπολιτικών ζητημάτων που προκύπτουν από τον ουκρανορωσικό πόλεμο. Ο τίτλος του άρθρου του στην Corriere della Sera είναι αποκαλυπτικός των προθέσεών του: «Η κόκκινη γραμμή μεταξύ ηθικής και γεωπολιτικής», δηλαδή η οριοθέτηση των καταστάσεων ώστε «η ανάλυση να υπερβαίνει την ηθική καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας» και να καταλήγει στα ουσιώδη (τα οποία μπορεί να παρατείνουν την τραγωδία, να την πολλαπλασιάσουν ή και να γεννήσουν άλλες τραγωδίες στη συνέχεια).
Ποια είναι, λοιπόν, τα ουσιώδη; «Ο κόσμος που χωρίζεται και πάλι σε μπλοκ, οδεύοντας προς μία αντιπαράθεση μεταξύ της Δύσης και των υπολοίπων». Και αυτό είναι κακό για τον πλανήτη διότι «ψύχονται οι σχέσεις που πρέπει να υπάρχουν ώστε να αντιμετωπίζονται από κοινού οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης». Αυτούς τους εξαιρετικούς κινδύνους ο Νάβα τους ονομάτισε μεν, ξερά όμως, χωρίς λεπτομέρειες: είναι «η τρομοκρατία και το περιβάλλον».
Ο αρθρογράφος παρέθεσε τα σχετικά με την αποβολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ: «Την πρόταση των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας την καταψήφισε η Κίνα. Στις 58 αποχές περιλαμβάνονται η Ινδία, το Μεξικό, η Βραζιλία, το Πακιστάν, η Ινδονησία, η Αίγυπτος». Αξίζει να υπενθυμιστούν δύο πράγματα σε σχέση με την παρατήρηση του Νάβα περί «τρομοκρατίας»: ότι ο τζιχαντισμός έχει ταλαιπωρήσει κάποια από τα κράτη που απείχαν, ενώ ορισμένα από αυτά, όπως και η Νότια Αφρική την οποία δεν ανέφερε, έχουν συμπήξει με τη Ρωσία τον οικονομικό συνασπισμό BRICS.
Οι γεωπολιτικές παράμετροι, λοιπόν, αναγκαστικώς υπερισχύουν της ηθικής, αφού αυτές οδηγούν στην κατανόηση των αιτίων του (όποιου) πολέμου. Και η «απλοποίηση του Πούτιν», έγραψε ο Νάβα, ο χαρακτηρισμός «νέος Χίτλερ» και τα συναφή, «εμποδίζει να κατανοηθούν η στρατηγική διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και οι λόγοι που ώθησαν τη Μόσχα να αναπτύξει στρατιωτική δύναμη». Οχι, δεν χαρίστηκε στον Πούτιν: έγραψε ότι είναι «προσχηματική» η επίκληση των λόγων και ότι η επέμβαση σε μία δημοκρατική χώρα όπως η Ουκρανία δεν δικαιολογείται από τις επεμβάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη Σερβία, στη Λιβύη, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν. Ωστόσο και για το ΝΑΤΟϊκό πολεμικό προηγούμενο ήταν δίκαιος: «Αυτές παραμένουν καταστάσεις που διέλυσαν το διεθνές δίκαιο και προκάλεσαν δεκάδες χιλιάδες θύματα»…
Ειδικά για το Ντονμπάς που εισέρχεται με βία στην επικαιρότητα ύστερα από την υποχώρηση των Ρώσων στον Βορρά, ο Νάβα έγραψε ότι οι συμφωνίες του Μινσκ δεν εφαρμόστηκαν και ότι η αυτονομία προκάλεσε 14.000 θανάτους. Θεώρησε ότι όλα αυτά τα στοιχεία που παρέθεσε «είναι επιχειρήματα που μας λένε ότι ο πόλεμος, μέχρι την τελευταία στιγμή, θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί». Να, όμως, που δεν αποφεύχθηκε.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, κατέληξε ο Νάβα, «οι ΗΠΑ επανέφεραν τις δυτικές αξίες και ένωσαν και πάλι το ΝΑΤΟ, ώθησαν τους Ευρωπαίους να ξοδέψουν σε εξοπλισμούς, πλέον η Ευρώπη είναι ενωμένη στην καταδίκη της Ρωσίας» (αν και παραμονεύει ο κίνδυνος κάποιας διάρρηξης στο εγγύς μέλλον, εφ’ όσον η Λεπέν, «η φίλη του Πούτιν», κερδίσει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές).
Αφού στιγμάτισε τη Ρωσία για την «ηθική ήττα που υπέστη» και η οποία «είναι καταστροφική» για την ίδια, έστρεψε τους προβολείς του στις «συμμαχίες του Κρεμλίνου» και στις «απειλητικές στρατηγικές του στη Μεσόγειο και στην Αφρική». Πρέπει, συνεπώς, «να αναλογιστούμε τις πιθανότητες νίκης της Ουκρανίας, πέρα από την ηρωική της αντίσταση, χάρη στην προμήθεια όπλων από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ». Επειδή διαφορετικά, «αν ο Πούτιν διατηρήσει τους μηχανισμούς συνέχισης της σύγκρουσης, τα διεθνή δικαστήρια για εγκλήματα πολέμου θα είναι κατ’ ελάχιστον χρήσιμα».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News