Ηταν μια λαμπερή, ανεξάρτητη Λατίνα, γνωστή για τον δυναμικό χαρακτήρα της και την αστείρευτη ενέργεια στη σκηνή, που όμοιά της δεν είχε ξαναδεί το Μπρόντγουεϊ. Τώρα ο κόσμος του μουσικού θεάτρου θρηνεί για την Τσίτα Ριβέρα, η οποία πέθανε ήσυχα στη Νέα Υόρκη την Τρίτη 30 Ιανουαρίου, σε ηλικία 91 ετών, έπειτα από σύντομη ασθένεια, όπως ανακοίνωσε η μοναδική κόρη της –επίσης ηθοποιός– Λίζα Μορντέντε.

Η Ντολόρες Κοντσίτα Φιγκερόα ντελ Ριβέρο Αντερσον, όπως ήταν το πραγματικό όνομά της, γεννήθηκε στην Ουάσινγκτον στις 23 Ιανουαρίου 1933 και ήταν ένα από τα πέντε παιδιά ενός πορτορικανού κλαρινίστα και σαξοφωνίστα στην μπάντα του Ναυτικού των ΗΠΑ και μιας υπαλλήλου στο Πεντάγωνο, σκωτσέζικης, ιρλανδικής και αφροαμερικανικής καταγωγής.

Η Ριβέρα υπήρξε θρύλος του Μπρόντγουεϊ, με μια αστρική καριέρα σχεδόν επτά δεκαετιών, κατά τη διάρκεια των οποίων ερμήνευσε δεκάδες ρόλους. Οι περισσότεροι, όμως θα τη θυμούνται για την ερμηνεία της ως Ανίτα στην αρχική παραγωγή του «West Side Story», που ανέβηκε στο Broadway το 1957, ενώ έπαιξε την Ανίτα και την επόμενη χρονιά, όταν το μιούζικαλ ανέβηκε στο Γουέστ Εντ του Λονδίνου, σημειώνει ο Νιλ Αρμστρογκ στην ιστοσελίδα του BBC.

Η ερμηνεία της λαμπερής, ανεξάρτητης Λατίνας ήταν ριζοσπαστική για τα δεδομένα την εποχής. Εξάλλου, η απεικόνιση λατίνων γυναικών ήταν σχετικά περιορισμένη σε mainstream παραστάσεις. Αλλά εδώ είχαμε μια γυναίκα που καταγόταν από το Πουέρτο Ρίκο και έπαιζε μια Πορτορικανή, σε μια συγκλονιστική επιτυχία του Μπρόντγουεϊ.

Σε μουσική του Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, στίχους του Στίβεν Σόντχαϊμ και με σενάριο βγαλμένο από το βιβλίο του Αρθουρ Λόρενς, το «West Side Story» είναι μια επανάληψη του «Ρωμαίου και της Ιουλιέτας». Και η Ανίτα είναι ο πιο σημαντικός γυναικείος χαρακτήρας μετά τη Μαρία, την ηρωίδα και… Ιουλιέτα. Είναι η κοπέλα του Μπερνάρντο, του μεγαλύτερου αδερφού της Μαρίας και αρχηγού των Sharks, της συμμορίας των Πορτορικανών που βρίσκεται σε διαμάχη με τους Jets. Οι Jets είναι η λευκή συμμορία με αρχηγό τον Τόνι, τον έρωτα της Μαρίας και φιγούρα του Ρωμαίου. Η Ανίτα είναι φίλη και έμπιστη της Μαρίας, σαν μεγαλύτερη αδελφή της.

Η δρ Ελίζαμπεθ Γουέλς, από το πανεπιστήμιο Μάουντ Αλισον του Καναδά, ειδική στο μουσικό θέατρο και συγγραφέας του βιβλίου «West Side Story: Cultural Perspectives Οn an American Musical», λέει στο BBC Culture: «Ο χαρακτήρας της Ανίτας είναι σημαντικός στην παράσταση. Οι δημιουργοί προσπαθούσαν να αναπαραγάγουν την νταντά από το “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” και αποφάσισαν να την κάνουν ισότιμη με τη Μαρία».

Ο ρόλος της «είναι καθοριστικής σημασίας για την πλοκή, καθώς είναι αυτή που λέει στο τέλος στους Jets ότι η Μαρία είναι νεκρή, κάτι που στη συνέχεια προκαλεί την τραγωδία» εξηγεί η αμερικανίδα ειδικός.

Σύμφωνα με το σενάριο, η Ανίτα προσπαθεί να μεταφέρει ένα μήνυμα της Μαρίας στον Τόνι, ο οποίος κρύβεται, όταν δέχεται επίθεση και σχεδόν ομαδικό βιασμό από τους Jets. Μανιασμένη, λέει στους Jets –επομένως και στον Tony– ότι η Μαρία πυροβολήθηκε.

(Δείτε τη Ριβέρα – Νίκι στο trailer του μιούζικαλ «Sweet Charity» (1969) του Μπομπ Φόσι)

«Ο Αρθουρ Λόρενς ήταν ιδιαίτερα περήφανος που οι ψευδείς πληροφορίες ήταν αποτέλεσμα ρατσισμού και όχι απλώς μια τυχαία παραπληροφόρηση» παρατηρεί η Γουέλς. «Ο χαρακτήρας της Ανίτας είναι αυτός μιας ισχυρής Λατινοαμερικάνας που δεν φοβάται να πει αυτό που σκέφτεται, δεν φοβάται τη σεξουαλικότητά της. Η Τσίτα Ριβέρα ήταν ό,τι πιο κοντινό σε “σταρ”, καθώς είχε παίξει προηγουμένως και σε άλλες παραστάσεις. Ο λόγος που δεν της δόθηκε ο ρόλος στην ταινία ήταν ότι θεωρήθηκε μεγάλη σε ηλικία».

