«Με τον τρόπο που εκτελέστηκε και την κλίμακα της καταστροφής που προκάλεσε, αλλά και με την επιλογή του στόχου της, η επιδρομή στην Γκερνίκα είναι απαράμιλλη στη στρατιωτική ιστορία», έγραφε ο Τζορτζ Στιρ στο διάσημο ρεπορτάζ του για τους Times μετά την αεροπορική επιδρομή των Ναζί, το 1937, στη βασκική πόλη.

Η επιδρομή, την οποία διέταξε ο στρατηγός Φράνκο, ήταν η πρώτη του είδους που έγινε παγκόσμια είδηση. Ο πίνακας του Πικάσο, που απεικονίζει τη φρίκη του βομβαρδισμού, βοήθησε να μείνει για πάντα η Γκερνίκα σύμβολο της γενικότερης τραγωδίας του πολέμου, όπως και η Δρέσδη. Η πόλη της Γκερνίκα τιμάται τώρα για τον υψηλό συμβολισμό που φέρει, καθώς θα ανακηρυχθεί ο πρώτος «τόπος μνήμης» στην Ισπανία, σύμφωνα με τους Times.

«Η πόλη είναι γνωστή παγκοσμίως ως το θύμα ενός από τους πρώτους γενικευμένους βομβαρδισμούς άμαχου πληθυσμού στον κόσμο», αναφέρει στη σχετική ανακοίνωση η ισπανική κυβέρνηση. Η Γκερνίκα ήταν το πεδίο δοκιμής για μια πρακτική που θα γενικευόταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ανακήρυξη «τόπων μνήμης» γίνεται στο πλαίσιο του αμφιλεγόμενου Νόμου Δημοκρατικής Μνήμης, ο οποίος πέρασε από το κοινοβούλιο τον περασμένο Οκτώβριο, με πρωτοβουλία της σοσιαλιστικής πλειοψηφίας του Πέδρο Σάντσεθ. Ο νόμος προβλέπει αμνηστία για τα εγκλήματα της εποχής του Φράνκο, χαρακτηρίζει παράνομο το καθεστώς του και προωθεί τις εκταφές θυμάτων του δικτάτορα, που είναι θαμμένα σε περισσότερους από 3.000 μαζικούς τάφους.

Το μέλλον του νόμου, όμως, εξαρτάται από τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών και κυρίως από την κυβέρνηση που θα σχηματιστεί στην Ισπανία, καθώς η συντηρητική παράταξη έχει δεσμευτεί να τον καταργήσει εάν έρθει στην εξουσία. Εχουν αποκαλέσει τον νόμο «διχαστικό» και έχουν κατηγορήσει τον Σάντσεθ ότι αναβίωσε τις έριδες του Εμφυλίου.

Δεν είναι σαφές εάν οι συντηρητικοί θα μπορέσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, ενώ ο Σάντσεθ είπε ότι θα το προσπαθήσει, με την υποστήριξη των Βάσκων και Καταλανών αυτονομιστών. Εάν αποτύχουν και οι δύο, τότε η Ισπανία θα πάει ξανά σε εκλογές.

Η βασκική περιφερειακή κυβέρνηση καλωσόρισε την τιμή που αποδίδεται στην Γκερνίκα, αλλά πρόσθεσε ότι η ισπανική κυβέρνηση πρέπει να ζητήσει συγγνώμη για την επίθεση και να αναγνωρίσει επίσημα τα θύματά της.

Η επιδρομή έγινε στις 26 Απριλίου 1937, μια ημέρα κατά την οποία στην Γκερνίκα λειτουργούσε η υπαίθρια αγορά. Η πόλη ισοπεδώθηκε μέσα σε τρεις ώρες και ένα τέταρτο ανελέητου βομβαρδισμού.

Η εκκλησία της πόλης σήμανε συναγερμό, αλλά κανείς δεν κατάφερε να προφυλαχθεί. Η βασκική κυβέρνηση υπολογίζει ότι 1.645 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 889 τραυματίστηκαν, επί συνολικού πληθυσμού 7.000 ανθρώπων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News