Για την Γκρέτα Τούνμπεργκ, τη 16χρονη μαθήτρια από τη Σουηδία η οποία κινητοποιώντας χιλιάδες παιδιά σε δεκάδες χώρες του κόσμου υπενθύμισε στους ενήλικες ότι η κλιματική αλλαγή καταστρέφει το μέλλον τους, έχουν γραφτεί ήδη δεκάδες άρθρα και εκφραστεί άλλες τόσες απόψεις. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει σίγουρα η γνώμη του Σλαβόι Ζίζεκ. Αυτό, τουλάχιστον, υποστηρίζει ο Τζοβάνι ντε Μάουρο, διευθυντής της ιταλικής επιθεώρησης Internazionale, παραθέτοντας το σχόλιο του σλοβένου φιλοσόφου στο κείμενο που υπογράφει στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού.

Πριν από μερικές ημέρες ο Ζίζεκ βρέθηκε στη Ρώμη για την παρουσίαση του πιο πρόσφατου συγγραφικού του πονήματος – Like A Thief In Broad Daylight: Power in the Era of Post-Humanity (Σαν τον Κλέφτη στο Καταμεσήμερο: Η Δύναμη στην Εποχή της Μετα-Ανθρωπότητας, σε μάλλον ελεύθερη μετάφραση). Και κατά την παρέμβασή του θέλησε να υπογραμμίσει τη θετική πλευρά της «ωμότητας» που χαρακτηρίζει τη μικρή Γκρέτα, της λογικής (και ηθικής) αυστηρότητας που διέπει τη στάση της και της επιτρέπει να αντιμετωπίζει το πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη δίχως υπεκφυγές.

«Oσον αφορά την κλιματική αλλαγή, η εποχή του διαλόγου έχει παρέλθει. Eχουμε ανάγκη από ηγέτιδες, γυναίκες δογματικές και δεσποτικές, λίγο όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ» σημείωσε ο Ζίζεκ. «Oταν μιλάμε για το περιβάλλον, εμείς οι ενήλικες εφαρμόζουμε αυτό που στην ψυχανάλυση αποκαλείται “φετιχιστική άρνηση”. Οι Γάλλοι έχουν μια έκφραση που μου αρέσει πάρα πολύ “je sais bien, mais quand-même”: το ξέρω καλά, εντούτοις… Είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε. Γνωρίζουμε αυτά που μας λέει η επιστήμη, γνωρίζουμε πως εάν δεν κάνουμε κάτι θα καταστραφούμε, αλλά δεν είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι για το ότι πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη την κατάσταση. Για αυτόν τον λόγο θαυμάζω τη δογματική πλευρά της Γκρέτα. Δεν θέλει να διαπραγματευτεί και μας λέει: “είστε εσείς οι ενήλικες που διαπραγματεύεστε, που αναβάλλετε τις αποφάσεις. Αντιθέτως εμείς τα παιδιά γνωρίζουμε καλά τι συμβαίνει”».

Ο 70χρονος, συχνά αιρετικός στις απόψεις του, στοχαστής πιστεύει πως σήμερα έχουμε ανάγκη από τέτοιους ανθρώπους, από «γυναίκες ηγέτιδες που είναι δυνατές και με τον τρόπο τους απότομες», ικανές να εναντιωθούν σε όλους όσοι κατέχουν την εξουσία και, άρα, την ισχύ να δράσουν, αλλά καταλήγουν, τελικά, να εθελοτυφλούν, επιδιώκοντας περισσότερο να αισθανθούν οι απλοί πολίτες προσωπικά υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή.

«Εμμέσως μας λένε: “είναι εύκολο να επικρίνετε τις κυβερνήσεις και τις μεγάλες πολυεθνικές, αλλά εσείς κάνατε το καθήκον σας; Ανακυκλώσατε όλα τα μπουκάλια αναψυκτικού που ήπιατε; Βάλατε το χαρτί στον σωστό κάδο;” Είναι μια τέλεια στρατηγική. Σε καθιστά υπαίτιο αλλά ταυτόχρονα σου προσφέρει μια βολική διέξοδο. Καθιστά εύκολο το καθήκον σου ούτως ώστε στη συνέχεια να αισθάνεσαι καλά και να μπορείς δίχως κανένα πρόβλημα να αρχίσεις να καταναλώνεις ξανά. Πέφτοντας σε αυτήν την παγίδα, καταλήγουμε να μην οργιζόμαστε με εκείνους που βρίσκονται στην εξουσία, με τους οικονομικούς οργανισμούς, με τις μεγάλες βιομηχανίες που μολύνουν. Ιδού που έγκειται σήμερα η ιδεολογία: όχι στις μεγάλες έννοιες αλλά σε αυτές τις ιεροτελεστίες της καθημερινής ζωής» υποστήριξε ο Ζίζεκ.

Σχετικά με το γεγονός ότι εμφανίζεται «δογματική» και «απότομη», δηλώνοντας πως «δεν μπορούμε να σώσουμε τον κόσμο ακολουθώντας τους κανόνες γιατί οι κανόνες πρέπει να αλλάξουν», η ίδια η Γκρέτα Τούνμπεργκ είχε σημειώσει σε κείμενό της στον Guardian πως «εάν η καύση ορυκτών καυσίμων απειλεί την ίδια μας την ύπαρξη, τότε γιατί συνεχίζουμε να τα καίμε; Γιατί δεν υπάρχουν περιορισμοί; Γιατί δεν κηρύχτηκαν παράνομα; Γιατί δεν μιλούσε κανένας για την επικίνδυνη κλιματική αλλαγή μέσα στην οποία έχουμε ήδη παγιδευτεί; Εχω σύνδρομο Aspergers, οπότε, για μένα, τα περισσότερα πράγματα είναι ή μαύρα ή άσπρα. Βλέπω τους ανθρώπους στην εξουσία και διερωτώμαι πώς έγιναν τα πάντα τόσο πολύπλοκα. Ακούω ανθρώπους να λένε πως η κλιματική αλλαγή είναι μια υπαρξιακή απειλή, εξακολουθώ, ωστόσο, να τους βλέπω να συνεχίζουν να ζουν σαν να μην συμβαίνει τίποτα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News