Ο Τομ Φορντ είναι ένα τέρας μεθοδικότητας. Ολη η ιστορία του αυτό δείχνει. Επίσης είναι αποφασιστικός. Και πάρα πολύ εργατικός. Και τέλος, είναι αυτοδίδακτος. Σε όλα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα. Στα οποία έχει διαπρέψει. Και τα οποία είναι απολύτως ασυμβίβαστα μεταξύ τους. Τόσο ασυμβίβαστα, όσο είναι η αληθινή τέχνη και η στυγνή κατανάλωση.

«Το 1990 κανένας σχεδιαστής δεν ήθελε να αναλάβει τη γυναικεία σειρά του οίκου Gucci», λέει ο τότε καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Ντάουν Μέλλοου. «Η εταιρεία, ήταν σχεδόν χρεοκοπημένη και η μάρκα απλώς ανύπαρκτη. Κανείς επαγγελματίας δεν ήθελε να συνδέσει το όνομά του με αυτή την αποτυχία. Ο Gucci ήταν καταχωρισμένος στην αγορά ως μια χαμένη περίπτωση.

»Τότε εμφανίστηκε ο Τομ Φορντ. Μας πρότεινε να μετακομίσει από τις ΗΠΑ στο Μιλάνο, μαζί με τον σύντροφό του, δημοσιογράφο μόδας, Ρίτσαρντ Μπάκλεϊ και να αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της γυναικείας σειράς. Για να πω την αλήθεια, δεν τον πιστέψαμε ιδιαίτερα. Όμως το έκανε. Ηρθε στο Μιλάνο και ανέλαβε καθήκοντα».

Πριν από τον οίκο Gucci, ο Τομ Φορντ είχε εργαστεί ως βοηθός σχεδιαστής για τέσσερα χρόνια στη Νέα Υόρκη. Πιο πριν είχε αποφοιτήσει από το Parsons με την ειδικότητα του διακοσμητή εσωτερικών χώρων. Επίσης παράλληλα με τις σπουδές του, για 6 μήνες είχε εργαστεί ως μαθητευόμενος στο τμήμα δημοσίων σχέσεων του οίκου Chloé στο Παρίσι. Εκείνη ήταν η μοναδική επαφή που είχε με τον κόσμο της μόδας, την οποία όμως είχε αποκρύψει (όπως και την ειδικότητά του από το Parsons) όταν προσπαθούσε απεγνωσμένα να κερδίσει την πρώτη του δουλειά, ως βοηθός σχεδιαστής σε σειρά αθλητικών ειδών.

Ο Τομ Φορντ, λέει, ότι για πρώτη φορά στη ζωή του σκέφτηκε ότι τον ενδιέφερε η μόδα όταν ανακάλυψε πως είναι και ομοφυλόφιλος -τη δεκαετία του 1980 στο Studio 54. Μέχρι τότε ζούσε στο Τέξας, μαζί με τους γονείς του που ήταν και οι δύο μεσίτες – εξ ου και το αρχικό ενδιαφέρον του για τη διακόσμηση εσωτερικών χώρων.

Αρα ο Τομ Φορντ είναι ένας αυτοδίδακτος σχεδιαστής μόδας, που το 1990 αποφάσισε να τα παίξει όλα για όλα και να μετακομίσει στην Ευρώπη, για να αναλάβει σχεδιαστής σε μια σχεδόν χρεωκοπημένη και καθόλου της μόδας εταιρεία.

Εκεί, ήρθε αμέσως σε σύγκρουση με τη γενική σχεδιαστική γραμμή του οίκου Gucci «όλα πρέπει να είναι καφέ και όλα πρέπει να είναι στρογγυλά». Εκείνος είπε «όλα θα είναι μαύρα και όλα θα έχουν γωνίες».

Το 1995 ο οίκος Gucci είχε ήδη γίνει φετίχ. Μεταξύ 1995 και 1996, οπότε ο Τομ Φορντ ανέλαβε πέρα από την καλλιτεχνική διεύθυνση και το μάρκετινγκ της εταιρείας, τα έσοδα σημείωσαν αύξηση 90%. Το 1999 ο οίκος είχε αξία 4 δις (υπολογισμένα σε) ευρώ.

