Το ότι η Γαλλία εξοργίστηκε με την ακύρωση μίας συμφωνίας ύψους πολλών δισεκατομμυρίων για την πώληση υποβρυχίων στην Αυστραλία, σίγουρα δεν προκαλεί έκπληξη. Ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Γάλλοι θεωρούν πως εξαπατήθηκαν από τρεις στενούς συμμάχους τους, καθώς εκείνοι εργάζονταν μυστικά εδώ και μήνες για τη σύναψη της AUKUS, μίας άλλης δικής τους συμφωνίας.

Ωστόσο η ανάκληση των γάλλων πρεσβευτών από την Ουάσιγκτον και την Καμπέρα κρίθηκε από πολλούς υπερβολική, καθώς αποτελούσε το τελευταίο βήμα πριν από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και ο Σερζ Σμέιμαν, βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος των New York Times και μέλος της συντακτικής ομάδας της νεοϋορκέζικης εφημερίδας.

Η απώλεια 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την ακύρωση της πώλησης των γαλλικών υποβρυχίων στους Αυστραλούς είναι σίγουρα επώδυνη, «αλλά όχι θανάσιμη» για τη γαλλική βιομηχανία όπλων, ειδικά συνυπολογίζοντας ότι τα κύτη και οι μηχανές των υποβρυχίων θα κατασκευάζονταν στην Αυστραλία ενώ τα ηλεκτρονικά και τα οπλικά συστήματα θα προέρχονταν από την αμερικανική Lockheed Martin. Αλλωστε οι Γάλλοι θα έπρεπε να περιμένουν μία τέτοια εξέλιξη –  υποστηρίζουν οι Αυστραλοί – γιατί τα ντιζελοκίνητα υποβρύχιά τους, δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση της ανερχόμενης και ολοένα ισχυρότερης Κίνας.

Παραμερίστηκε από τους «Αγγλοσάξονες»

Επιδιώκοντας να ερμηνεύσει την οργισμένη όσο και πρωτοφανή αντίδραση της Γαλλίας, ο γεννημένος στο Παρίσι Σερζ Σμέιμαν (και αρχισυντάκτης της International Herald Tribune στη γαλλική πρωτεύουσα επί σειρά ετών) επιστρέφει στο παρελθόν και επικαλείται τον Σαρλ ντε Γκολ.

Αυτό που πραγματικά εξόργισε τη Γαλλία ήταν το ότι «παραμερίστηκε στυγνά από τις ΗΠΑ και τους αγγλόφωνους συμμάχους της – τους “Αγγλοσάξονες” όπως τους αποκαλούσε κάπως υποτιμητικά ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκολ – και δεν ανέλαβε κάποιο ρόλο σε κάτι που διαμορφώνεται έτσι ώστε να καταστεί κύρια γεωπολιτική δομή κατά τις επόμενες δεκαετίες», υποστηρίζει ο Σμέιμαν.

Το ότι υπόβαθρο της γαλλικής αντίδρασης στη σύναψη της AUKUS αποτέλεσε η γκολική κληρονομιά το υποστήριξε και ο διακεκριμένος γάλλος ιστορικός Σερζ Μπερνστάιν. Αυτό που συνδέει το παρελθόν με το παρόν είναι η πεποίθηση του Σαρλ Ντε Γκολ ότι ακόμη και εάν δεν είναι μία υπερδύναμη η Γαλλία «εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό διεθνή ρόλο λόγω της παρουσίας της σε όλη την επικράτεια της Γης».

«Ποτέ δεν μας αντιμετώπισαν οι Αγγλοσάξονες ως πραγματικούς συμμάχους», αποφάνθηκε κάποια στιγμή ο γάλλος στρατηγός και, θέλοντας να υπογραμμίσει το περίφημο «grandeur», το μεγαλείο, της Γαλλίας, απέσυρε την πατρίδα του από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ στα μέσα της δεκαετίας του ‘60 και διέταξε την αποχώρηση όλων των συμμαχικών δυνάμεων από τη γαλλική επικράτεια, συνεχίζοντας, ωστόσο, να ανήκει στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Με γνώμονα την αντιπάθεια του και τη δυσπιστία του για τους Αγγλοσάξονες ο Ντε Γκολ εμπόδισε, δις μάλιστα, την προσχώρηση της Βρετανίας στην ΕΟΚ, αναφώνησε «Vive le Québec libre!» κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στον Καναδά, καταφέρθηκε κατά της αμερικανικής εισβολής στο Βιετνάμ και επέμεινε να αποκτήσει η Γαλλία τη δική της πυρηνική «force de frappe» (δύναμη κρούσεως).

