Ηταν ένα πρώτο δύσκολο ευρωπαϊκό τεστ, μετά τις γιορτές. Οχι μόνο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά για όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία μετρά σχεδόν έναν μήνα εμβολιασμών, βιώνει τη σφοδρότητα του δεύτερου (ή τρίτου, ανάλογα με τις στατιστικές) κύματος της πανδημίας, και τώρα βρίσκεται ενώπιον μιας ιδιότυπης «ασφυξίας»: αυξημένη ζήτηση για τα εμβόλια και περιορισμένη προσφορά, για πολλούς λόγους.

Η τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αργά το βράδυ της Πέμπτης είχε ως αντικείμενο τη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Δύο ήταν τα ζητήματα που μας αφορούν: α) οι καθυστερήσεις, τόσο στην παράδοση των εμβολίων που έχουν ήδη εγκριθεί (βλέπε Pfizer) όσο και στην έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca και της Οξφόρδης και β) η πρόταση του κ. Μητσοτάκη για καθιέρωση ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού, το οποίο η Αθήνα θεωρεί ότι θα «ξεκλειδώσει» την ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία από τα τέλη της άνοιξης.

Και αν για το δεύτερο έχουμε κάποιο καιρό, για τα εμβόλια και τη ροή των δόσεων υπάρχει μεγάλη ανησυχία. Τούτο διότι ενώ τα κράτη-μέλη έχουν ξεκινήσει τους εμβολιασμούς –στην Ελλάδα ανοίγει η πλατφόρμα και για τους ηλικιωμένους από 80 έως 84 ετών– φαίνεται ότι η προμήθεια των εμβολίων από τις φαρμακευτικές είναι ελλειμματική –χαρακτηριστική η είδηση ότι η Pfizer έχει περικόψει ως και στο μισό τις ροές προς συγκεκριμένες χώρες της ΕΕ.

Οπως έγραψε η Ελένη Ευαγγελοδήμου στο ρεπορτάζ της στα «Νέα», ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούσαν για μείωση στις παραδόσεις εμβολίων κατά 35%-40% αυτή την εβδομάδα, με προοπτική να καλυφθούν στα μέσα του επόμενου μήνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας για το εμβόλιο της AstraZeneca, παρέπεμψε τους ηγέτες στον Φεβρουάριο για τις πρώτες δόσεις –η ΕΜΑ θα το εγκρίνει στις 29 Ιανουαρίου.

Υπό αυτό το ασφυκτικά πλαίσιο, η στόχευση είναι πρωτίστως στο εμβόλιο της AstraZeneca και της Οξφόρδης, το οποίο και μπορεί να παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες και είναι φτηνό και δεν χρειάζεται βαθιά κατάψυξη για να συντηρηθεί, επομένως είναι εύκολη η διάθεσή του –άλλωστε η χρήση του έχει ήδη εγκριθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και με αυτόν τον στόχο κινήθηκε ο Πρωθυπουργός, ο οποίος, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, έθεσε, μαζί με τον καγκελάριο της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς και την πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν, την ανάγκη επίσπευσης της αδειοδότησης υποψήφιων εμβολίων που βρίσκονται στο τελικό στάδιο αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (EMA). Ουσιαστικά τα «υποψήφια εμβόλια» αυτή τη στιγμή είναι το εξής ένα, αυτό της AstraZeneca –για το εμβόλιο της Johnson & Johnson μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε ως τον Μάρτιο, όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν και αυτό υπό την αίρεση ότι θα εγκριθεί από την ΕΜΑ.

Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει εφεξής να φροντίσει να οδηγεί τις εξελίξεις στο μέτωπο των αδειοδοτήσεων, ειδικά σε ό,τι αφορά την έγκριση εμβολίων που είναι μονοδοσικά ή δεν απαιτούν συνθήκες βαθιάς ψύξης και συνεπώς μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα στις εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού. Μονοδοσικό είναι το εμβόλιο της J&J, ενώ αυτό της AstraZeneca δεν χρειάζεται κατάψυξη και μπορεί εύκολα να φτάσει παντού.

