Ο Γιο Νέσμπο έχει καταφέρει κάτι για το οποίο ελάχιστοι στον κόσμο –και κανείς στην πατρίδα του τη Νορβηγία– δεν μπορεί να υπερηφανευτεί: τα μπεστ σέλερ βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 50 γλώσσες και έχει πουλήσει πάνω από 60 εκατομμύρια.

Ως πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, ωστόσο, θεωρεί ότι υπήρξε πιο διάσημος από ποτέ στα… 17 του: «Εφτασα στο ταβάνι της δημοσιότητας όταν ήμουν 17 ετών και έπαιξα τον πρώτο μου αγώνα για την ομάδα μου, τη Μόλντε», λέει στην Telegraph. «Ολοι με ήξεραν και με σταματούσαν στον δρόμο και ήθελαν να με κεράσουν μια μπίρα. Δεν ξαναέγινε ποτέ αυτό. Είναι αδύνατο για έναν συγγραφέα να είναι τόσο διάσημος όσο ένας ποδοσφαιριστής», προσθέτει.

Ο 64χρονος Νέσμπο υπερβάλλει. Οι θαυμαστές του είναι πολλοί και δείχνουν εξίσου γοητευμένοι από τα σκοτεινά, αστυνομικά του μυθιστορήματα, όσο και από την εμφάνισή του. Συχνά τον ρωτούν αν είναι ελεύθερος, όταν απαντά σε ερωτήματα θαυμαστών και θαυμαστριών του. Σε όλο αυτό βοηθά και η παράπλευρη καριέρα του, αυτή με το ροκ-φολκ μουσικό του συγκρότημα, τους Di Derre, με το οποίο περιοδεύει τακτικά στη Νορβηγία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Ο Νέσμπο ζει στο Οσλο, τη βάση του χαοτικού αλλά λατρεμένου του ντετέκτιβ, Χάρι Χόλε. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, ωστόσο, εκτυλίσσεται πολύ μακριά στον ψυχρό Βορρά της Νορβηγίας.

Το «Blood Ties» (Δεσμοί Αίματος) είναι η συνέχεια του «The Kingdom» (Το Βασίλειο) του 2020 και καταπιάνεται με τις θαρραλέες και απίστευτα αστείες περιπέτειες των αδελφών Ρόι και Καρλ: Τα δύο αδέλφια είναι επιχειρηματίες των οποίων τα σχέδια να φέρουν τη μικρή πόλη Ος στον 21ο αιώνα, συχνά απαιτούν τη δολοφονία όσων μπαίνουν στον δρόμο τους, αν και ο πιο ευγενικός Ρόι καταφεύγει σε φόνους μόνο για να ξελασπώσει το μικρότερο αδελφό του. «Οι περισσότεροι από εμάς θα μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο σε μια παρόμοια κατάσταση, νομίζω. Μπορεί να πιστεύουμε ότι η ηθική μας συμπεριφορά είναι μέρος της αληθινής φύσης μας, αλλά, καθώς μεγαλώνουμε, πάντα προσαρμοζόμαστε στις περιστάσεις», λέει ο Νέσμπο στην Telegraph.

Ο συγγραφέας παραδέχεται ότι τα βιβλία βασίζονται στη σχέση του ιδίου με τον αδελφό του, τον Κνουτ, ο οποίος πέθανε από καρκίνο το 2013, σε ηλικία 51 ετών. «Ηταν ένα χρόνο νεότερος από εμένα, κάτι που σημαίνει ότι εγώ είμαι ο Ρόι και αυτός είναι ο Καρλ, υποθέτω. Και υπάρχουν ομοιότητες, όπως ότι εκείνος ήταν ο πιο εξωστρεφής και εγώ ο πιο εσωστρεφής από τους δύο», εξηγεί.

