«Αναμφίβολο κινηματογραφικό γεγονός του 2023, αυτό είναι η θριαμβευτική επιστροφή στο σινεμά του κορυφαίου ιάπωνα δημιουργού κινουμένων σχεδίων. Και πραγματοποιείται με ένα φιλμ αντάξιο της καλλιτεχνικής κληρονομιάς του, σχεδόν αυτοβιογραφικό σε περιεχόμενο, απαράμιλλο εικονογραφικά και με ήρωα ένα 12χρονο αγόρι που χάνει τη μητέρα του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και καταφεύγει με ό,τι έχει απομείνει από την οικογένειά του στην εξοχή για να αρχίσει μια νέα ζωή. Η φύση κάνει μια αναπάντεχη παύση για να του επιτρέψει να θρηνήσει, ώσπου το αγόρι, καθοδηγούμενο από έναν μυστηριώδη ερωδιό, διαρρηγνύει τη λεπτή μεμβράνη που διαχωρίζει τον κόσμο των ζωντανών από τους νεκρούς. Αν αυτή είναι η τελευταία ταινία του Μιγιαζάκι, τότε ο πολύ αγαπημένος σκηνοθέτης βάζει μεγαλειώδη τελεία και παύλα στην καριέρα του», διαβάζουμε στον ιστότοπο του 29ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας-Νύχτες Πρεμιέρας το οποίο ολοκληρώθηκε την περασμένη 7η Οκτωβρίου με την προβολή της τελευταίας ταινίας του Χαγιάο Μιγιαζάκι.

Κάτι ήξεραν οι διοργανωτές του φεστιβάλ. Ο Χαγιάο Μιγιαζάκι κέρδισε την πρώτη του Χρυσή Σφαίρα, σε ηλικία 82 ετών για το φιλμ «The Boy and the Heron» («To αγόρι και ο ερωδιός»). Είναι η πρώτη φορά που μη αγγλική ταινία κινουμένων σχεδίων κερδίζει Χρυσή Σφαίρα –απέναντί της μάλιστα είχε μεγάλες παραγωγές της πανίσχυρης Disney, το «Wish» και το «Elemental».

Ενώ, όμως, η ταινία του «Το Αγόρι και ο Ερωδιός» κατακτά το κοινό σε όλον το κόσμο, ο περίφημος δημιουργός της επέλεξε να γιορτάσει την επιστροφή του στον κινηματογράφο με τη σιωπή. Ανά τα χρόνια ο Χαγιάο Μιγιαζάκι έδινε ολοένα λιγότερες συνεντεύξεις, έως ότου σχεδόν τις έκοψε εντελώς. Εχοντας αυτό κατά νου, ο ιταλικός εκδοτικός οίκος Dynit Manga εξέδωσε πρόσφατα μια πολύτιμη δίτομη συλλογή με συνεντεύξεις που παραχώρησε ο ιάπωνας δημιουργός από το 1990 έως το 2013.

Με αφορμή την προβολή της νέας ταινίας του στους κινηματογράφους της Ιταλίας αλλά και το γεγονός ότι την 5η Ιανουαρίου ο Χαγιάο Μιγιαζάκι γιόρτασε τα 83α γενέθλιά του, η Αριάνα Φίνος της La Repubblica σταχυολόγησε από τις συνεντεύξεις του μια σειρά από αποσπάσματα, επιδιώκοντας να αναδείξει ένα μέρος της σκέψης και του χαρακτήρα του με τα δικά του λόγια.

Για τον κινηματογράφο, τον Κουροσάβα και τον Τσάπλιν: «Δεν μπορώ, πλέον, να πηγαίνω στον κινηματογράφο, αλλά έχω δει πολλές ταινίες. Στην εποχή μου δεν τις βλέπαμε για ψυχαγωγία». 

