Ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε το βράδυ της Τρίτης (ξημερώματα Τετάρτης) την αντίπαλό του, Νίκι Χέιλι, στις προκριματικές εκλογές για το προεδρικό χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Νιου Χαμσάιρ: με 54,2%, έναντι 43,7% για τη Χέιλι, με καταμετρημένο το 75% των ψήφων. Στην ιστορία των Ρεπουμπλικανών και των εσωκομματικών διαδικασιών τους, ουδέποτε υποψήφιος που έχει κερδίσει Αϊόβα και Νιου Χαμσάιρ έχει χάσει το χρίσμα.

Ομως το βράδυ των αποτελεσμάτων, στην ομιλία του στο Νάσουα του Νιου Χαμσάιρ, ο Τραμπ ήταν θυμωμένος. Γιατί άραγε; Μήπως επειδή, παρά τη νίκη του, μία εβδομάδα μετά από τη σαρωτική επικράτηση στην Αϊόβα, διαπίστωσε κάποια σημάδια που μπορούν να προκαλέσουν ρωγμές στο προφίλ του ανίκητου; Υπάρχουν άραγε ελπίδες για τη Νίκι Χέιλι, την 52χρονη πολιτικό που εμφανίζεται ως «η φωνή της λογικής» σε μια παράταξη που έχει συρθεί από τον Τραμπ και τους φανατικούς οπαδούς του σε όλο και πιο ακραίες θέσεις;

Σε πρώτη ανάγνωση τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα υπέρ του Τραμπ –και η ομάδα του Τζο Μπάιντεν έσπευσε να προεξοφλήσει ότι ο πρώην πρόεδρος θα πάρει το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και οι εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου θα είναι μια επανάληψη του 2020.

♦ Κανένας υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που έχει κερδίσει τόσο τις προκριματικές στην Αϊόβα όσο και στο Νιού Χαμσάιρ, δεν έχει χάσει ποτέ το προεδρικό χρίσμα –και αυτό μόνο αρκεί για να του επιτρέψει να φιλοτεχνήσει τον μύθο του εν αναμονή προέδρου. Την ίδια ώρα εξάλλου φαίνεται ότι προς το παρόν τα δικαστικά προβλήματά του δεν έχουν αντίκτυπο στη δημοτικότητά του ή στην κάλπη. Μολονότι έχουν απαγγελθεί ποινικές κατηγορίες σε βάρος του σε τέσσερις υποθέσεις και ο πρώην πρόεδρος εμφανίζεται τακτικά στο δικαστήριο μεταξύ των προεκλογικών συγκεντρώσεών του, οι ψηφοφόροι δεν πτοούνται.

♦ Επίσης οι δύο επόμενες προκριματικές εκλογές εμφανίζουν τον Τραμπ ως αδιαφιλονίκητο φαβορί. Για τη Νεβάδα στις 8 Φεβρουαρίου ο Τραμπ λέει ότι η νίκη του είναι εξασφαλισμένη, ενώ στη Νότια Καρολίνα, που θα στήσει κάλπες στις 24 Φεβρουαρίου, οι δημοσκοπήσεις τον εμφανίζουν μπροστά με ως και 30%. Ομως οι δημοσκοπήσεις ήταν με όλους τους συνυποψήφιούς του, ενώ τώρα είναι μια μονομαχία με τη Νίκι Χέιλι, η οποία είχε διατελέσει κυβερνήτης της Πολιτείας από το 2011 έως το 2017 όταν και μεταπήδησε στον ΟΗΕ ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη.

Η περίπτωση Χέιλι και η 24η Φεβρουαρίου

Μετά την ήττα της στο Νιου Χαμσάιρ, η Χέιλι δεν παραιτήθηκε, αναγκάζοντας τον Τραμπ να συνεχίσει να ξοδεύει χρόνο και χρήμα στις προκριματικές εκλογές. Η 52χρονη πολιτικός παραδέχτηκε μεν την επικράτηση του Τραμπ και σε αυτήν την Πολιτεία στις βορειοανατολικές ΗΠΑ, όμως επέμεινε πως είναι «μια μαχήτρια» και προσέθεσε πως «η κούρσα αυτή απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει». Το ζήτημα είναι τι θα κάνουν οι χορηγοί της –αν δηλαδή θα συνεχίσουν να την χρηματοδοτούν για να συνεχίσει την καμπάνια της.

«Αν η Χέιλι δεν καταφέρει να ανταγωνιστεί τον Τραμπ στη Νότια Καρολίνα, η κούρσα της έχει τελειώσει», σημείωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρας Μούιρχεντ, καθηγητής στο Dartmouth College.

Οντως η 24η Φεβρουαρίου είναι η μέρα της κρίσης.

Αν η Χέιλι ηττηθεί στη Νότια Καρολίνα όπου θεωρείται ότι παίζει «εντός έδρας», θα αποχωρήσει –και αν δεν το κάνει αυτή, θα την αναγκάσουν να το κάνει οι δωρητές και χρηματοδότες στην καμπάνια της.

Αν όμως νικήσει τον Τραμπ, τότε το παιχνίδι ίσως να αρχίσει να αλλάζει. Σε αυτή την περίπτωση οι παράγοντες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και –κυρίως– του αμερικανικού κατεστημένου ενδέχεται να δουν στο πρόσωπο της Χέιλι μια λύση στο «πρόβλημα Τραμπ» που ναι μεν έχει συσπειρώσει τους δεξιούς και ακροδεξιούς ψηφοφόρους, όμως δεν κερδίζει το Κέντρο (αντιθέτως η υποψηφιότητά του μπορεί να προσφέρει στον Τζο Μπάιντεν μια ευπρόσδεκτη συσπείρωση υποστηρικτών σε ένα αντι-Τραμπ μέτωπο).

