Οι αγωγές της Ενωσης Επαγγελματιών Τενιστών (PTPA), του άτυπου συνδικαλιστικού οργάνου που ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2020 από τον Νόβακ Τζόκοβιτς και τον Βάσεκ Πόσπισιλ, τον καναδό πρωταθλητή στο «διπλό» του Γουίμπλεντον το 2014, κατατέθηκαν ταυτοχρόνως σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης, στη Ρυθμιστική Αρχή για τον ανταγωνισμό και τις αγορές στο Ηνωμένο Βασίλειο, και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι «αντάρτες» του τένις πέρασαν από τα λόγια, στις πράξεις.

Στρέφονται εναντίον όλων των θεσμικών οργάνων του αθλήματος: των Ενώσεων που διοργανώνουν τα Tour ανδρών και γυναικών (ATP και WTA), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Τένις (ITF) και του Διεθνούς Οργανισμού Ακεραιότητας του Τένις (ITIA). Στο δικόγραφο των 163 σελίδων αναφέρουν, μεταξύ άλλων, ότι «οι επαγγελματίες τενίστες είναι παγιδευμένοι σε ένα στημένο παιχνίδι, το οποίο δεν τους επιτρέπει να έχουν τον πλήρη έλεγχο της καριέρας και της εικόνας τους». Κριτικάρουν με σκληρή γλώσσα, όπως σχολιάζει το BBC Sport, «ένα άδικο σύστημα, διεφθαρμένο, παράνομο και καταχρηστικό, που πίσω από τη λαμπερή βιτρίνα του σπορ λειτουργεί ως καρτέλ, εκμεταλλεύεται το ταλέντο τους, μειώνει τα έσοδά τους, θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλειά τους, και θίγει την αξιοπρέπειά τους».

Τους κατηγορούν για πολλά και διάφορα. Εχουν δίκιο;

Το πρώτο σημείο τριβής είναι τα οικονομικά έπαθλα. Οι παίκτες διαμαρτύρονται ότι το μερίδιό τους από τα τουρνουά στα οποία πρωταγωνιστούν, είναι πολύ μικρό σε σχέση με τα έσοδα. Ιδίως στα τέσσερα Γκραν-Σλαμ, που μοιράζουν συνολικά το 42% των ετήσιων επάθλων στο Tour των ανδρών και το 51% στο Tour των γυναικών.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι άπληστοι. Για τη νίκη του στο Αμερικανικό Οπεν πέρυσι, ο Γιανίκ Σίνερ εισέπραξε 3,4 εκατομμύρια ευρώ. Στο Γουίμπλεντον, κάθε ένας από τους 128 παίκτες που αποκλείστηκαν στον πρώτο γύρο παρέλαβε μια επιταγή 72.000 ευρώ. Μόνο επειδή εμφανίστηκε στο τουρνουά. Το 2023 η ATP μοίρασε 222 εκατ. ευρώ. Το 2024 η WTA, 204 εκατ. ευρώ. Τα ποσά είναι εντυπωσιακά. Αλλά, όπως ισχυρίζεται το συνδικάτο του Τζόκοβιτς, αντιστοιχούν στο μόλις 17% των εσόδων.

Στο μπάσκετ και στο γκολφ (που είναι ευθέως συγκρίσιμο με το τένις), καταλήγει στους αθλητές το 35%-50% των εσόδων. Τα ποσοστά τους είναι πολύ ψηλότερα και στο ποδόσφαιρο, στο αμερικάνικο φούτμπολ, ή στο μπέιζμπολ. Επιπλέον, οι λιγότερο γνωστοί τενίστες πέφτουν συχνά θύματα εκμετάλλευσης. Η Αμερικανο-εσθονή, Ινγκριντ Νιλ, η οποία συνυπογράφει την αγωγή, καταγγέλλει ότι πέρυσι δεν πήρε ούτε ένα ευρώ για τη συμμετοχή της στο τουρνουά της Μαδρίτης, και κανείς δεν της είχε πει ότι θα έφευγε με άδεια χέρια πριν αρχίσουν οι αγώνες.