Πόσο ομαλή ήταν η σχέση τους; «Υπάρχει λόγος για τον οποίο η πιο διάσημη ιστορία για αδέλφια είναι ο Κάιν και ο Αβελ», απαντά. «Αγαπούσα τον αδελφό μου, αλλά μπορούσε να με εκνευρίσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, κυρίως επειδή θα έκανε ξανά, με έναν χρόνο καθυστέρηση, τα ίδια λάθη που έκανα εγώ. Αλλά ήμασταν πολύ κοντά. Μια μέρα, όταν ήμασταν 11 ή 12, οι γονείς μας πήγαν διακοπές στην Ευρώπη και η μητέρα μας μάς έφερε αυτές τις παραδοσιακές στολές με τις τιράντες. Είπαμε να τις φορέσουμε στο σχολείο για μια μέρα. Ετσι, στεκόμασταν, πλάτη με πλάτη, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος» –σηκώνει τις γροθιές του– «και περιμέναμε όσους θα μας κορόιδευαν».

Οπως ο Γιο, έτσι και ο Κνουτ έγινε επίσης επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. «Στην περίπτωσή μου, έπαιξα μόνο για λίγο, πριν τραυματιστώ, αλλά ο αδελφός μου συνέχισε και έπαιξε στη νορβηγική πρώτη κατηγορία για αρκετά χρόνια». Ο Κνουτ ήταν κιθαρίστας στους Di Derre. «Την τελευταία ηχογράφηση που έκανε με το συγκρότημα, όταν ήταν αρκετά άρρωστος, την κάναμε στην κουζίνα του. Ηταν εξουθενωμένος, αλλά μπορούσε ακόμα να παίξει», θυμάται ο συγγραφέας

Αν δεν είχε τραυματιστεί όταν ήταν μικρός, ο Νέσμπο θα μπορούσε να είχε γίνει διάσημος ποδοσφαιριστής και στη συνέχεια αθλητικός δημοσιογράφος, όπως ο αδελφός του, και να μην είχε γίνει ποτέ μυθιστοριογράφος. «Νομίζω ότι η κατεύθυνσή μου ήταν πάντα αυτή», λέει ο ίδιος στην Telegraph. «Οταν δημοσίευσα το πρώτο μου μυθιστόρημα, σε ηλικία 37 ετών, η αντίδραση των φίλων μου ήταν: “Δεν ξέρουμε γιατί άργησες τόσο”. Πάντα ήμουν αφηγητής. Εγραφα τους στίχους για όλα τα συγκροτήματα των φίλων μου όταν ήμουν έφηβος».

Εκτός από τα άλλα επιτεύγματά του, ο Νέσμπο είναι επίσης ορειβάτης βαθμού 8a, γεγονός που τον κατατάσσει στους καλύτερους του κόσμου, παρ’ όλο που δεν είχε ασχοληθεί ποτέ με το άθλημα μέχρι τα 50 του.

Κατά τη διάρκεια μιας παλαιότερης συνέντευξης, το 2013, έδειξε έναν ξεκάθαρο ενθουσιασμό πίσω από τη συνήθη ψυχραιμία του καθώς είπε ότι ετοιμαζόταν να συναντήσει τον Μάρτιν Σκορσέζε, ο οποίος ήθελε να γυρίσει ταινία βασισμένη στο μυθιστόρημά του «The Snowman» (Ο Χιονάνθρωπος). Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ και την ταινία σκηνοθέτησε τελικά ο Τόμας Αλφρεντσον, με πρωταγωνιστή τον Μάικλ Φασμπέντερ ως Χάρι Χόλε. Η ταινία πήρε μεικτές κριτικές. «Ημουν έξυπνος», λέει ο Νέσμπο στην Telegraph. «Σκέφτηκα ότι αν δεν δω την ταινία, δεν χρειάζεται να πω πώς νιώθω για αυτήν. Οπότε στην πραγματικότητα δεν την έχω δει ποτέ».

Τώρα, για πρώτη φορά, είναι υπεύθυνος για την προσαρμογή ενός από τα βιβλία του για τη μεγάλη οθόνη, ως υπεύθυνος παραγωγής σε μια σειρά εννέα επεισοδίων του Netflix, το «Jo Nesbo’s Detective Hole» (βασισμένη στο μυθιστόρημά του «The Devil’s Star» – Το Αστρο του Διαβόλου),. Η σειρά έχει προγραμματιστεί να βγει στον αέρα το 2026. «Ακριβώς όπως είμαι ο χειρότερος μουσικός στο συγκρότημά μου, είμαι το λιγότερο έμπειρο, με τα λιγότερα προσόντα άτομο σε ένα τηλεοπτικό σετ. Αλλά δεν ανησυχώ για αυτό. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά μου: δεν ντρέπομαι», λέει.

