«Την βλέπουμε στην οθόνη με το αίμα να κυλάει από το πρόσωπό της. Κάποια από τα τραύματά της είναι επιφανειακά, άλλα όμως είναι βαθιά. Κανείς δεν νοιάζεται επειδή παρασύρεται από το θέαμα. Το όνομά της είναι Αλήθεια. Κι έχει δεχθεί ένα φοβερό πλήγμα».

Με αυτήν την παραστατική εισαγωγή ξεκινάει το εξαιρετικό κείμενό του στον Guardian ο Σάιμον Τζένκινς για τη μυθιστορία που μας προσφέρεται ως πραγματική Ιστορία στον κινηματογράφο του Χόλιγουντ. Γιατί, λέει, ταινίες όπως «Για όλα τα λεφτά του κόσμου»,  που αναφέρεται στην απαγωγή του Τζον Πολ Γκέτι Γ’, και «Η πιο σκοτεινή ώρα», που αναφέρεται στη ζωή του Τσόρτσιλ, να γράφουν στους τίτλους τους ότι «βασίζονται σε αληθινά γεγονότα» αντί να μας λένε την αλήθεια, δηλαδή ότι βασίζονται σε ψέματα; Γιατί να πρέπει να δούμε τον Τσόρτσιλ που υποδύεται ο Γκάρι Ολντμαν να κατεβαίνει στο μετρό και να μιλάει με τον κόσμο όταν ξέρουμε ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ; Επομένως, αν ο Γκάρι Ολντμαν «είναι ο Τσόρτσιλ», πόσος είναι; Λίγο Τσόρτσιλ; Πολύ; Ή καθόλου;

Οι υπερασπιστές του Χόλιγουντ λένε ότι η παραχάραξη γίνεται για λόγους ψυχαγωγίας. Στο κάτω – κάτω οι άνθρωποι του σινεμά δεν υποδύονται τους ιστορικούς. Ψυχαγωγία κάνουν. «Θα έλεγαν το ίδιο εάν μια ταινία υμνούσε τους ναζί;» αναρωτιέται ο Τζένκινς. Κι έπειτα, γιατί οι άνθρωποι αυτοί αισθάνονται την ανάγκη να παραχαράξουν την ιστορική αλήθεια με ανύπαρκτα γεγονότα; «Η λίστα του Σίντλερ» επαινέθηκε απ’ όλους για την ακρίβεια των γεγονότων της. Ο Τολστόι, πάλι, στο «Πόλεμο και Ειρήνη» δεν βασίζεται σε κανέναν πραγματικό πόλεμο. Είναι τα πάντα μυθοπλασία. Όπως, για να επιστρέψουμε στο σινεμά, είναι μυθοπλασία ταινίες και σειρές όπως η «Δυτική Πτέρυγα», αντίθετα με το «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου» ή το «JFK» του Ολιβερ Στόουν που παίρνουν την Αλήθεια και χτυπούν αλύπητα – για να θυμηθούμε την παραστατική εισαγωγή.

Μπορούν λοιπόν τα πάντα να υποκύπτουν σε αυτή τη λογική; Μπορούμε να λέμε για το «Fire and Fury»,  το βιβλίο του Μάικλ Γουλφ για τον Ντόναλντ Τραμπ που βασίζεται σε μη διασταυρωμένα κουτσομπολιά του Λευκού Οίκου, ότι είναι κόλαφος για τον αμερικανό πρόεδρο «ακόμη και αν είναι αλήθεια τα μισά απ’ όσα γράφει»; Ποια μισά; Και τα άλλα μισά;

Το κλείσιμο είναι εξίσου ελκυστικό με την αρχή. «Είμαι σίγουρος ότι οι ιστορικοί θα βρουν μια μέρα τον χρόνο για να διορθώσουν την εκδοχή του Χόλιγουντ για την Ιστορία. Μόνο που τους πήρε τέσσερις αιώνες να διορθώσουν εκείνη του Σέξπιρ. Μπορούμε να περιμένουμε τόσο πολύ;».

