Ενόψει των κρίσιμων εκλογών της 26ης Μαΐου ένας ιταλός δημοσιογράφος αποφάσισε να επισκεφθεί μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες  τέσσερα κράτη – μέλη της ΕΕ, για να διαπιστώσει ότι στην Ευρώπη οι χώρες είναι, τελικά, σαν τις γειτονιές.

«Εσύ πού την είδες την Ευρώπη;», ρώτησε πριν από καιρό ο Πάολο ντι Πάολο, δημοσιογράφος της La Repubblica, μια μαθήτρια από το Μιλάνο. Εκείνη άργησε να απαντήσει και έστρεψε το βλέμμα της προς τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές της. Πιθανώς επειδή για όσους Ευρωπαίους και όσες Ευρωπαίες γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα η Ευρώπη είναι δεδομένη.

«Πού την είδα; Ξυπνώντας στο Βερολίνο, το ξημέρωμα, μέσα σε ένα λεωφορείο. Κατά τη διάρκεια διακοπών στην Ελλάδα, πριν από έναν χρόνο, καθώς επιστρέφαμε από ένα νησί και στους δρόμους της Αθήνας, όπου μου έκαναν εντύπωση τα σφραγισμένα καταστήματα. Την είδα διαβάζοντας για τους δύο παγκόσμιους πολέμους. Όταν βγάζω από το πορτοφόλι μου δέκα ευρώ», απάντησε η κοπέλα.

Πριν από μερικές ημέρες, διαβάζοντας τη γαλλική Le Monde, ο ιταλός δημοσιογράφος πρόσεξε ένα σκίτσο του Πλαντί, του διάσημου σκιτσογράφου της εφημερίδας, ο οποίος θέλοντας να καυτηριάσει την αναισθητοποίηση των ευρωπαίων πολιτών και την αδιαφορία τους για τις επικείμενες ευρωεκλογές, σχεδίασε έναν μεσόκοπο άνδρα που δεν μπόρεσε να μην αποκοιμηθεί, παρακολουθώντας ένα ντιμπέιτ για το μέλλον της Ευρώπης.

Ανησύχησε, σχεδόν στενοχωρήθηκε, και σκέφτηκε πως οι Ευρωπαίοι, πρέπει να ξυπνήσουμε εγκαίρως και να «δούμε την Ευρώπη» πριν να είναι πολύ αργά. Αποφάσισε, οπότε, να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι αστραπή και να επισκεφθεί μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες, τέσσερις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Αναχώρησε ξημερώματα από τη Ρώμη αεροπορικώς, με προορισμό το Ντίσελντορφ και σκοπό το βράδυ της ίδιας ημέρας να βρίσκεται στο Παρίσι, περνώντας από την Ολλανδία και το Βέλγιο. «Γιατί αυτό είναι η Ευρώπη: μια τεράστια πόλη στην οποία μεταβαίνω από κράτος σε κράτος σαν να ήταν γειτονιές. Το πέρασμα των συνόρων δεν είναι τίποτα άλλο από ένα sms που με ενημερώνει για την αλλαγή του παρόχου υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας».

Κατά τη διάρκεια της πτήσης ο Πάολο ντι Πάολο επέλεξε να διαβάσει το «Nous, l’Europe. Banquet des peuples» (Εμείς η Ευρώπη. Συμπόσιο Λαών), βιβλίο του βραβευμένου με Goncourt γάλλου συγγραφέα Λοράν Γκοντέ, το οποίο κυκλοφόρησε στις αρχές του μήνα στη Γαλλία και ταυτόχρονα στην Ιταλία.

Φτάνοντας στο αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ, μπροστά από μια συρόμενη γυάλινη πόρτα με την επιγραφή «Σένγκεν», διερωτήθηκε κατά πόσο είναι δυνατή η ανάπτυξη και η εδραίωση ενός «ευρωπαϊκού συναισθήματος», κατά πόσο η Ευρώπη δεν αποτελεί «μια ψευδαίσθηση, μια νοητική αφαίρεση» αλλά μια απτή πραγματικότητα, ένα «ένα έθνος εθνών», σύμφωνα με τον Γκοντέ. Και αμέσως μετά σκέφθηκε όχι μόνο ότι δεν γνώριζε αλλά και ότι έως εκείνη τη στιγμή δεν είχε ποτέ ξανά αναρωτηθεί πού ακριβώς αρχίζει και τελειώνει το Σένγκεν.

Στο λεωφορείο με το οποίο έφτασε στο κέντρο του Ντίσελντορφ η πρώτη γλώσσα που άκουσε δεν ήταν η γερμανική αλλά η ισπανική, δεύτερη η ιταλική και τρίτη η αγγλική. Η γερμανική μητρόπολη ήταν ήδη γεμάτη με αφίσες των υποψηφίων ευρωβουλευτών αλλά στη μνήμη του ιταλού οδοιπόρου εντυπώθηκε μία αφίσα με πρωταγωνιστή τον Ντόναλντ Τραμπ και την επιγραφή: «Η απάντηση είναι η Ευρώπη».