Επίσης ο Πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι η πρωτοβουλία των τριών ηγετών δεν αποσκοπεί στην άσκηση πολιτικής πίεσης στην EMA, αλλά στην παράκαμψη χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών, οι οποίες καθυστερούν τη λήψη αποφάσεων που λαμβάνονται βάσει απτών επιστημονικών δεδομένων.

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι στις παρεμβάσεις του, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε επίσης την ανάγκη να τηρηθούν πλήρως τα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων εμβολίων που έχουν συμφωνηθεί με τις φαρμακευτικές εταιρείες για το πρώτο τρίμηνο του 2021, τονίζοντας ότι στον αγώνα κατά της Covid-19 δεν υπάρχει περιθώριο να χαθεί χρόνος. Ηταν μια σαφής αναφορά στην Pfizer με την οποία προφανώς υπάρχει πρόβλημα.

Τι είπαν στην ΕΕ για την πρόταση Μητσοτάκη

Στο άλλο θέμα που μας αφορά, το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού που έχει εισηγηθεί με επιστολή του στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ο κ. Μητσοτάκης, ο Πρωθυπουργός έθεσε και στους υπόλοιπους ηγέτες την πρότασή του για τη θεσμοθέτησή του, αποσαφηνίζοντας ότι σε πρώτη φάση το ζητούμενο είναι να επιτευχθεί συμφωνία για τα τεχνικά χαρακτηριστικά και την τυποποίηση της μορφής του. Αυτό προκειμένου να έχει γίνει η κατάλληλη προεργασία, ώστε η Ευρώπη να είναι έτοιμη να συζητήσει τη χρήση του όταν θα έχει πια αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών που έχουν εμβολιαστεί.

Σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο που ενημέρωσε τον Τύπο στις Βρυξέλλες, οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ είπαν ότι το πιστοποιητικό απόδειξης εμβολιασμού θα πρέπει να είναι «ιατρικό» έγγραφο και όχι «ταξιδιωτικό» έγγραφο.

Στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Σαρλ Μισέλ, μετά το τέλος της τηλεδιάσκεψης, επανέλαβαν και αυτοί ότι η συγκεκριμένη πρόταση σε πρώτη φάση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για «ιατρικούς λόγους», αλλά δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο σε επόμενο στάδιο να επανεξεταστεί η χρήση του. Ωστόσο, για να γίνει αυτό, όπως είπε η Φον ντερ Λάιεν, θα χρειαστεί να υπάρχει «ομοφωνία» από τα κράτη-μέλη και για «πιθανές άλλες χρήσεις του πιστοποιητικού».

Η ομοφωνία δεν είναι εύκολη. Ποτέ δεν ήταν στην Ευρώπη των 27. Πηγές από την Αθήνα λένε ότι οι Ευρωπαίοι είδαν με καλό μάτι την πρόταση του κ. Μητσοτάκη, ωστόσο η Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν συνεχίζει να τη βλέπει με σκεπτικισμό. Και η Ανγκελα Μέρκελ ήταν ξεκάθαρη πριν ακόμα και από την τηλεδιάσκεψη: «Δεν γνωρίζουμε εάν ο εμβολιασμένος παρ’ όλα αυτά δεν μεταδίδει τον ιό σε άλλους. Αυτό το ζήτημα δεν έχει αποσαφηνιστεί. Και όσο δεν είναι αποσαφηνισμένο, δεν τίθεται καν και ζήτημα προνομίων», είχε πει η καγκελάριος, απορρίπτοντας εκ των προτέρων την ελληνική πρόταση. Η Φον ντερ Λάιεν, ισορροπίστρια, ανέφερε ότι υπάρχουν «διαφορετικές προσεγγίσεις» από τους ευρωπαίους ηγέτες. Κάποιοι αμφισβητούν την αναγκαιότητά του και μερικοί έχουν ερωτήματα για τη χρήση του, ωστόσο ορισμένες χώρες δηλώνουν ανοιχτές στο να γίνει χρήση του εν λόγω πιστοποιητικού –η Ισπανία ήταν μία από αυτές.

Από την πλευρά του, ο Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς λόγους και σε επόμενο στάδιο θα εξεταστεί «εάν και κάτω από ποιες συνθήκες» το πιστοποιητικό αυτό «θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί» ευρύτερα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News