Φωτό: Και στο «συννεφάκι» μπορείς να τον βάλεις να λέει ό,τι θες. Πηγή: The Guardian

«Ακούνε με τα μάτια τους». Ποιοι; Σκηνοθέτες και κοινό που, σύμφωνα με τη σοπράνο Λιζέτ Οροπέζα, εξορίζουν από την όπερα τις παχύσαρκες τραγουδίστριες της λυρικής. «Υπάρχουν ρόλοι από τους οποίους είμαι εντελώς αποκλεισμένη εξαιτίας της εμφάνισής μου» λέει στους Times η κουβανικής καταγωγής αμερικανίδα τραγουδίστρια. Και δεν είναι η πρώτη: η ένστασή της, γράφει η βρετανική εφημερίδα, έρχεται να προστεθεί σε μια γενικότερη αίσθηση ότι η τέχνη που εδώ και αιώνες θέτει υπέρ πάντων τη φωνή, έχει αλλάξει τις προτεραιότητές της.

Η Ντανίκα Λορέν, πάλι, πόζαρε γυμνή για το φωτογραφικό πρότζεκτ «Αγάπησε το σώμα σου». Ηταν η δική της αντίδραση στο γεγονός ότι η δικτατορία της εμφάνισης είχε αρχίσει να επιβάλλεται και στις συναδέλφους της στην όπερα. Οι Times υπενθυμίζουν πάντως ότι η Μαρία Κάλας υποβλήθηκε σε μια εξαντλητική δίαιτα τη δεκαετία του 1950 για να μετατραπεί από μια υπέρβαρη τραγουδίστρια στην ντίβα της όπερας που θαύμασαν όλοι. Από την άλλη πλευρά βέβαια η Μονσερά Καμπαγιέ δεν έπαψε να παίρνει ποτέ ρόλους που, κατά κάποιον τρόπο, ήταν κόντρα στην εμφάνισή της.

Φαίνεται τέλος ότι, αντίθετα από  τη γενική πεποίθηση, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση ανάμεσα στο βάρος και την ποιότητα της φωνής. Η σοπράνο Ντέμπορα Βόιτ, μάλιστα, υποβλήθηκε σε επέμβαση στο στομάχι για να πάρει τον κεντρικό ρόλο στην όπερα του Ρίχαρντ Στράους «Αριάδνη στη Νάξο» επειδή ο σκηνοθέτης θεωρούσε ότι είχε πολλά περιττά κιλά για το «μικρό μαύρο φόρεμα» που ήθελε στην παράσταση.

Πώς το λένε; Η τέχνη απαιτεί θυσίες.

 Φωτό: H Λιζέτ Οροπέζα τραγουδά. Αλλά την ακούνε με τα αυτιά ή με τα μάτια;  Πηγή: The Times

Το 1977, η Μάριαν Γκρέι ήταν 22 χρονών, σπούδαζε, είχε όλη τη ζωή μπροστά της. Μέχρι που ένα ξανθό αγοράκι βρέθηκε κάτω από τις ρόδες του αυτοκινήτου της. Πέρασαν χρόνια για να μπορέσει να μιλήσει για τον Μπράιαν, έτσι λεγόταν εκείνο το αγόρι, αλλά δεν πέρασε ούτε μια μέρα που να μην σκεφτεί αυτό που είχε συμβεί. «Εκείνη τη ζεστή ημέρα του Ιουνίου ήμουν πολύ χαρούμενη, πήγαινα να ζήσω σε μια μεγάλη πόλη για να βρω δουλειά, σκέφτηκα να κάνω μια βουτιά κι έτσι πήρα το αυτοκίνητο» διηγείται στο BBC.

Ο Μπράιαν πετάχτηκε ξαφνικά από ένα σημείο του πεζοδρομίου που έκρυβε το κουτί των ταχυδρομείων. «Τον είδα την τελευταία στιγμή. Προσπάθησα να φρενάρω, τον χτύπησα, πετάχτηκε στον αέρα. Σταμάτησα, ήθελα να κρυφτώ πίσω από έναν θάμνο και να ουρλιάξω, αλλά κατάλαβα ότι οδηγούσα εγώ». Η αστυνομία έφτασε έπειτα από είκοσι λεπτά. «Είχα χτυπήσει το παιδί μπροστά στο σπίτι του, οι γείτονες είχαν φωνάξει τη μητέρα του».