Ομως και οι Αγγλοσάξονες ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με τον Ντε Γκολ. Ο Σερζ Σμέιμαν υπενθυμίζει ενδεικτικά πως ο γάλλος ηγέτης δεν προσκλήθηκε από τους Ουίνστον Τσόρτσιλ και Φραγκλίνο Ρούζβελτ στη Διάσκεψη της Γιάλτας ενώ ο αμερικανός πρόεδρος αρνούνταν για κάποιο διάστημα να τον αναγνωρίσει ακόμη και ως αρχηγό της ελεύθερης Γαλλίας.

Οι πατάτες και ο… Τραμπ

Τα χρόνια πέρασαν, οι καιροί άλλαξαν αλλά σημεία τριβής συνέχισαν να δημιουργούνται ανά διαστήματα με  τον Σμέιμαν να υπενθυμίζει πως μετά την άρνηση των Γάλλων  να υποστηρίξουν την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, οι διάσημες στις ΗΠΑ «French Fries» μετονομάστηκαν σε  «Freedom Fries».

Την επιφυλακτικότητα και την καχυποψία των Γάλλων αύξησε, φυσικά, ο Ντόναλντ Τραμπ. Παρά την οικειότητα που επέδειξε αρχικά o πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τις επαφές με τον Εμανουέλ Μακρόν, η περιφρόνηση που επέδειξε στη συνέχεια προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, ανάγκασε τη γαλλική ηγεσία να εκφράσει τις αμφιβολίες της όσον αφορά την προσήλωση των ΗΠΑ στην Ευρώπη και τον γάλλο πρόεδρο να δηλώσει πως «αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ».

Στο πλαίσιο της διαμάχης για τα υποβρύχια της Αυστραλίας και την AUKUS, η επίκληση του Ντόναλντ Τραμπ ήταν η χειρότερη προσβολή στην οποία θα μπορούσαν να προβούν οι Γάλλοι και αυτό ακριβώς έκανε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών. «Αυτή η στυγνή, μονομερής και απρόβλεπτη απόφαση μου θυμίζει ιδιαίτερα ό,τι συνήθιζε να κάνει ο κ. Τραμπ», δήλωσε ο Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν. Οσον αφορά τους Βρετανούς, το Παρίσι επέλεξε να αδιαφορήσει πλήρως, επιδιώκοντας, έτσι, να δείξει πως για το Ελιζέ η Βρετανία, πλέον, δεν είναι τίποτα παραπάνω από παρατρεχάμενη της Ουάσιγκτον.

Δεν είναι… Ντε Γκολ

«Ωστόσο ο κύριος Μακρόν δεν είναι στρατηγός Ντε Γκολ», υπενθύμισε ο αρθρογράφος των New York Times, μόλις προχθές. Και προέβλεψε _σωστά_  πως η αντιπαράθεση δεν θα συνεχιστεί, κυρίως γιατί ο γάλλος πρόεδρος γνωρίζει ποια είναι τα όρια της γαλλικής ισχύος, όπως γνωρίζει επίσης τι σημαίνει ρεαλπολιτίκ. Τρόπους για να κατευνάσει τους Γάλλους θα αναζητήσει σίγουρα και ο Τζο Μπάιντεν «και η Γη θα συνεχίσει να γυρίζει», έγραψε.

Αναφορικά με τις συζητήσεις και τα δημοσιεύματα περί της ανάγκης να περιοριστεί η στρατιωτική εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, ο Σμέιμαν θεωρεί (ορθώς) πως οι πιθανότητες να επέλθει κάποια σημαντική αλλαγή στο απώτερο μέλλον είναι μικρές.

«Ομως αυτό δεν σημαίνει ότι η γαλλική οργή δεν είναι πραγματική ή δικαιολογημένη. Το να οδηγείται προ τετελεσμένων γεγονότων από τρεις στενούς συμμάχους της, είναι κάτι που καμία χώρα δεν μπορεί να αποδεχτεί. Το να υποστηρίζεται πως η “στροφή” προς την Ασία δικαιολογεί τρόπον τινά την ταπείνωση του πιο παλιού συμμάχου της Αμερικής, αποτελεί μια φθηνή δικαιολογία για την υπεροψία και την κακή διπλωματία», επισημαίνει ο πολύπειρος δημοσιογράφος.

To 2003 οι «Freedom Fries» προκαλούσαν το γέλιο στην Αμερική «αλλά αξίζει να θυμόμαστε ότι η Γαλλία μάλλον είχε δίκιο να αντιταχθεί στη εισβολή στο Ιράκ, και, νωρίτερα, δίκιο είχε ο Ντε Γκολ να προειδοποιήσει την Αμερική να μην εμπλακεί στην Ινδοκίνα. Οι καλύτεροι σύμμαχοι δεν είναι απαραίτητα εκείνοι που σε ακολουθούν πιστά από πίσω, και μία Αμερική που περνάει τη δική της κρίση ταυτότητας πρέπει να προσέχει να μην αποξενώνει τους φίλους της», κατέληγε ο Σμέιμαν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News