Η διαβόητη καλλιτεχνική δημιουργία του ιταλού Μαουρίτσιο Κατελάν, που περιλαμβάνει μια μπανάνα κολλημένη με ταινία σε έναν τοίχο, φέρνει για άλλη μια φορά στο προσκήνιο το φαινόμενο των… σουρεαλιστικών τιμών του διεθνούς χρηματιστηρίου της τέχνης, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.

Αυτόν τον μήνα, ο διεθνής οίκος δημοπρασιών Sotheby’s θα διαθέσει προς πώληση στη Νέα Υόρκη μία από τις τρεις εκδόσεις του «έργου τέχνης», με εκτιμώμενη αξία από ένα έως 1,5 εκατ. δολάρια (930.000 έως 1,4 εκατ. ευρώ). Ο νικητής του πλειστηριασμού θα αποκτήσει μια μπανάνα, ένα κομμάτι κολλητικής ταινίας, ένα πιστοποιητικό γνησιότητας και οδηγίες για τον τρόπο… εγκατάστασης της «καλλιτεχνικής δημιουργίας».

Το τεχνούργημα του Κατελάν με τίτλο «Κωμικός» πρωτοπαρουσιάστηκε στην έκθεση Art Basel του Μαϊάμι το 2019 σε τρεις εκδοχές, με τιμή 120.000 δολαρίων (111.600 ευρώ), έγινε παγκόσμιο πρωτοσέλιδο και προκάλεσε διεθνείς συζητήσεις για τη φύση της τέχνης και την αξία της – ειδικά μετά την παραδοχή του «καλλιτέχνη» ότι αγόρασε την μπανάνα από ένα παντοπωλείο στο Μαϊάμι για περίπου 30 σεντς.

Το έργο έγινε viral όταν ο νεοϋορκέζος καλλιτέχνης Ντέιβιντ Ντατούνα αφαίρεσε από τον τοίχο της έκθεσης και έφαγε την μπανάνα, η οποία στη συνέχεια αντικαταστάθηκε. Τον Μάιο του 2023 το σκηνικό επαναλήφθηκε, με έναν νοτιοκορεάτη φοιτητή να μιμείται την κίνηση του Ντατούνα και να τρώει την μπανάνα του «Κωμικού», σε έκθεση στο Μουσείο Τέχνης Leeum της Σεούλ.

Στα τέλη του 2023, μια έκδοση του «Κωμικού» παρουσιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη της Βικτορίας στη Μελβούρνη, ως μέρος της τριετούς έκθεσής της – αυτή τη φορά χωρίς ατυχήματα. Ο οίκος Sotheby’s δεν αποκαλύπτει την πηγή της έκδοσης που δημοπρατείται, αλλά αναφέρει ότι ο σημερινός ιδιοκτήτης της την απέκτησε από τη συλλογή ενός εκ των αρχικών αγοραστών της.

Στο σημείωμα του καταλόγου του ο οίκος δημοπρασιών περιγράφει τον «Κωμικό» ως ένα «αριστούργημα» που «από μόνο του ώθησε τον κόσμο να επανεξετάσει τον τρόπο που ορίζουμε την τέχνη και την αξία που αναζητούμε σε αυτήν». Τον συγκρίνει με το γλυπτό «Κούνελος» του Τζεφ Κουνς –μια έκδοση του οποίου έσπασε το ρεκόρ πωλήσεων τέχνης, αποφέροντας 91,1 εκατ. δολάρια (84,7 εκατ. ευρώ)– και τον πίνακα με τη Μέριλιν Μονρόε του Αντι Γουόρχολ.

Ο Κατελάν έχει πλούσιο παρελθόν στη δημιουργία προβοκατόρικων έργων. Το 2016 εγκατέστησε μια πλήρως λειτουργική τουαλέτα από συμπαγή χρυσό στο μουσείο Γκούγκενχαϊμ, με τίτλο «Αμερική», ενώ το 1999 κόλλησε κυριολεκτικά τον έμπορο έργων τέχνης του με κολλητική ταινία στον τοίχο της έκθεσής του με τίτλο «Μια Τέλεια Ημέρα». Σε παλαιότερη έκθεση είχε πείσει τον γάλλο ντίλερ των έργων του να ντυθεί με μια στολή κούνελου σε φαλλικό σχήμα.

Αναφερόμενος στον «Κωμικό», ο κριτικός τέχνης του Guardian Τζόναθαν Τζόουνς έγραψε: «Η τουαλέτα του Κατελάν διακωμωδούσε τον κόσμο της τέχνης για την εμμονή του στο χρήμα, με ένα έργο του οποίου η πρώτη ύλη ήταν δυνητικά πιο πολύτιμη από το ίδιο το έργο – αντανακλώντας έτσι μια αγορά που μετατρέπει τα περιττώματα σε χρυσό. Η μπανάνα του επαναλαμβάνει την ίδια ειρωνεία, αλλά αντιστρόφως, καθώς η αξία της είναι χαμηλότερη της αξίας του έργου».

Ο ίδιος ο Κατελάν ισχυρίζεται ότι δεν είχε πρόθεση ειρωνείας, δηλώνοντας στην εφημερίδα Art: «Είναι ένα ειλικρινές σχόλιο και ένας προβληματισμός για το κόστος των αγαθών. Στις εκθέσεις τέχνης η ταχύτητα και οι επιχειρηματικότητα κυριαρχούν, οπότε σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να πουλήσω μια μπανάνα όπως άλλοι πουλούν τους πίνακές τους – να παίξω εντός του συστήματος, αλλά με τους δικούς μου κανόνες».

Ο «Κωμικός» θα διατεθεί προς πώληση σε δημοπρασίας σύγχρονης βραδινής τέχνης του οίκου Sotheby’s της Νέας Υόρκης στις 20 Νοεμβρίου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News