Λίγο αργότερα συναντήθηκε με τον Αντρέα Παλέρμο, έναν φίλο του από την Ιταλία, ο οποίος ζει εδώ και χρόνια στη Γερμανία και διδάσκει ιταλικά στο Οσναμπρουκ, μία από τις δύο πόλεις (η άλλη είναι το Μύνστερ) όπου το 1648 υπεγράφησαν οι συνθήκες (Ειρήνη της Βεστφαλίας). Οι συνθήκες αυτές  έβαλαν τέλος στον Τριακονταετή Πόλεμο, έναν από τους πιο μακροχρόνιους και καταστροφικούς μεταξύ ευρωπαϊκών εθνών με τουλάχιστον 8 εκατομμύρια νεκρούς, Γερμανούς κατά κύριο λόγο, υπηκόους, τότε, της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Κατά τη διάρκεια ενός γρήγορου γεύματος, ο ιταλός μετανάστης ενημέρωσε τον συμπατριώτη του ότι στον πρώτο όροφο της πολυκατοικίας του κατοικεί μια οικογένεια από το Κόσοβο, στον δεύτερο όροφο μια οικογένεια ελληνική ενώ στον τρίτο μένει εκείνος, μαζί με τον γερμανό σύζυγό του. Οταν, όμως, ο Πάολο ντι Πάολο του ζήτησε έναν καλό λόγο για να συνεχίσει την ευρωπαϊκή του περιοδεία, εκείνος δεν μπόρεσε παρά να διερωτηθεί: «είμαστε σίγουρα έτοιμοι για την Ευρώπη;».

Παραδέχτηκε, ωστόσο, επικαλούμενος το Game of Thrones, ότι «εάν υποχωρήσει η Ευρώπη, θα έρθει ο χειμώνας» και αναλογιζόμενος, ο ιταλός δημοσιογράφος, ότι προς το παρόν διανύουμε την άνοιξη, επιβιβάστηκε σε ένα λεωφορείο με προορισμό το Μάαστριχτ.

Παρότι ακούει το όνομά της για περισσότερο από μια εικοσαετία, δεν μπορούσε να ανακαλέσει στη μνήμη του καμιά εικόνα της ιστορικής πόλης της Ολλανδίας. Διάβασε, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ένα άρθρο που εντόπισε στο Facebook με τον τίτλο «Τριάντα χρόνια Μάαστριχτ κατέστρεψαν την Ιταλία», γνωρίζοντας, όμως, πως η διάθεσή του δεν επρόκειτο να επηρεαστεί από τις εθνικολαϊκιστικές κορώνες όλων όσοι στην Ιταλία στηρίζουν τον Ματέο Σαλβίνι και τους ομοϊδεάτες του.

Η πόλη του φάνηκε καλαίσθητη και γαλήνια. Ήταν γεμάτη ποδήλατα και παιδικά καροτσάκια. Εκατσε σε ένα καφέ και έφαγε μια βάφλα και με το βλέμμα του καρφωμένο σε μια ταμπέλα με την επιγραφή «βαυαρική μπύρα» σκέφτηκε πως αυτό είναι τελικά η Ευρώπη, «ένα θαυμάσιο μπέρδεμα συνηθειών, δυνατοτήτων, ιστοριών».

Επόμενη στάση, Βρυξέλλες, «μια πόλη που είναι αδύνατο να την κατανοήσει κανείς». Περιμένοντας το τρένο για το Παρίσι στον Bruxelles-Midi, τον πιο πολυσύχναστο σταθμό του Βελγίου, πρόλαβε να συνομιλήσει με την Ανελί Κ., μια μεταφράστρια που ζει μερικά χιλιόμετρα έξω από την βελγική πρωτεύουσα. Διστακτική στην αρχή, δήλωσε πως δεν ασχολείται ιδιαίτερα με την πολιτική. Αλλά θέλησε επίσης να πει πως «η Ευρώπη είναι η μητέρα του μικρού μας Βελγίου. Μια μητέρα που συχνά είναι απόμακρη και αφηρημένη», και δεν αντιμετωπίζει με την απαραίτητη προσοχή και αποφασιστικότητα ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και το προσφυγικό.

Λίγο πριν από την αποβίβασή του στον σιδηροδρομικό σταθμό Gare du Nord του Παρισιού, ο Πάολο ντι Πάολο πρόλαβε να ανταλλάξει μερικές κουβέντες στα αγγλικά με έναν συνεπιβάτη του, δίχως να αντιληφθεί, αρχικά, πως είναι συμπατριώτες. «Είμαι ένας τεχνικός στην υπηρεσία της πολιτικής. Αυτήν τη στιγμή η κατάσταση είναι περίπλοκη, επικρατεί μεγάλη σύγχυση», του είπε ο ιταλός τεχνοκράτης και, κουνώντας το κεφάλι του, πρόσθεσε απλά: «τα παιδιά μου είναι 20 χρόνων», για να χαθεί μετά μέσα στο πλήθος.

Φτάνοντας στη γαλλική πρωτεύουσα, ο Πάολο ντι Πάολο αισθανόταν κουρασμένος αλλά και συγκινημένος. Επειδή κατάφερε να ολοκληρώσει το ταξίδι του, επειδή μπόρεσε να διακρίνει την Ευρώπη. Το πρώτο, όμως, που είδε με το που πάτησε το πόδι του στο Παρίσι ήταν το πρόσωπο του Ματέο Σαλβίνι σε μια διαφήμιση του περιοδικού Le Point με τον τίτλο «Ο νέος ισχυρός άνδρας της Ευρώπης».

Για να ξεχαστεί μετέβη σε ιταλικό βιβλιοπωλείο του Παρισιού και αγόρασε ακόμα τρία βιβλία για την Ευρώπη, δύο του αυστριακού Γιόζεφ Ροτ και ένα του γάλλου Ρομάν Γκαρί. Ερωτώμενη για την Ευρώπη η γαλλίδα βιβλιοπώλης εξήγησε ότι περισσότερο εκτιμά «την πραγματικότητα μιας ηπείρου στην οποία επικρατεί ειρήνη. Τις διαφορετικές κουλτούρες και παραδόσεις» και για αυτόν τον λόγο θέλει να ελπίζει πως «δεν θα δούμε να ανεγείρονται νέα τείχη», μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων το βράδυ της ερχόμενης Κυριακής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News