Ο ίδιος ο Τραμπ εμφανίστηκε, παραδόξως, πολύ θυμωμένος μετά τα αποτελέσματα στο Νιου Χαμσάιρ.

Μολονότι εξέφρασε την ικανοποίησή του για μια «μεγάλη βραδιά», εκφώνησε μια ομιλία γεμάτη θυμό, χαρακτηρίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες «πτωχευμένη χώρα» και επιτιθέμενος στη Νίκι Χέιλι επειδή αρνείται να του ορκιστεί πίστη. Χρησιμοποιώντας τη γνωστή τοξική ρητορική του, γεμάτη υπονοοούμενα και ψεύδη ισχυρίστηκε –χωρίς άλλες λεπτομέρειες– ότι η Χέιλι μπορεί σύντομα να αποτελέσει στόχο μιας «έρευνας».

Καταφέρθηκε επίσης εναντίον της μετανάστευσης και των τιμών της βενζίνης και υποσχέθηκε να «εκδικηθεί» αυτούς που τον θυμώνουν. «Δεν θυμώνω πολύ, ανταποδίδω τα ίσα», απείλησε.

Η ομάδα της προεκλογικής εκστρατείας της Νίκι Χέιλι απάντησε στην «οργισμένη» και «ασυνάρτητη» ομιλία του: «Αν ο Τραμπ πάει τόσο καλά, γιατί είναι τόσο θυμωμένος;»

Ο Τραμπ χάνει το Κέντρο;

Υπάρχει όμως και ένα άλλο πρόβλημα με τον Τραμπ: Δημοσκοπήσεις στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων έκαναν γνωστές λεπτομέρειες για τους Ρεπουμπλικανούς ψηφοφόρους, προκαλώντας ερωτήματα για την ικανότητα του πρώην προέδρου να κινητοποιήσει πολίτες να τον ψηφίσουν πέραν των πιο φανατικών οπαδών του.

Υπάρχουν δηλαδή, αυτοί που υποστηρίζουν τον Τραμπ ό,τι και να γίνει: στην ερώτηση αν μπορεί να εκλεγεί πρόεδρος ακόμη κι αν κριθεί ένοχος για ένα έγκλημα, 87% απάντησαν ναι.

Ομως υπάρχουν και εκείνοι οι Ρεπουμπλικανοί που δεν ασπάζονται ούτε τις ιδέες του, ούτε το ύφος του, ούτε και τα βασικά του πολιτική αφηγήματα. Είναι χαρακτηριστικό πως μεταξύ των υποστηρικτών της Χέιλι, οι οποίοι είναι πιο μετριοπαθείς, μόνο 12% είπαν ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να είναι πρόεδρος ακόμα και αν έχει αποδειχτεί η ενοχή του για εγκλήματα. Θα πήγαιναν αυτοί να ψηφίσουν τον Τραμπ για πρόεδρο; Μόλις το 13% των ψηφοφόρων της Χέιλι πιστεύει τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι ο Μπάιντεν δεν κέρδισε τις εκλογές του 2020 (μεταξύ των οπαδών του Τραμπ το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 86%).

Σε κάποιους αναλυτές, εξάλλου, είναι εμφανές ότι ο Τζο Μπάιντεν προτιμά τον Τραμπ για αντίπαλο τον προσεχή Νοέμβριο. Τα γκάλοπ τον φέρνουν μεν σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τον Τραμπ, όμως ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ ελπίζει να καλύψει το κενό κατηγορώντας τον αντίπαλό του ότι αποτελεί απειλή για την αμερικανική Δημοκρατία, κάτι που α) είναι αληθές και β) από την άλλη δεν μπορεί να κάνει με αντίπαλο τη Χέιλι. Απέναντι στην πρώην κυβερνήτη της Νότιας Καρολίνας ο Μπάιντεν δεν μπορεί να παίξει το χαρτί της υπεράσπισης της Δημοκρατίας και κινδυνεύει να δει τους ψηφοφόρους του να αποσυσπειρώνονται.

Τι λέει ο Τζο Μπάιντεν;

Ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ και η Νίκι Χέιλι μονομαχούσαν στο Νιου Χαμσάιρ, ο Τζο Μπάιντεν έκανε εκστρατεία στη Βιρτζίνια για να υπερασπιστεί το δικαίωμα στην άμβλωση. Ένα θέμα που αναμένεται ότι θα είναι κεντρικό στις προεδρικές εκλογές.

Κατηγόρησε τον 77χρονο μεγιστάνα και τους οπαδούς του ότι θέλουν «με κάθε τίμημα» να περιορίσουν ακόμα περισσότερο την πρόσβαση στην εθελούσια διακοπή της κύησης.

Μετά την ψηφοφορία στο Νιου Χαμσάιρ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε πως ο Τραμπ θα είναι απ’ ό,τι φαίνεται ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών. «Τα διακυβεύματα δεν θα μπορούσαν να είναι πιο σημαντικά. Η δημοκρατία μας. Οι ατομικές ελευθερίες μας (…). Η οικονομία μας (…). Ολα διακυβεύονται», έγραψε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News