Εδώ και λίγους μήνες, η Γκρέτα Τούνμπεργκ, που ενέπνευσε τα παιδιά του κόσμου να κατέβουν στους δρόμους και να φωνάξουν ότι ο πλανήτης βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής, δεν είναι πια παιδί. Η σουηδή ακτιβίστρια, αναγνωρίσιμη πια παντού, έγινε 18 χρόνων και μέλος του κλαμπ των ενηλίκων, με τους οποίους τα έβαλε από τα 15 της, ξεκινώντας την αποχή της από το σχολείο κάθε Παρασκευή, ως διαμαρτυρία για το κλίμα.

Η δική της αποχή και η παρουσία της στο πεζοδρόμιο μπροστά στο σουηδικό κοινοβούλιο μετατράπηκαν σιγά σιγά σε ποτάμια χιλιάδων αγοριών και κοριτσιών, που διαδήλωναν σε εκατοντάδες πόλεις του κόσμου κάθε Παρασκευή για την κλιματική αλλαγή.

Τώρα πια, η Γκρέτα, η οποία αυτά τα τρία χρόνια έχει μιλήσει στον ΟΗΕ και έχει συναντηθεί με δεκάδες ηγέτες, ενώ αρκετοί τη θεωρούν μελλοντική νικήτρια του Νομπέλ Ειρήνης, έχει το δικαίωμα ψήφου στις εκλογές, όπως λέει στους Financial Times και σττη Λέσλι Χουκ. Αλλά μερικές φορές ξεχνιέται και εξακολουθεί να λέει, «εμείς τα παιδιά».

Λόγω της πανδημίας, η Τούνμπεργκ πλέον βρίσκεται μόνιμα στη Στοκχόλμη, δεν ταξιδεύει και δεν απέχει από τα μαθήματά της. Οι διαμαρτυρίες γίνονται μόνο online. Η ίδια λέει ότι δεν τρέφει καμία αυταπάτη: η μείωση των εκπομπών άνθρακα τον τελευταίο χρόνο, κατά 6%, είναι προσωρινή και αποτέλεσμα των lockdown και όχι αλλαγών στην πολιτική ή τις συνήθειές μας.

Μοναδικά επιτεύγματα

Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Τούνμπεργκ έφερε την κλιματική κρίση στο προσκήνιο με αναπάντεχα δυναμικό τρόπο και την κατέστησε θέμα συζήτησης από τα νοικοκυριά έως τα προεδρικά γραφεία. Τα τελευταία δύο χρόνια, δεκάδες χώρες έχουν ανακοινώσει φιλόδοξα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών, με στόχο το «μηδέν» έως το 2050. Η Κίνα έχει κάνει προτεραιότητα το θέμα της κλιματικής αλλαγής, ενώ ο Μπάιντεν το έφερε ξανά στην πρώτη γραμμή της πολιτικής του Λευκού Οίκου.

Η ίδια πάντως αναρωτιέται πόσο καιρό θα παραμείνει αυτή στο προσκήνιο της μάχης εναντίον της κλιματικής αλλαγής και πόσο θα κρατήσει η επιρροή της. Αν και παραδέχεται ότι δεν κατάλαβε πώς έγινε τόσο διάσημη: «Δεν ξέρω. Υποθέτω ότι ήταν το σωστό πράγμα στον σωστό χρόνο. Ο κόσμος ήταν έτοιμος για κάτι τέτοιο και απλώς απογειώθηκε. Το ένα βήμα οδήγησε στο άλλο και βγήκε εκτός ελέγχου ή τουλάχιστον εκτός λογικής».

Η συντάκτρια των FT ομολογεί ότι, στα δύο χρόνια που έχει να της μιλήσει, η Γκρέτα έχει ωριμάσει πολύ. Εχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, είναι πιο χαλαρή και δίνει μεγάλες και πολύπλοκες απαντήσεις, μιλώντας για αγαπημένα της θέματα, όπως οι στόχοι για μηδενικές εκπομπές.

Ασπεργκερ και… κέντημα

Δυσκολεύεται περισσότερο όταν μιλά για λιγότερο σοβαρά ζητήματα, κάτι που είναι κοινό σε όσους πάσχουν από το σύνδρομο Ασπεργκερ. Την ώρα που η Γκρέτα μιλάει μέσω Zoom στη δημοσιογράφο, ασχολείται ταυτόχρονα με ένα κέντημα που έχει υποσχεθεί σε φίλη της στην Ολλανδία. «Με βοηθά να συγκεντρώνομαι όταν κάνω δύο πράγματα ταυτόχρονα».

