Στις 26 Απριλίου 1986, η περιβόητη έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ εξαπέλυσε μεγάλες ποσότητες ραδιενεργού ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα, μολύνοντας την άγρια ζωή σε πολλές χώρες. Τα επίπεδα ραδιενέργειας που παρατηρούνται σε ζώα έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, με εξαίρεση ένα είδος: τον αγριόχοιρο.

Για χρόνια οι επιστήμονες προσπαθούσαν να καταλάβουν γιατί τα επίπεδα ενός ραδιενεργού ισοτόπου γνωστού ως Καίσιο-137 παρέμεναν εντυπωσιακά υψηλά στους αγριόχοιρους που ζουν γύρω από τη Γερμανία και την Αυστρία, ενώ μειώνονταν σε άλλα άγρια ζώα, όπως ελάφια και ζαρκάδια, αναφέρει η Washington Post.

Οι ερευνητές έχουν προτείνει στο παρελθόν άλλες εξηγήσεις, χωρίς αποτέλεσμα. Κάποιοι πίστευαν ότι τα επίπεδα μόλυνσης στα αγριογούρουνα μειώνονταν στην πραγματικότητα, αλλά τέτοια δεδομένα δεν εμφανίστηκαν στον περιορισμένο αριθμό δειγμάτων που μελετήθηκαν. Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, μια ομάδα ερευνητών λύνει τελικά το «παράδοξο του αγριόχοιρου».

Ο Γκέοργκ Σταϊνχάουζερ, ραδιοχημικός στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης και συγγραφέας της μελέτης, και οι συνάδελφοί του, έκαναν ένα βήμα πίσω και διερεύνησαν εκ νέου την ποσότητα και την προέλευση του καισίου στους αγριόχοιρους. Σε συνεργασία με κυνηγούς που συλλέγουν κρέας αγριόχοιρου στη νότια Γερμανία, μέτρησαν τα επίπεδα καισίου με έναν ανιχνευτή ακτίνων γάμμα.

Το ραδιενεργό καίσιο προκύπτει τόσο από την έκρηξη πυρηνικών όπλων όσο και από την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Το στοιχείο διατίθεται σε διαφορετική ισοτοπική σύνθεση, Καισίου-135 και Καισίου-137, ανάλογα με την πηγή. Αναλύοντας την αναλογία αυτών των ποσοτήτων, οι ερευνητές μπορούν να εντοπίσουν την πηγή της ακτινοβολίας.

Από την προηγούμενη βιβλιογραφία, η ερευνητική ομάδα γνώριζε ότι η υψηλότερη αναλογία Καισίου-137 προέρχεται από έκρηξη πυρηνικών όπλων, ενώ μια χαμηλότερη αναλογία συνδέεται με πυρηνικούς αντιδραστήρες. Στα περίπου 50 δείγματα κρέατος που συλλέχθηκαν, η ομάδα διαπίστωσε ότι το 88% των δειγμάτων ήταν πάνω από τα ρυθμιστικά όρια της Γερμανίας για το ραδιενεργό καίσιο στα τρόφιμα.

Υπολογίζοντας την αναλογία των ισοτόπων καισίου στα δείγματα διαπίστωσαν ότι οι δοκιμές πυρηνικών όπλων αντιπροσώπευαν το 10 έως 68% της μόλυνσης. Ακόμα και αν το ατύχημα του Τσερνόμπιλ δεν είχε συμβεί ποτέ, «μερικά από τα αγριογούρουνα θα εξακολουθούσαν να υπερβαίνουν τα ρυθμιστικά όρια για την ασφάλεια τροφίμων, μόνο λόγω των δοκιμών όπλων σήμερα» λέει στην Washington Post ο Σταϊνχάουζερ.

Ο ερευνητής πιστεύει ότι τα αγριογούρουνα πιθανότατα κατάπιαν το καίσιο από μολυσμένα μανιτάρια τρούφας ελαφιού, τα οποία σκάβουν και τρώνε κατά τη διάρκεια του χειμώνα, που το καλαμπόκι και τα βελανίδια στο έδαφος είναι σπάνια. Το καίσιο διαρρέει το έδαφος και απορροφάται από τα μανιτάρια, σαν να είναι θρεπτικό συστατικό.

Αυτό εξηγεί επίσης γιατί οι έρευνες δείχνουν ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας στον αγριόχοιρο είναι υψηλότερα τον χειμώνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα ελάφια δεν αγαπούν τόσο πολύ τις τρούφες ελαφιών – παρά την ονομασία τους. Ενώ το καίσιο, εξαιτίας τόσο των δοκιμών πυρηνικών όπλων όσο και του ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ, εξαπλώθηκε στο έδαφος, τα μανιτάρια φαίνεται –μέχρι στιγμής– ότι έχουν απορροφήσει πλήρως την πηγή από τις δοκιμές πυρηνικών όπλων.

Το καίσιο απορροφάται πολύ αργά από το έδαφος – μερικές φορές μόλις ένα χιλιοστό ετησίως. Οι τρούφες ελαφιών, που βρίσκονται μεταξύ 20 και 40 εκατοστών μέσα του, έχουν ήδη απορροφήσει το «παλαιότερο» καίσιο πριν από έξι δεκαετίες, όταν οι πυρηνικές δοκιμές ήταν συχνότερες. Το «νεότερο» καίσιο από το Τσερνόμπιλ, πιθανότατα δεν έχει ενσωματωθεί πλήρως, ή μόλις τώρα ενσωματώνεται στα βάθη του εδάφους, όπου βρίσκονται τα μανιτάρια.

Γεγονός που μπορεί να επιφυλάσσει ακόμη πιο άσχημα νέα για το μέλλον, καθώς, όταν το καίσιο από το Τσερνόμπιλ φθάσει στα μανιτάρια, τα επίπεδα ραδιενέργειας θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. «Υπάρχει πιθανότητα τα επίπεδα να ανεβούν αντί να πέσουν, όπως περίμεναν όλοι» ισχυρίζεται ο Σταϊνχάουζερ.

Ο ερευνητής σημειώνει, πάντως, ότι οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών κρέατος αγριόχοιρου, πιθανότατα δεν έχουν τίποτε να ανησυχούν, γιατί θα πρέπει να καταναλώσουν «τρελές» ποσότητες κρέατος του ζώου για να επιδείξουν σημαντικά αυξημένο ραδιενεργό υλικό στον οργανισμό τους. Επιπλέον, τα αγριογούρουνα που διατίθενται μέσω καταστημάτων και επίσημων διανομέων στη Γερμανία περνούν εξονυχιστικούς υγειονομικούς ελέγχους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News