Το 1999 ο Τομ Φορντ ανέλαβε και τον οίκο Yves Saint Laurent, οποίος είχε περιέλθει στον όμιλο Gucci του Φρανσουά Πινό. Τότε, ο γάλλος σχεδιαστής ο οποίος με την πώληση είχε αποχωρήσει από τα σχεδιαστικά ηνία έφριξε! «Ο καημένος ο Αμερικανός, τόσα ξέρει τόσα κάνει», ήταν η πρώτη δήλωσή του, όταν ερωτήθηκε πώς του φαινόταν η συλλογή που σχεδίασε ο Τομ Φορντ. Ο τελευταίος έκανε σαν να μην άκουσε. Αργότερα οι αντιδράσεις του γάλλου έγιναν πιο έντονες: «Μου καταστρέφει τον οίκο!» έλεγε δεξιά και αριστερά. Ο Τομ Φορντ συνέχιζε ακάθεκτος. Ο οίκος Yves Saint Laurent παρά τις απόψεις του ιδρυτή του είχε περάσει σε νέα εποχή, και χάρη στην ιδιαίτερη στρατηγική του Τομ Φορντ είχε γίνει και αυτός, από περίπου ξεπεσμένος, ένας οίκος φετίχ.

Δείτε το τρέιλερ της πρώτης ταινίας του Τομ Φορντ «Ενας άνδρας μόνος». Ο πρωταγωνιστής Κόλιν Φερθ κέρδισε το Βραβείο Α’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2009

https://www.youtube.com/watch?v=sC9Zm1UJ7zs

Το 2004 ο Τομ Φορντ ήταν το πιο ισχυρό στέλεχος στον όμιλο Gucci. Τότε ο ομώνυμος οίκος είχε αξία 10 δις ευρώ. Ζήτησε να αναλάβει επί κεφαλής σε όλο το γκρουπ. Η απάντηση του Φρανσουά Πινό, ιδιοκτήτη του ομίλου, ήταν αρνητική. Τότε ο Φορντ είπε: «ΟΚ φεύγω!» και βγήκε από την αίθουσα χτυπώντας την πόρτα πίσω του.

Και έφυγε. Ετσι απλά. «Αυτό που έκανα ήταν ολέθριο!», δήλωσε σχετικά ο Φορντ πολύ αργότερα. «Μάλλον περνούσα κρίση μέσης ηλικίας, δεν μπορώ να το εξηγήσω διαφορετικά… Είχα δοθεί ολοκληρωτικά για 15 χρόνια σ΄αυτή τη δουλειά και τα τίναξα όλα στον αέρα».

Βεβαίως εκείνη η αποχώρηση ήταν ολέθρια και για τον όμιλο. Μόνο στον οίκο Gucci προσελήφθησαν 4 άτομα για να αναλάβουν όλες τις δουλειές του Τεξανού. Και τελικά ποτέ ο οίκος δεν κατάφερε να γίνει τόσο ισχυρός, όσο ήταν στα χέρια του… αυτοδίδακτου.

Ο Τομ Φορντ, για δύο χρόνια μετά την αποχώρησή του από τον Gucci, δεν έδωσε σημεία ζωής. Και το 2006 εμφανίστηκε συνεργαζόμενος με την Estée Lauder για τη δική του σειρά αρωμάτων. Αμέσως μετά προχώρησε και στη σειρά γυαλιών ηλίου. To 2007 λανσάρισε τον δικό του οίκο, με τα περίφημα ανδρικά κοστούμια sur mesure by Tom Ford. To 2010 λανσάρισε και τη γυναικεία σειρά του που προορίζεται βασικά για το κόκκινο χαλί. Σήμερα, τα έχει ξαναχτίσει όλα από την αρχή και μάλιστα λειτουργεί ως ανεξάρτητος παίκτης στην παγκόσμια αγορά.

Το 2005, όμως, έκανε και την πρώτη του κίνηση ως κινηματογραφιστής. Ιδρυσε τη δική του εταιρεία παραγωγής. Τότε διάβασε και το μυθιστόρημα «A Single Man», του βρετανού συγγραφέα Κρίστοφερ Ισεργουντ και έκλεισε τα δικαιώματα για να γράψει το σενάριο και να το γυρίσει ταινία. Η ταινία, έκανε πρεμιέρα το 2009 στη Βενετία, με πρωταγωνιστές τους Κόλιν Φερθ και Τζούλιαν Μουρ. Ο Κόλιν Φερθ κέρδισε Χρυσό Λέοντα και Βραβείο BAFTA για τον Α’ Ανδρικό Ρόλο. Η ταινία κέρδισε επίσης 5 υποψηφιότητες σε διάφορες διοργανώσεις, μεταξύ άλλων για το Καλύτερο Σενάριο αλλά και για την Πρώτη Σκηνοθετική Εμφάνιση.