Οσον αφορά την αγαπημένη του ταινία, «δεν μπορώ να μην απαντήσω “Οι Επτά Σαμουράι”. Μου αρέσουν πολύ οι ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν, παλιά δεν μου έλεγαν πολλά, πλέον τις έχω επανεκτιμήσει. Ως νέος δυσκολεύτηκα με “Τα φώτα της ράμπας” (Limelight), το θεωρούσα έργο ενός γέρου ναρκισσιστή. Τώρα όμως γερνάω κι εγώ, οπότε…».

Για τα παιδιά και την ελπίδα: «Στα έργα μου προσπαθώ να απεικονίζω τους ανθρώπους όχι όπως είναι, αλλά όπως θα ήταν ωραίο να ήταν. Θεωρώ τη μετριότητα μας μια επαίσχυντη πλευρά μας, που πρέπει να μένει κρυφή και θαμμένη (…) Αν απευθυνόμουν σε μεγάλους θα έκανα ταινίες που υπογραμμίζουν το γεγονός ότι δεν έχουμε δικαίωμα να υπάρχουμε στον κόσμο. Τα παιδιά έχουν ελπίδα, το να απευθυνόμαστε σε αυτά εξακολουθεί να έχει αξία. Αλλά δεν παράγω ηθικές ταινίες επειδή είμαι ενάρετος άνθρωπος, θεωρώ τον εαυτό μου ασήμαντο. Το ξέρω αυτό γιατί με γνωρίζω καλά».

Για τις ταινίες του και την ψυχαγωγία: «Θέλω να γυρίζω ταινίες που στο τέλος τους να σε κάνουν να πιστεύεις ότι άξιζε να τις δεις. Πραγματικά, περί αυτού πρόκειται μόνο. Δεν μου αρέσει να πιστεύω ότι οι ταινίες μου μπορούν να περιορίζονται στη διασκέδαση, αλλά δεν έχω πρόβλημα να τις ορίζω ως προϊόν ψυχαγωγίας με πολύ ευρύ πεδίο και χαμηλό κατώφλι. Αυτό που αγαπώ περισσότερο στις στις ταινίες του Τσάπλιν είναι ότι η είσοδος φαίνεται ευρύχωρη, αλλά καθώς την περνάς, αναγκάζεσαι να ανέβεις μια σκάλα χωρίς να το καταλάβεις. Νιώθεις περίεργα εξαγνισμένος, μεταδίδεται ένα αίσθημα λιτότητας. Νομίζω ότι αυτό είναι το ιδανικό μου όσον αφορά την ψυχαγωγία».

Για την Disney: «Αυτό που δεν αντέχω στα έργα της Disney είναι ότι η είσοδος είναι ίδια με την έξοδο […] Ο ανθρωπισμός της Disney, ο βαθμός μυθοπλασίας, δίνουν αυτή την αίσθηση του τεχνητού στα έργα της. Για αυτό πιστεύω ότι η καλύτερη δουλειά τους είναι η Disneyland. Ενα προϊόν ψυχαγωγίας είναι ένας χώρος του οποίου οι τοίχοι συγκλίνουν όσο περισσότερο το παρακολουθείς, μέχρι να αρχίσεις να πιστεύεις ότι δεν είσαι καλός όπως είσαι: αυτό είναι το ιδανικό μου. Στην αρχή η πρόσοψη της εισόδου είναι φαρδιά και το κατώφλι χαμηλό, αλλά μόλις φτάσετε στην έξοδο, το κατώφλι είναι λίγο ψηλότερα».

Για τις πολλές πρωταγωνίστριες: «Οταν κοιτάζω τους εγγονούς και τις εγγονές μου, τα πιο χαμογελαστά και ζωηρά είναι τα κορίτσια. Τα αγόρια είναι όλα πιο μπερδεμένα και ανασφαλή, φαίνεται ότι αναζητούν το δικό τους αύριο».

Για το brand Miyazaki: «Εγώ πιστεύω πως είναι λίγοι εκείνοι που πηγαίνουν να δουν μια ταινία επειδή την έκανε ο Χαγιάο Μιγιαζάκι. Κάθε φορά σκέφτομαι ότι δεν υπάρχει μέλλον». 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News