Οι συγγραφείς πολιτικών μυθιστορημάτων στη Γερμανία έχουν εντοπίσει μία «χρυσή φλέβα», ένα τρεντ. Οι Γερμανοί προβληματίζονται πολύ με το μυαλό της Ανγκελα Μέρκελ. Καταβροχθίζουν κάθε γραπτό που εξιχνιάζει -ειδικότερα- την απόφασή της να υιοθετήσει την πολιτική των ανοικτών συνόρων για τις μαζικές ροές προσφύγων, το καλοκαίρι του 2015. Δεν τους ενδιαφέρει η κλασική προσέγγιση, ότι η γερμανίδα καγκελάριος έκανε αυτό που έπρεπε, για την εικόνα της, για να αποφύγει το πολιτικό κόστος, για να δείξει τις πραγματικές αξίες της Ευρώπης, για να σωθεί η ίδια η Ευρώπη κ.λπ.

Θέλουν να μάθουν τις πιο ενδόμυχες και προσωπικές σκέψεις. Αυτές παρουσιάζει ο γερμανός συγγραφέας και δημοσιογράφος, Κονσταντίν Ρίχτερ, στο «The Chancellor: A Fiction», ένα βιβλίο που πριν καν εκδοθεί, την Παρασκευή, 7 Απριλίου, συζητείται πολύ.

Ο συγγραφέας, κάποτε εργαζόταν στη Wall Street Journal, κάνει μία υπαρξιακή προσέγγιση, σύμφωνα με σχετικό άρθρο της βρετανικής εφημερίδας Guardian. Στο ορόσημο της καριέρας της Μέρκελ -γιατί αυτό ήταν- βλέπει στοιχεία κόπωσης μίας έμπειρης καγκελάριου αλλά ταυτόχρονα στοιχεία ματαιοδοξίας μίας φιλόδοξης πολιτικού. Για τον ίδιο, η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία βρισκόταν τότε στα μέσα της τρίτης θητείας της είχε κουραστεί από την τακτική του «δοκιμάζω, κάνω λάθη, μαθαίνω, βελτιώνω».

Η προσφυγική κρίση επομένως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από την ίδια ως μία αποστολή, ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Να ανακαλύψει μέσα από την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης τι είδους πολιτικός θέλει να είναι.

Η αρχή του ταξιδιού έγινε, σύμφωνα με τον συγγραφέα, τον Αύγουστο του 2015, την ημέρα που επισκέφθηκε η Μέρκελ έναν προσφυγικό καταυλισμό στο Χάιντεναου, μία μικρή πόλη στα ανατολικά της Γερμανίας, στα σύνορα με την Τσεχία.

Ενώπιον των ακροδεξιών διαδηλωτών που αποδοκίμαζαν την κυβέρνηση και κατήγγειλαν την «προδότρα» καγκελάριο, η ίδια πήρε μία απόφαση. «Αναγνώρισε και νομιμοποίησε τα συναισθήματα που είχε μάθει τόσο καιρό να αγνοεί, επιτρέποντας στον εαυτό της να συναισθανθεί τους πρόσφυγες, να κάνει τον αγώνα τους δικό της», γράφει ο συγγραφέας.

Ο ίδιος αποκάλυψε σε δηλώσεις του ότι η ιδέα του για αυτό το βιβλίο γεννήθηκε όταν κλήθηκε να εξηγήσει στην κόρη του τον ρόλο της Ανγκελα Μέρκελ στο Προσφυγικό. «Προσπάθησα να παρουσιάσω τη προσφυγική κρίση ως την καθοριστική στιγμή στην καριέρα της. Αλλά τελικά δεν ήταν», επισημαίνει ο συγγραφέας. «Οπως το βλέπω εγώ, η Μέρκελ αισθάνθηκε την ανάγκη να υιοθετήσει μία νέα προσέγγιση στην πολιτική -πιο γενναία και δυναμική- αλλά δεν μπόρεσε να τα φέρει εις πέρας. Και τελικά δεν βγήκε σοφότερη απ’ όταν ξεκίνησε, απλώς λιγότερο δημοφιλής, γιατί οι Γερμανοί δεν είναι πλέον βέβαιοι τι ακριβώς εκπροσωπεί η Μέρκελ. Γι’ αυτό και αυτή η πορεία αυτή έχει ένα στοιχείο τραγικής κωμωδίας», εξηγεί. 

Οι κριτικοί και δημοσιογράφοι έχουν ενθουσιαστεί από την προσέγγιση του συγγραφέα. «Η ερμηνεία που κάνει ο Ρίχτερ θα σχηματίσει τη διεθνή προσέγγιση στην ύστερη περίοδο διακυβέρνησης της Μέρκελ, με τον ίδιο τρόπο που επέδρασε η σειρά «House of Cards» στην κοινή αντίληψη για τα χρόνια της Θάτσερ», γράφει η εφημερίδα Hannoversche Allgemeine.

Πριν από τον Ρίχτερ, το φαινόμενο Μέρκελ εξέτασε ο δικό του βιβλίο, «Driven by Events: Merkel’s Refugee Policy», ο Ρόμπιν Αλεξάντερ. Ο ίδιος αντιμετωπίζει τη γερμανίδα καγκελάριο από ηθική σκοπιά. Ή μάλλον, συμπεραίνει ότι η πολιτική της γερμανίδας καγκελαρίου δεν έχει καμία ηθική διάσταση. Η Μέρκελ φοβήθηκε. Σύμφωνα με τον ίδιο –και με πληροφορίες που κατέχει ως κορυφαίος πολιτικός συντάκτης στη Γερμανία- η καγκελάριος φοβήθηκε αυτό που θα ακολουθούσε αν αποφάσιζε, τον Σεπτέμβριο του 2015, να σφραγίσει τα σύνορα. Μάλιστα άλλαξε γνώμη τελευταία στιγμή. Είχε ήδη δώσει την εντολή να αναπτυχθούν συνοριοφύλακες στα σύνορα για να ανακόψουν δραστικά τις προσφυγικές ροές.

«Για ιστορικούς λόγους, οι εικόνες οπλισμένων γερμανών αστυνομικών να συμπλέκονται με αμάχους στα σύνορα της χώρας τρόμαζαν την καγκελάριο», συμπεραίνει στο βιβλίο ο συγγραφέας. Την τρόμαζαν εικόνες αστυνομικών ανάμεσα σε πρόσφυγες με παιδιά και πώς θα εκλαμβάνονταν αυτές δεδομένου του παρελθόντος της χώρας. «Επομένως, το συμπέρασμα είναι ότι στις κρίσιμες στιγμές κανένας δεν είχε το θάρρος να αναλάβει την ευθύνη για το κλείσιμο των συνόρων».

Καθεμία από τις δύο προσεγγίσεις έχει βάση και γοητεύει έναν αναγνώστη. Αλλά τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τις αποφάσεις της Μέρκελ -οι οποίες μπορεί να την αποξένωσαν από τους γερμανούς πολίτες, αλλά έδωσαν ελπίδα σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που βρήκαν καταφύγιο στη χώρα της- μπορεί να μην τα γνωρίζει ούτε η ίδια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News