Η Ριβέρα ήταν ένα από τα λίγα μέλη του καστ της παράστασης με πορτορικανική καταγωγή. Αλλά και η Ρίτα Μορένο, που επιλέχθηκε για τον ρόλο της Ανίτα στην ταινία του 1961, ήταν επίσης Πορτορικανή. Η ταινία κέρδισε 10 Οσκαρ, περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο μιούζικαλ, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου Β’ γυναικείου ρόλου για τη Μορένο.

Στη νέα, λαμπερή εκδοχή του «West Side Story» (2021) του Στίβεν Σπίλμπεργκ, την Ανίτα έπαιξε η Αριάνα ΝτεΜποζ, η οποία κέρδισε επίσης ένα Οσκαρ για την ερμηνεία της, καθώς και ένα Bafta. (Μάλιστα, ο Σπίλμπεργκ δημιούργησε έναν ρόλο και για τη Μορένο στην ταινία του).

(Δείτε τη Ριβέρα ως Βέλμα στο trailer του μιούζικαλ «All That Jazz» (1979) του Μπομπ Φόσι)

Παιγμένος από τη Ριβέρα, ο χαρακτήρας της Ανίτα έκανε αμέσως εντύπωση στο κοινό, γράφει ο Νιλ Αρμστρογκ στο BBC Culture. Οπως επισημαίνει η Γουέλς στο βιβλίο της, ο Μόρτον Σούλμαν, στην κριτική του για τη λονδρέζικη παραγωγή στην Evening Standard περιέγραψε τη Ριβέρα ως «μια παλλόμενη δέσμη ζωηρής λατινικής θηλυκότητας». Και η επιθεώρηση The Stage έγραψε ότι «έσκασε στο Λονδίνο σαν κροτίδα».

Βοηθάει επίσης το γεγονός ότι η Ανίτα είχε ένα από τα καλύτερα τραγούδια του μιούζικαλ, το πληθωρικό «America», όπου η ίδια επαινεί πτυχές της αμερικανικής ζωής, ενώ άλλοι τραγουδιστές απαντούν με επικρίσεις που τονίζουν τον ρατσισμό και την υποκρισία της Αμερικής.

Στις ταινίες, για παράδειγμα, η Ανίτα τραγουδά: «Η αγορά με πίστωση είναι πολύ ωραία». Ο Μπερνάρντο απαντά: «Μια ματιά σε μας και χρεώνουν δύο φορές». Στους στίχους του Μπρόντγουεϊ, η Ανίτα απορρίπτει το Πουέρτο Ρίκο ως ένα «νησί τροπικών ασθενειών», και λέει «μου αρέσει το νησί Μανχάταν, και πάρτε το απόφαση!»

Η Ανίτα έχει τον τελευταίο λόγο στο τραγούδι, τόσο στις ταινίες όσο και στη σκηνή. Οταν ένας χαρακτήρας τραγουδάει για το πώς θα νιώσουν μεγάλη χαρά όταν επιστρέψουν στο Πουέρτο Ρίκο, η Ανίτα απαντά στυφά: «Ολοι από εκεί θα έχουν μετακομίσει εδώ». Και αργότερα λέει στον Μπερνάρντο: «Είμαι Αμερικανίδα τώρα. Δεν περιμένω». Δεν θα είναι η υπάκουη γυναικούλα κανενός – άλλος ένας λόγος για τον οποίο άρεσε στο κοινό.

Σε συνέντευξή της στη New York Post, η Αριάνα ΝτεΜποζ είπε για την Ανίτα: «Είναι ένας φάρος αυτοσεβασμού και δράσης. Λέει ανοιχτά τη γνώμη της. Αυτού του είδους οι χαρακτήρες περιγράφονταν συνήθως ως “δύσκολες γυναίκες”».

Η Ανίτα είναι επίσης, αναμφισβήτητα, πιο τραγική φιγούρα από τη Μαρία. Ο φίλος της δολοφονείται, σχεδόν τη βιάζουν ομαδικά οι Jets και είναι έμμεσα υπεύθυνη για τον θάνατο του Τόνι.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Ariana DeBose (@arianadebose)

Η Αριάνα ΝτεΜποζ αποχαιρέτησε την Τσίτα Ριβέρα στο Instagram

Οι δύο κινηματογραφικές Ανίτες ήταν μεταξύ των πολλών σταρ που απέτισαν φόρο τιμής στη Ριβέρα, η οποία υπήρξε δέκα φορές υποψήφια για το βραβείο Tony καλύτερης ηθοποιού σε μιούζικαλ –το κέρδισε δύο φορές, για τις ερμηνείες της στα έργα «The Rink» (1984) και «Kiss of the Spider Woman» (1993)–, ενώ το 2009 ο Μπαράκ Ομπάμα τής απένειμε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, την υψηλότερη πολιτική τιμή στις ΗΠΑ.

«Το να υπάρχω ενώ ήταν και εκείνη παρούσα ήταν ευλογία» έγραψε η ΝτεΜποζ στο Instagram, ενώ η Ρίτα Μορένο έγραψε στην ίδια πλατφόρμα: «Η Τσίτα Ριβέρα είναι αιώνια». Εξίσου αιώνιος, όμως, είναι για τους λάτρεις των μιούζικαλ ο εμβληματικός, πρωτοποριακός χαρακτήρας της Ανίτα, τον οποίο δημιούργησε η Τσίτα Ριβέρα, σημειώνει στο BBC Culture ο Νιλ Αρμστρογκ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News