Η σημαντική μείωση κρουσμάτων του κορονοϊού που καταγράφεται παγκοσμίως από την αρχή της νέας χρονιάς έχει ενισχύσει την αισιοδοξία για έλεγχο της κατάστασης, παρά τη νέα, έντονη ανησυχία που έχει προκληθεί από την εμφάνιση των μεταλλάξεων.

Τα ποσοστά των νέων μολύνσεων μειώθηκαν απότομα στην αρχή του 2021: από περισσότερα από 5 εκατομμύρια κρούσματα την εβδομάδα, σε 2,5 εκατομμύρια νέες μολύνσεις ανά εβδομάδα στα μέσα Φεβρουαρίου.

Η μεγαλύτερη πτώση στα κρούσματα σημειώθηκε στις πιο βαριά πληγείσες χώρες από την πανδημία στο τέλος του 2020, όπως η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Νότια Αφρική, το Ισραήλ και η Πορτογαλία. Τα κρούσματα σε αυτές τις χώρες μειώθηκαν περισσότερο από 50% τον προηγούμενο μήνα.

Ωστόσο, παρά τη μείωση στις συγκεκριμένες χώρες, τις τελευταίες μέρες τα κρούσματα αρχίζουν να αυξάνονται και πάλι, κυρίως σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως η Γαλλία και η Ουγγαρία, όπως βέβαια και σε κάποιες άλλες, όπως η Βραζιλία, όπου το επιδημιολογικό φορτίο παραμένει πεισματικά υψηλό. Από τις 15 έως και τις 23 Φεβρουαρίου, καταγράφηκαν 2,6 εκατομμύρια κρούσματα παγκοσμίως, σημειώνοντας αύξηση 3% μέσα σε πέντε μέρες.

«Η τάση της μείωσης δεν είναι καθολική και σε κάποιες περιοχές του κόσμου παρατηρείται αύξηση. Οι τάσεις μπορούν να αντιστραφούν γρήγορα, όπως έχουμε παρατηρήσει σε αρκετές περιπτώσεις με την Covid-19», λέει στους Financial Times ο Μαρκ Λιούρ, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Brown των ΗΠΑ.

Εμβολιασμοί και lockdown

Ειδικοί εκτιμούν ότι οι εμβολιασμοί έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση των κρουσμάτων στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, χώρες που έχουν εμβολιάσει το 13,5% και το 28% του πληθυσμού τους αντίστοιχα. Ωστόσο, οι εμβολιασμοί δεν αποτελούν παράγοντα που μπορεί από μόνος του να εξηγήσει την τάση.

Η Βρετανία είχε επιβάλει ένα από τα πιο αυστηρά lockdown στον κόσμο κατά τους τελευταίους δύο μήνες, το οποίο οδήγησε στη σημαντική μείωση των επιδημιολογικών δεικτών, καταγράφοντας καθημερινά πτώση από 56.000 κρούσματα κατά μέσο όρο στις αρχές του Ιανουαρίου, σε περίπου 13.000 αυτή την εβδομάδα.

Αντίθετα, χώρες που δεν είχαν επιβάλει αυστηρά περιοριστικά μέτρα, όπως η Γαλλία και η Βραζιλία, αγωνίζονται για να επιπεδώσουν την επιδημική καμπύλη τους.

Ακόμα περισσότερο περιπλέκει τη διεξαγωγή τελικών συμπερασμάτων η κατάσταση στις ΗΠΑ, όπου μέχρι τώρα δεν έχει εφαρμοστεί κανένα εθνικό lockdown, ωστόσο, οι μολύνσεις έχουν μειωθεί απότομα.

Οι επιδημιολόγοι αποδίδουν τη μείωση κρουσμάτων κατά 72%, από τις αρχές Ιανουαρίου, εν μέρει στη σωστή τήρηση των κανόνων κοινωνικής απόστασης και στα λιγότερα ταξίδια μετά τις γιορτές των Ευχαριστιών και των Χριστουγέννων.

Οι αριθμοί των κρουσμάτων ποικίλλουν επίσης ανά πολιτεία των ΗΠΑ, αντικατοπτρίζοντας διαφορετικές προσεγγίσεις στα μέτρα.

Η Καλιφόρνια, υπό την ηγεσία των Δημοκρατικών, και η Φλόριντα υπό την ηγεσία των Ρεπουμπλικάνων, είχαν παρόμοια επίπεδα θετικών τεστ στις αρχές Ιανουαρίου. Από τότε, όμως, τα κρούσματα έχουν καταγράψει πολύ μεγαλύτερη μείωση στην Καλιφόρνια, η οποία επέβαλε νέα περιοριστικά μέτρα, παρά στη Φλόριντα, η οποία παρέμεινε αρκετά ανοιχτή.

