Την στιγμή που είναι πλέον απόλυτα ξεκάθαρο ότι η μόνη λύση για την επίλυση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη είναι η απεξάρτηση της ανθρωπότητας από την χρήση ορυκτών καυσίμων η Ιαπωνία ακολουθεί τον αντίθετο δρόμο. Η κυβέρνηση της αποφάσισε την κατασκευή 22 νέων εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας που θα λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα από άνθρακα που θα εισάγει με χαμηλό κόστος από την Αυστραλία. Η απόφαση αυτή μοιάζει εντελώς παράταιρη αν όχι παράλογη στη δεδομένη χρονική συγκυρία έχει όμως την εξήγηση της που δεν είναι άλλη από το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα το 2011.

Μέχρι το 2010 το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ιαπωνία προερχόταν από τα πυρηνικά εργοστάσια και υπήρχε σχεδιασμός αυτό το ποσοστό να αυξάνεται συνεχώς. Όμως μετά το ατύχημα όλα τα πυρηνικά εργοστάσια στην χώρα έκλεισαν και δεν έχουν ανοίξει ξανά αφού υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις σε αυτό το ενδεχόμενο.

Στο τραπέζι έχει πέσει μια νέα ιδέα ώστε από την μια πλευρά να μην σταματήσει η κατασκευή των νέων εργοστασίων και από την άλλη η λειτουργία τους να μην αποτελέσει μια νέα εστία μόλυνσης του περιβάλλοντος.

Η ιδέα κάνει λόγο για λειτουργία των εργοστασίων παραγωγής ενέργειας όχι με ορυκτά καύσιμα αλλά με υδρογόνο ή αμμωνία. Σύμφωνα με τους θιασώτες αυτής της μπορεί σχετικά εύκολα να γίνει η μετατροπή του μηχανισμού λειτουργίας των εργοστασίων ηλεκτρικής ενέργειας από την καύση ορυκτών καυσίμων σε αυτή του υδρογόνου ή της αμμωνίας που δεν παράγουν διοξείδιο του άνθρακα.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το BBC η κυβέρνηση της Ιαπωνίας βλέπει κάτι περισσότερο από θετικά την υλοποίηση αυτής της ιδέας σε σημείο μάλιστα που κάποιοι αξιωματούχοι να οραματίζονται την Ιαπωνία ως την πρώτη «οικονομία υδρογόνου» στον κόσμο.

Το αυτοκίνητο

Σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη φαίνεται ότι θα παίξει η Toyota. Η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία κατασκεύασε το Mirai που στα ιαπωνικά σημαίνει «μέλλον». Πρόκειται για το πρώτο ηλεκτρικό και μηδενικών εκπομπών ρύπων αυτοκίνητο της εταιρείας. Είναι ένα μεγάλο πολυτελές όχημα παρόμοιου μεγέθους με τα Lexus που δεν διαθέτει κάποια υπέρογκη μπαταρία κάτω από το πάτωμα της καμπίνας αλλά δεξαμενές υδρογόνου και ένα μηχανισμό κυψέλης καυσίμου που μετατρέπει τη χημική ενέργεια σε ηλεκτρική. Είναι μια τεχνολογία παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιούσαν τα σκάφη των επανδρωμένων αποστολών Apollo στην Σελήνη.

Για πολλούς αυτή η επιλογή μοιάζει το λιγότερο περίεργη. Η τεχνολογία αυτή είναι περίπλοκη και έχει μεγαλύτερο κόστος από αυτό των μπαταριών. Ο Ελον Μασκ, που κατέχει ως γνωστόν την μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κόσμο, την Tesla, έχει χαρακτηρίσει την συγκεκριμένη τεχνολογία ως «ανόητη».

«Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το όραμα της Toyota για αυτή την τεχνολογία προχωρά περισσότερο από τον τομέα των αυτοκινήτων. Γνωρίζω ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν διαφορετικές απόψεις αλλά το σημαντικό είναι να κατανοήσουμε την ανάγκη για απεξάρτηση από τον άνθρακα. Πρέπει να σκεφτόμαστε πώς θα εκμεταλλευτούμε όσο το δυνατόν περισσότερο την τεχνολογία κυψέλης καυσίμων. Πιστεύουμε πολύ στην προοπτική του υδρογόνου ως ισχυρό και σημαντικό μέσο παραγωγής ενέργειας» δηλώνει ο Χισάσι Νακάι, επικεφαλής δημοσίων σχέσεων της Toyota. Η εταιρεία επιθυμεί η χρήση του υδρογόνου να επεκταθεί στην Ιαπωνία πολύ πέρα από τα αυτοκίνητα στην ηλεκτροδότηση νοικοκυριών, εργασιακών χώρων, εργοστασίων κ.α. και η ίδια να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη.