Το φαινόμενο Τούνμπεργκ έχει αναλυθεί πολλαπλώς, μέχρι και έρευνα αμερικανών ψυχολόγων έχει γίνει για την επίδρασή της στον απλό πολίτη. Από τα εκατομμύρια των μαθητών που βγήκαν στους δρόμους χάρη σε αυτήν, την πίεση της κοινής γνώμης στους πολιτικούς για την λήψη μέτρων για το κλίμα και την συχνή αναφορά σημαντικών στελεχών εταιρειών στο όνομά της, φαίνεται πως έχει καταφέρει, αν μη τι άλλο, να βάλει την κλιματική ατζέντα στο επίκεντρο της διεθνούς συζήτησης, ακόμα και εν μέσω της πανδημίας.

Οι επικριτές της –κατά 99% λευκοί άντρες, άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο, που μαρτυρά τη μεγάλη της απήχηση– την αποκαλούν «μονίμως θυμωμένη». Η ίδια γελά. Οποιον και να ρωτήσετε στο περιβάλλον μου, είπε στους FT, θα γελάσει επίσης.

Αναφερόμενη στην περίφημη ομιλία της στη Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο του 2019, παραδέχεται ότι ήταν συνδυασμός οργής και υπερβολής για τις ανάγκες του σόου. «Ηξερα ότι αυτή είναι ευκαιρία ζωής και έκανα το καλύτερο που μπορούσα. Για αυτό και επέτρεψα στον εαυτό μου να αφήσει τα συναισθήματά μου να κυριαρχήσουν». Σίγουρα πέτυχε τον στόχο της, πάντως, αφού έγινε viral.

Η 18χρονη Σουηδή διακρίνεται επίσης για το χιούμορ της, κάτι που φάνηκε έντονα και στην κόντρα της με τον Ντόναλντ Τραμπ και τις έξυπνες απαντήσεις της στo Twitter.

Τα social media

Η ευρεία χρήση των social media βοήθησε πολύ άλλωστε στις δικές της κινητοποιήσεις. Οπως και η γνώση ότι πλέον η παγκόσμια οικονομία έχει λύσεις για το κλίμα και ότι ο πλανήτης δεν αντέχει άλλο ούτε οικονομικά τις παλιές τεχνολογίες. «Αυτή είναι η τεράστια διαφορά με περασμένες δεκαετίες. Και η Τούνμπεργκ άδραξε την ευκαιρία. Αλλιώς θα έπαιρναν πολύ χρόνο οι αλλαγές. Χρειάζεσαι τους ανθρώπους για να τις κάνουν», εξηγεί στους FT ο Κίνγκσμιλ Μποντ, ειδικός σε δεξαμενή σκέψης για το κλίμα.

Η ίδια, πάντως, δεν περιμένει να κρατήσει πολύ η περίοδος δόξας της. «Είμαι ήδη έκπληκτη που έχει διαρκέσει τόσο πολύ. Δεν το έχω συνειδητοποιήσει καλά καλά, ακόμα. Πρέπει να κρατάς μία απόσταση από αυτά τα πράγματα, δεν μπορείς να τα αφήσεις να κυριαρχήσουν στην προσωπική σου ζωή. Γιατί όταν εξαφανιστεί όλη αυτή η προσοχή σε εμένα, που θα γίνει πολύ σύντομα, τότε θα είναι δύσκολο να το διαχειριστώ», εξομολογήθηκε.

Ομως, χαίρεται που στη Στοκχόλμη μπορεί να κυκλοφορήσει ελεύθερα χωρίς να τη σταματούν στον δρόμο, σε αντίθεση με άλλες χώρες, ακόμα και γειτονικές της, όπως η Δανία και η Νορβηγία. «Εδώ με αναγνωρίζουν, το καταλαβαίνω, αλλά δεν με σταματούν, κάτι που είναι πολύ ωραίο».

Οσο για το μέλλον της, τονίζει ότι θα συνεχίσει να ασχολείται με την κλιματική αλλαγή, «δυστυχώς. Μακάρι να ήταν όλα εντάξει και να μη χρειάζονταν πια ακτιβιστές για το κλίμα, αλλά ξέρουμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε, να μιλάμε για την επιστήμη και να προκαλούμε πονοκέφαλο στην εξουσία», είπε γελώντας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News