Η αποποινικοποίηση της χρήσης μαριχουάνας τόσο ιδιωτικώς, όσο και δημοσίως υπό όρους, είναι νόμος του γερμανικού κράτους από την πρώτη ημέρα του μήνα – και δεν είναι πρωταπριλιάτικο αστείο. Οι χρήστες της κάνναβης πανηγυρίζουν, αλλά η αστυνομία επισημαίνει ότι ο νόμος θα δημιουργήσει προβλήματα.

Το κάπνισμα μαριχουάνας δημοσίως σε γερμανικές μεγαλουπόλεις όπως η Δρέσδη και το Μόναχο ήταν συχνό φαινόμενο και πριν την εφαρμογή του νέου νόμου. Οι υποστηρικτές του ισχυρίζονται ότι με δεδομένο το πόσο διαδεδομένη είναι η χρήση της, η μερική νομιμοποίηση θα πατάξει τη μαύρη αγορά, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του BBC.

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία που τέθηκε σε εφαρμογή την πρωταπριλιά, χρήστες άνω των 18 ετών μπορούν να κατέχουν ως και 25 γραμμάρια κάνναβης δημοσίως, αν και απαγορεύεται να τα καπνίζουν σε κοντινές αποστάσεις από σχολεία, αθλητικά κέντρα και «σημεία συνωστισμού» από τις 7 το πρωί ως τις 8 το βράδυ. Παράλληλα, οι ενήλικοι έχουν την άδεια να καλλιεργούν έως και τρία φυτά κάνναβης κατ’ οίκον.

Πρόκειται για το πρώτο στάδιο του νέου νόμου, καθώς νέες διατάξεις του θα τεθούν σε εφαρμογή το καλοκαίρι. Από την 1η Ιουλίου θα επιτρέπεται η δημιουργία ενώσεων καλλιεργητών –ή, «κοινωνικών συλλόγων»– με έως 500 μέλη άνω των 18 ετών με γερμανική υπηκοότητα. Οι ενώσεις αυτές θα μπορούν να αναπτυχθούν και να κάνουν διανομές κάνναβης σε αυστηρά μη κερδοσκοπική βάση – με τη χρήση της να μην επιτρέπεται στα σημεία διανομής της.

Αυτά τα μέρη δεν θα μοιάζουν με τα περίφημα καφενεία κάνναβης του Αμστερνταμ, τα οποία έχουν συζητηθεί έντονα στην Ολλανδία. Οι μη κερδοσκοπικοί σύλλογοι περιορίζονται αποκλειστικά στους πολίτες της χώρας, με στόχο να αποθαρρύνουν το κύμα των τουριστών που ξεχύνονται στην ολλανδική πρωτεύουσα για να εκμεταλλευθούν τη φιλελεύθερη νομοθεσία γύρω από τη χρήση μαριχουάνας.

Ο νέος νόμος διαθέτει πολλούς όρους και περιπλοκότητες, καθώς είναι προϊόν πολιτικής αντιπαράθεσης που οδήγησε τις διατάξεις του σε αποδυνάμωση σε σχέση με τα αρχικά σχέδια της κυβέρνησης. Ετσι, η τελική μορφή του που τίθεται σε εφαρμογή έχει επιφέρει δυσαρέσκεια στους υποστηρικτές και των δύο αντιπαρατιθέμενων «στρατοπέδων» της νομιμοποίησης.

Η αστυνομία προειδοποιεί ότι η 1η Απριλίου θα σηματοδοτήσει την έναρξη μιας «χαοτικής εποχής» για τη χώρα. «Εκτιμούμε ότι η μαύρη αγορά θα ενισχυθεί» ανακοίνωσε ο Αλεξάντερ Πόιτζ, εκπρόσωπος της Γερμανικής Ενωσης Αστυνομικών. Πιστεύει ότι σύντομα η ζήτηση θα ξεπεράσει τη νόμιμη προσφορά, δεδομένου ότι η σπιτική καλλιέργεια απαιτεί επιμονή και φροντίδα, επισημαίνοντας παράλληλα ότι θα χρειαστούν μήνες μέχρι την έναρξη λειτουργίας των λεσχών κάνναβης.