Τα χρώματα του υδρογόνου

Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι πού θα βρει η Ιαπωνία τις ποσότητες του υδρογόνου που απαιτούνται για μια τέτοια μετάβαση. Η απάντηση ονομάζεται «μπλε υδρογόνο». Η δημιουργία υδρογόνου από νερό όμως έχει υψηλό κόστος. Σήμερα το υδρογόνο παράγεται από φυσικό αέριο ή άνθρακα και είναι πιο φτηνό από το «πράσινο υδρογόνο» αλλά παράγει μεγάλες ποσότητες βλαβερών για το περιβάλλον αερίων. Αν όμως καταφέρεις να «συλλάβεις» αυτά τα αέρια πριν διοχετευθούν στην ατμόσφαιρα και τα θάψεις κάτω από το έδαφος τότε δημιουργείται το «μπλε υδρογόνο».

Αυτή είναι η τακτική που θέλει να ακολουθήσει η Ιαπωνία. Στο πλαίσιο αυτό η χώρα συνεργάστηκε με την Αυστραλία στη δημιουργία μιας εγκατάστασης στην πολιτεία της Βικτόρια που θα μετατρέπει τον λιγνίτη σε υδρογόνο. Το υδρογόνο αυτό στη συνέχεια θα υγροποιείται στους -253 βαθμούς Κελσίου και θα αποθηκεύεται σε ένα ειδικά σχεδιασμένο για την συγκεκριμένη μεταφορά πλοίο το οποίο θα το μεταφέρει στην Ιαπωνία.

Προς το παρόν τα βλαβερά αέρια που παράγονται από αυτή την διαδικασία εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα αλλά οι δύο χώρες έχουν δεσμευθεί ότι στο μέλλον θα συλλαμβάνουν τα αέρια και θα τα θάβουν κάτω από τον πυθμένα, στα ανοικτά των αυστραλιανών ακτών.

Ο αντίλογος

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις πάντως αντιδρούν σφοδρά σε αυτό το ενδεχόμενο. Υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης στο υπέδαφος των αερίων δεν έχει ελεγχθεί και δοκιμασθεί ακόμη με αποτέλεσμα η Ιαπωνία να αυτοπαγιδευθεί στην εξόρυξη και χρήση τεραστίων ποσοτήτων άνθρακα για αρκετές ακόμη δεκαετίες προκαλώντας ανάλογης έκτασης μόλυνση του περιβάλλοντος.

«Τεχνολογικά είναι εφικτό αλλά θα είναι πάντοτε μια ακριβή επιλογή. Η χρήση ορυκτών καυσίμων με δέσμευση και αποθήκευση των αερίων που παράγονται θα είναι πάντοτε πιο ακριβή από την σκέτη χρήση ορυκτών καυσίμων και ήδη σε πολλές περιοχές του κόσμου η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι πιο φτηνή από τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Η ιαπωνική κυβέρνηση επέλεξε το μπλε υδρογόνο πριν από μια δεκαετία όταν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είχαν υψηλό κόστος και τώρα έχει παγιδευτεί σε ένα σχέδιο που δεν βγάζει πλέον νόημα» σχολιάζει ο Τόμας Κάμπεργκερ, καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Chalmers στη Σουηδία.

«Οι ιαπωνικές εταιρείες πρέπει να έχουν φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα τους σε διεθνές επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η καθυστέρηση αυτής της εξέλιξης θα προκαλέσει ζημιά στην ιαπωνική οικονομία» σημειώνει ο Κάμπεργκερ.

Την ίδια στιγμή σε ένα σημείο στον Κόλπο του Τόκιο κατασκευάζεται πυρετωδώς ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ορυκτών καυσίμων που σχεδιάζεται να λειτουργεί για τουλάχιστον 40 έτη προκαλώντας την οργή των ακτιβιστών εντός και εκτός Ιαπωνίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News