Στην εποχή της «αποχρηματοδότησης της αστυνομίας», αυξάνεται η κριτική ότι τα αστυνομικά μυθιστορήματα και οι ανάλογες τηλεοπτικές εκπομπές απεικονίζουν την αστυνομία ως πολύ ηρωική. «Η αστυνομία έχει αλλάξει πολύ τις τελευταίες δεκαετίες· ακόμα και στη Νορβηγία είχαμε σκάνδαλα αστυνομικής βαρβαρότητας και εξακολουθεί να υπάρχει η νοοτροπία ότι η αστυνομία μπορεί να λειτουργεί με τους δικούς της άγραφους κανόνες».

Τι πιστεύει, όμως, για μια άλλη κριτική που διατυπώνεται για βιβλία και τηλεοπτικές εκπομπές όπως τα δικά του, ότι διασκεδάζουν με τη βία κατά των γυναικών; Το τελευταίο του μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Χάρι Χόλε, «Killing Moon», νεαρές γυναίκες αποκεφαλίζονται και κανιβαλίζονται.

«Νομίζω ότι η βία στις σχέσεις –κυρίως η ανδρική βία κατά των γυναικών– είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και θα ανησυχούσα περισσότερο αν το αγνοούσε η λογοτεχνία. Υπάρχει, φυσικά, η υποψία ότι οι συγγραφείς προσφέρουν στους αναγνώστες κάποιου είδους σαδιστική απόλαυση από τη βία κατά των γυναικών, αλλά δεν νομίζω ότι συμβαίνει συχνά αυτό. Ολα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που γίνεται αυτό: αν μοιάζει με εκμετάλλευση, μάλλον είναι», απαντά στην Telegraph.

Παράλληλα με τη συγγραφή των αιματοβαμμένων αστυνομικών μυθιστορημάτων του, ο Νέσμπο έχει επίσης απίθανη επιτυχία ως συγγραφέας παιδικών βιβλίων. «Νομίζω ότι μοιράζονται το ίδιο σκοτεινό χιούμορ με τα μυθιστορήματά μου για τον Χάρι Χόλε. Αλλά σίγουρα κοιμάμαι καλύτερα όταν γράφω τα παιδικά βιβλία». Το γράψιμο των βιβλίων του Χόλε τού προκαλεί εφιάλτες; «Ναι, αλλά οι εφιάλτες που με κάνουν να φωνάζω από χαρά όταν ξυπνάω, γιατί έχω μια νέα ιδέα για τον Χάρι Χόλε».

Αν και γνωρίζουμε ότι έχει μια κόρη με την πρώην σύζυγό του, δεν αποκαλύπτει εάν έχει σύντροφο. Πάντα αποφεύγει επιδέξια την ερώτηση όταν την απευθύνουν οι ενθουσιώδεις θαυμαστές και θαυμάστριές του, αλλά και οι δημοσιογράφοι: «Η έκθεση της ιδιωτικής μου ζωής δεν είναι κάτι που μου ταιριάζει. Δεν είμαι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απλώς παρακολουθώ από το περιθώριο και εκπλήσσομαι με όσα θέλουν να εκθέσουν κάποιοι για την ιδιωτική τους ζωή. Απλώς ουρλιάζουν για προσοχή», λέει.

«Ομως, είμαι τόσο διαφορετικός; Υποθέτω ότι με τον δικό μου τρόπο, ως συγγραφέας, ουρλιάζω επίσης  για προσοχή. Αλλά είμαι τυχερός που τείνω να τραβώ την προσοχή, οπότε δεν χρειάζεται να ουρλιάζω τόσο δυνατά», καταλήγει χαμογελώντας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News