Το «Ενας άνδρας μόνος», όπως έχει μεταφραστεί ο τίτλος στα ελληνικά, είναι ένα πολύ κομψό, πολύ καλογυρισμένο, ενδιαφέρον και ατμοσφαιρικό υπαρξιακό δράμα. Θέμα του είναι η μοναξιά μετά την απώλεια – πολλοί ταύτισαν τον κεντρικό ήρωα με τον ίδιο τον Τομ Φορντ, ο οποίος διατηρεί σταθερή σχέση εδώ και 30 χρόνια με τον Ρίτσαρντ Μπάκλεϊ, που είναι αρκετά μεγαλύτερός του σε ηλικία. Αργότερα και ο ίδιος ο Φορντ δήλωσε: «Όταν γύριζα εκείνη την ταινία, σκεφτόμουν ότι εγώ ο ίδιος είμαι η ταινία. Αν κάποιος θέλει να μάθει ποιος πραγματικά είμαι, δεν χρειάζεται να ψάξει καθόλου. Μπορεί να δει αυτή την ταινία».

Το 2016, έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ Βενετίας και η δεύτερη ταινία του Τομ Φορντ, τα «Νυκτόβια πλάσματα». Σε σενάριο δικό του, σκηνοθεσία δική του και συμπαραγωγή επίσης δική του. Η ταινία βασίζεται και πάλι σε βιβλίο που διάβασε ο ίδιος, του αμερικανού Οστιν Ράιτ, με τίτλο «Tony and Susan». Πρωταγωνιστούν οι Εϊμι Ανταμς, Τζέικ Τζίλεγχαλ, Μάικλ Σάνον και Ααρον Τέιλορ-Τζόνσον.

Ηδη, η ταινία έχει κερδίσει το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στη Βενετία και ο Ααρον Τέιλορ-Τζόνσον απέσπασε τη Χρυσή Σφαίρα Β’ Ανδρικού Ρόλου. Ο δε Τομ Φορντ πλέον έχει κατοχυρωθεί ως ένας εξαιρετικός σεναριογράφος και σημαντικός σκηνοθέτης.

Και πάλι η ταινία είναι ένα υπαρξιακό δράμα που μιλάει για τις μοναχικές πορείες. Με εντελώς διαφορετικό στιλ από την προηγούμενη, με εξαιρετικό σενάριο, εντυπωσιακές ερμηνείες και πολύ ενδιαφέροντα πλάνα.

Το θέμα με τις κινηματογραφικές δουλειές του Τομ Φορντ, είναι ότι δεν μπάζουν από πουθενά. Αν δεν ξέρεις ποιος είναι ο Τομ Φορντ δεν μπορείς να φανταστείς ότι οι ταινίες αυτές είναι εξ ολοκλήρου δημιουργήματα ανθρώπου που δεν είχε ποτέ καμία σχέση με τον κινηματογράφο και που έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του στη μόδα και στο lifestyle της κατανάλωσης. Το πράγμα είναι σαν να μην κολλάει. Πώς κάποιος μπορεί να κάνει και το ένα και το άλλο, με τόση παγκόσμια επιτυχία; Οταν μάλιστα δεν έχει καθόλου ακαδημαϊκές γνώσεις ούτε για το ένα ούτε για το άλλο; Πώς ένας αυτοδίδακτος μπορεί να είναι χαρισματικός σχεδιαστής-επιχειρηματίας-μαρκετινίστας και ταλαντούχος σκηνοθέτης-σεναριογράφος-παραγωγός ταυτόχρονα;

Ο ίδιος δίνει μια απάντηση: «Είμαι μέλος της παγκόσμιας μόδας, έχω ενεργό ρόλο σ΄αυτήν, είμαι ένας από τους παράγοντες του καταναλωτικού lifestyle σήμερα. Πουλάω το όνειρο της κατανάλωσης, αλλά ξέρω ότι αυτό που πουλάω είναι κενό. Δεν σε κάνει ευτυχή άνθρωπο η κατανάλωση. Ισως δεν είναι καλό που το παραδέχομαι τόσο ανοιχτά αλλά δεν με νοιάζει πια.

»Από την άλλη στις ταινίες μου δεν με ενδιαφέρει το κέρδος. Τις χρηματοδοτώ σε μεγάλο μέρος μόνος μου, τις γυρίζω μόνος μου, δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν και ασχολούμαι μόνο με αυτό που θέλω να “πω”. Με νοιάζει να διαλέγω τους καλύτερους ηθοποιούς για τους χαρακτήρες μου, αυτό είναι το παν. Και επίσης θέλω να βρίσκω ωραία βιβλία. Ηδη έχω διαλέξει το επόμενο βιβλίο που θέλω να διασκευάσω και να σκηνοθετήσω και έχω ζητήσει τα δικαιώματα. Ελπίζω να μου τα δώσουν».

* Η ταινία «Νυκτόβια πλάσματα» προβάλλεται από τις αρχές του 2017 στους ελληνικούς κινηματογράφους. Δείτε το τρέιλερ

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News