Φυσική ανοσία

Την ίδια στιγμή στη Νότια Αφρική οι επιδημιολόγοι εκτιμούν ότι τα υψηλά ποσοστά κρουσμάτων, ειδικά στις φτωχότερες κοινότητες μαύρων, είναι πιθανό να έχουν δημιουργήσει ένα φυσικό φράγμα για νέες μολύνσεις.

Παρατήρησαν, δηλαδή, ότι μια κοινότητα δεν χρειάζεται να φτάσει στην «ανοσία της αγέλης» που ορίζεται με αντισώματα σε περίπου 60%-70% του πληθυσμού, για να επιτευχθεί κάποια μορφή φυσικής ανοσίας που επιβραδύνει την εξάπλωση.

Τα νέα κρούσματα μειώνονται σταθερά από τον Ιούνιο και στην Ινδία και παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, εν μέρει λόγω της φαινομενικής απουσίας των νέων παραλλαγών του ιού, καθώς και λόγω της φυσικής ανοσίας που θεωρείται ότι φτάνει το 56% στο Νέο Δελχί.

Στη Γαλλία, όπως και στη Βρετανία, τα επίπεδα της φυσικής ανοσίας δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλά ώστε να μπορέσουν να μειώσουν τα νέα κρούσματα.

Οι αυστηροί περιορισμοί που επιβλήθηκαν τον Νοέμβριο μείωσαν την εξάπλωση των λοιμώξεων, αλλά η χαλάρωσή τους αργότερα αύξησε εκ νέου τα κρούσματα μετά, καθώς η πιο μολυσματική παραλλαγή που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία έχει εξαπλωθεί στη χώρα.

Σε κάποιες περιοχές της Γαλλίας τα κρούσματα αυξάνονται στα επίπεδα που κατέγραφαν πριν από τα Χριστούγεννα, και από 144 ανά 100.000 άτομα την εβδομάδα στις αρχές Ιανουαρίου, έφτασαν σε 200 στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας.

Η Γαλλία επέβαλε αυτή την εβδομάδα μερικό lockdown σε διάφορες πόλεις, μεταξύ των οποίων η Νίκαια και η Δουνκέρκη, όπου αυξήθηκαν οι αριθμοί των κρουσμάτων.

Την ίδια στιγμή υπάρχουν ανησυχίες ότι η αυξητική τάση των κρουσμάτων επιστρέφει σε όλη την κεντρική Ευρώπη, ίσως λόγω της βρετανικής μετάλλαξης. Η Τσεχία κατέγραψε 968 κρούσματα ανά 100.000 άτομα τις τελευταίες δύο εβδομάδες, το υψηλότερο ποσοστό μόλυνσης σε σύγκριση με τον πληθυσμό στην ΕΕ.

Καιρικές συνθήκες

Για τις χώρες του Βόρειου Ημισφαίριου όπου οι λοιμώξεις μειώνονται, ορισμένοι αποδίδουν αυτή τη μείωση στην αλλαγή του καιρού. Κάτι που αμφισβητείται ως αιτία από αρκετούς ειδικούς.

Η Βραζιλία, για παράδειγμα, βρίσκεται εν μέσω καλοκαιριού και παρόλα αυτά είναι ανάμεσα στις πιο σφόδρα πληγείσες χώρες που προσπαθούν ακόμα να μειώσουν τα κρούσματα. Επίσης, κάποιες περιοχές της χώρας που έχουν χτυπηθεί πιο βαριά, όπως η Μανάους, δεν έχουν ποτέ χαμηλές θερμοκρασίες.

Μια εξήγηση για την επιμονή του μεγάλου αριθμού κρουσμάτων στη Βραζιλία αποτελεί η μετάλλαξη του κορονοϊού που έχει εντοπιστεί στη χώρα, η οποία μεταδίδεται πολύ εύκολα, πόσο μάλλον αφού δεν έχει επιβληθεί ακόμη ένα αυστηρό lockdown. Κατά τον ίδιο τρόπο εξαπλώθηκε και η βρετανική παραλλαγή γρήγορα στη χώρα, προτού προλάβει να επιβάλει lockdown.

Παρά την πρόσφατη επιτυχία στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, οι επιστήμονες τονίζουν ότι όλες οι χώρες παραμένουν ευάλωτες σε νέες εξάρσεις.

«Οποιαδήποτε άμεση χαλάρωση περιοριστικών μέτρων θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση στα ποσοστά νέων μολύνσεων», εξηγεί ο Τεντ Κοένκ, καθηγητής Επιδημιολογίας και Μολυσματικών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο του Yale.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News