Τα επόμενα χρόνια η Μάριαν τιμωρούσε τον εαυτό της απομακρύνοντας τους ανθρώπους που την αγαπούσαν και βγαίνοντας με άνδρες που την κακομεταχειρίζονταν. «Σταμάτησα να μιλάω για την τραγωδία ακούγοντας τη συμβουλή των δικών μου. Αλλά ο Μπράιαν παρέμεινε το φάντασμά μου: “Δεν έχει δικαίωμα να είσαι ευτυχισμένη, σκότωσες έναν άνθρωπο, σκότωσες εμένα” μου έλεγε». Ηταν μια σκέψη που ήταν πάντα εκεί – την ημέρα του πτυχίου, του γάμου της, του θανάτου του πατέρα της.

«Πριν δεν θα μπορούσα να φανταστώ μια ζωή χωρίς παιδιά, ήμουν η μπέιμπισιτερ που ήθελαν όλοι όταν πήγαινα στο σχολείο». Το 2003 αποφάσισε να γράψει στη μητέρα του Μπράιαν. Το γράμμα εκείνο διαβάστηκε στο ραδιόφωνο, κάποιοι την επέκριναν, από άλλους όμως που είχαν ανάλογη εμπειρία με τη δική της έλαβε υποστήριξη.

Κι έπειτα το δεύτερο γράμμα: «Η μητέρα του Μπράιαν είχε πεθάνει, το πήρε ο γιος της και μου τηλεφώνησε. Ηταν οργισμένος. Η οικογένεια είχε πάψει να θρηνεί αλλά δεν γιόρτασε ποτέ πια τα Χριστούγεννα επειδή ήταν κοντά στα γενέθλια του Μπράιαν. Με ρώτησε εάν το είχα ξεπεράσει. Του είπα ότι δεν θα το ξεπεράσω ποτέ. Ότι δεν θα συμφιλιωθώ ποτέ με αυτό που συνέβη ακόμη κι αν καταφέρω κάποια στιγμή να συγχωρέσω τον εαυτό μου. Η απάντησή μου αφόπλισε την οργή του».

Οι δυο τους ήταν πια στην ίδια πλευρά. Του αιώνιου πένθους.

 Φωτό: Τίποτε πια δεν ήταν ανέμελο. Πηγή: BBC

Οι εργοφοβικοί φοβούνται τη δουλειά και γενικώς τις πολλές υποχρεώσεις, οι φοβοφοβικοί τις φοβίες γενικώς, οι υψοφοβικοί τα ύψη. Ο κατάλογος είναι μακρύς. Και δεν παύει να εμπλουτίζεται αφού προστέθηκε σε αυτόν ακόμη μία φοβία: η τρυποφοβία. Αυτό το τελευταίο είδος εντοπίστηκε από έρευνα του πανεπιστημίου Εμορι της Ατλάντα και είναι αυτό που λέει: ο φόβος για τις τρύπες.

Σύμφωνα με το Quartz, δεν πρόκειται ακριβώς για φοβία αλλά για «ένα αίσθημα αποστροφής» απέναντι στις τρύπες. Η οποία με τη σειρά της προκύπτει από την αυτόματη σκέψη που κάνει ο τρυποφοβικός ότι από την τρύπα θα πεταχτεί κάποιο δηλητηριώδες φίδι ή κάποια αράχνη που θα τον δαγκώσει. Η σκέψη αυτή θέτει τον τρυποφοβικό σε κατάσταση άμυνας, ενώ παρατηρήθηκε και αύξηση των καρδιακών του παλμών.

Παρατηρήθηκε ακόμη, στη σχετική έρευνα του πανεπιστημίου, ότι στη θέα μιας τρύπας διαστέλλονται οι κόρες των ματιών των τρυποφοβικών. Εντάξει, δεν σου αλλάζουν δραματικά όλα αυτά τη ζωή. Ο Φρόιντ, πάντως, θα είχε ακόμη πολλή δουλειά να κάνει σε αυτήν την άβυσσο που είναι η ψυχή μας.

Φωτό: Και πού να δείτε με τις μαύρες. Πηγή: Shutterstock