Η Ενωση Αστυνομικών ισχυρίζεται ότι τα εγκληματικά δίκτυα της κάνναβης θα προσαρμοστούν, διεισδύοντας στις κοινωνικές λέσχες και καθιστώντας την επιβολή του νόμου τεράστια πρόκληση για τις αστυνομικές αρχές. Μόνο ο έλεγχος του καπνίσματος σε απόσταση 100 μέτρων από παιδικές χαρές, σχολεία και αθλητικά κέντρα θα κάνει τη ζωή τους πολύ δύσκολη.

Στις πολυσύχναστες γερμανικές μεγαλουπόλεις η εύρεση σημείων όπου επιτρέπεται πλέον η χρήση μαριχουάνας θα αποτελέσει πρόκληση, τόσο για τους χρήστες όσο και για την αστυνομία. Αλλά η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι ο διαχωρισμός ανάμεσα στον νόμιμο χρήστη και τον ντίλερ, καθώς ο νόμος επιτρέπει την κατοχή έως και 25 γραμμαρίων κάνναβης – αρκετών για δεκάδες τσιγαριλίκια.

Ανησυχίες ότι η κάνναβη μπορεί να είναι εθιστική και να επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία έχουν επίσης εκφράσει ομάδες όπως η Μόνιμη Επιτροπή Ευρωπαίων Γιατρών (CPME). Τα νέα μέτρα θα «αυξήσουν τη χρήση και τις βλάβες που σχετίζονται με την υγεία, ειδικά μεταξύ των νέων», ισχυρίζεται. Δεδομένου ότι οι κάτω των 18 ετών δεν μπορούν να επωφεληθούν από τον νέο νόμο, πιστεύεται ότι πολλοί νεαροί θα εξακολουθήσουν να καταφεύγουν σε εμπόρους ναρκωτικών.

Η Γερμανία είναι μέλος μιας μακράς λίστας κρατών που συζητούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας μορφής αποποινικοποίησης της μαριχουάνας. Η κυβέρνηση του Βερολίνου επικαλέστηκε μια έρευνα του 2021, που διαπίστωσε ότι το 10,7% των ανδρών και το 6,8% των γυναικών είχαν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες – κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 18-24.

Δεν έχει ακόμα βρεθεί μια «πραγματικά επιτυχημένη» προσέγγιση για την πάταξη της μαύρης αγοράς ή την αποτροπή ζητημάτων για τη νεολαία, ισχυρίζεται ο δρ Ρόμπιν Χόφμαν, επίκουρος καθηγητής Ποινικού Δικαίου και Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχ, συμπληρώνοντας ότι ο περιορισμός των μαυραγοριτών «δεν έχει επιτευχθεί πλήρως», ακόμη και σε χώρες όπου η χρήση της κάνναβης έχει νομιμοποιηθεί σωστά – όπως στον Καναδά ή στην Ουρουγουάη.

Η διαδρομή της Γερμανίας προς τη μερική νομιμοποίηση ήταν μακρύς, προκαλώντας τη συνήθη αντιπαράθεση συντηρητικών και αριστερών προοδευτικών δυνάμεων. Ο συγκεκριμένος νόμος προέκυψε ως προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων της κυβέρνησης συνασπισμού το 2021, μετά από χρόνια παλινωδιών από την κυβέρνηση της πρώην καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ.

Η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση, το κόμμα του οποίου ηγείτο η Μέρκελ, έχει δεσμευθεί να ανατρέψει τον νόμο αν κερδίσει την εξουσία στις επόμενες εκλογές. Οι υποστηρικτές των νέων μέτρων έχουν μάλλον συμβιβαστεί με την ιδέα ότι η μερική νομιμοποίηση έχει το πολύ μια διετία ζωής, μέχρι την αλλαγή της κυβέρνησης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News