Τα περιθώρια αντίδρασης των παικτών είναι μηδενικά, καθώς τα Tour είναι μονοπώλια της ATP και της WTA. Πού αλλού να παίξουν, αν δεν συμφωνούν με τους όρους του παιχνιδιού; Και πώς να αρνηθούν να αγωνιστούν σε ένα τουρνουά που δεν τους προσφέρει ικανοποιητική αμοιβή, αφού η καριέρα τους εξαρτάται από το ranking, δηλαδή τους βαθμούς που κερδίζουν σε κάθε τους νίκη; Μόνον έτσι μπορούν να χτίσουν το status και τη φήμη τους στο άθλημα.

Για τον ίδιο λόγο, αναφέρει η PTPA, οι τενίστες υπομένουν και το συχνά εξουθενωτικό αγωνιστικό πρόγραμμα των τουρνουά. Αναγκάζονται να παίζουν σε υπερβολική ζέστη, ή μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, και με μπαλάκια που αλλάζουν από διοργάνωση σε διοργάνωση, προκαλώντας τους χρόνιους τραυματισμούς.

Στο επαγγελματικό τένις η σεζόν διαρκεί 11 μήνες, αφήνοντας στους παίκτες ελάχιστα περιθώρια ξεκούρασης και αποθεραπείας. Η διακοπή της δράσης μεταξύ του 2024 και του 2025 διήρκεσε μόλις 33 μέρες. Αν και σε κάποια άλλα σπορ (π.χ. στο ποδόσφαιρο) μπορεί να είναι ακόμη μικρότερη, το παράπονο θα μπορούσε να είναι λογικό, σχολιάζει το BBC Sport. Αλλά δεν είναι. Γιατί στη διάρκεια του Δεκεμβρίου, που είναι ο «νεκρός» μήνας, ή ανάμεσα στα τουρνουά, πολλοί τενίστες εμφανίζονται σε αγώνες επίδειξης ανά τον Κόσμο για να κερδίσουν επιπλέον χρήματα. Οπως ο Τζόκοβιτς και ο Κάρλος Αλκαράθ, που τον περασμένο Οκτώβριο ταξίδεψαν στη Σαουδική Αραβία.

Τέλος, η PTPA διαμαρτύρεται για κάποιες καταχρηστικές πρακτικές που θίγουν την αξιοπρέπεια των παικτών: στελέχη του Διεθνούς Οργανισμού Ακεραιότητας του Τένις, τους ξυπνούν μέσα στη νύχτα για να τους υποβάλουν σε αντι-ντόπινγκ τεστ, ψάχνουν τα πράγματά τους και τα κινητά τους τηλέφωνα, ή τους ανακρίνουν χωρίς την παρουσία των δικηγόρων τους.

Οι αγωγές φέρουν τη σφραγίδα του συνδικάτου του Τζόκοβιτς και τις υπογραφές 12 αθλητών, όμως όχι του ίδιου του σέρβου σούπερ-σταρ. «Για να μη θεωρηθεί ότι αυτές οι νομικές ενέργειες είναι υπόθεση ενός, μόνο, προσώπου», υποστήριξε ο εκτελεστικός διευθυντής της PTPA, Αχμάντ Νασάρ. «Εχουν τη συγκατάθεση περισσότερων από 250 παικτών, ανδρών και γυναικών, στους οποίους περιλαμβάνονται οι πιο πολλοί από τους 20 κορυφαίους», πρόσθεσε. Σίγουρα, όχι του Αλκαράθ. «Ειλικρινά, εξεπλάγην. Δεν μου είχε πει κανείς, τίποτα. Το έμαθα από τα social media, και δεν έχω καμία σχέση με αυτή την κίνηση», δήλωσε σήμερα από το Μαϊάμι ο Ισπανός, Νο 3 της παγκόσμιας κατάταξης.

Και τώρα, τι; Πού θα οδηγήσει αυτή η… επανάσταση της ρακέτας; Δύσκολα θα έχει κάποιο νομικό αποτέλεσμα, γράφουν οι λονδρέζικοι Times, ιδίως από τη στιγμή που καλούνται να αποφανθούν επί των αγωγών τρεις διαφορετικές δικαιοδοσίες. Το πιθανότερο είναι ότι τα θεσμικά όργανα του τένις θα δεχθούν να ικανοποιήσουν κάποια από τα αιτήματα της PTPA. Για να μην απειληθεί το άθλημα με σχίσμα, σαν αυτά στο μπάσκετ και το γκολφ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News