Η καταρχάς συμφωνία για την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων και την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας είναι απόρροια ισχυρών πιέσεων που ασκήθηκαν κυρίως από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η εξέλιξη χαιρετίστηκε με δάκρυα και αγκαλιές τόσο στη Γάζα όσο και στο Ισραήλ, αλλά αποτελεί γεγονός πως κρέμεται από μια κλωστή.

«Αυτός είναι στην πραγματικότητα ένας εύθραυστος συμβιβασμός, γιατί τόσο το Τελ Αβίβ όσο και η Χαμάς τον ερμηνεύουν μόνο ως ένα βήμα προς έναν στρατηγικό στόχο: την εξάλειψη του αντιπάλου», γράφει σε ανάλυσή του ο Μαουρίτσιο Μολινάρι, διευθυντής της κεντροαριστερής ιταλικής εφημερίδας La Repubblica. Σε αυτό το πλαίσιο τα ζητήματα που προέκυψαν την τελευταία στιγμή, αντικατοπτρίζουν μια εγγενή ευθραυστότητα όσον αφορά κάθε πτυχή του συμβιβασμού που επιτεύχθηκε.

Η διευθέτηση κατέστη δυνατή μετά από 15 μήνες αιματηρού πολέμου (με έναν απάνθρωπα υπερβολικό αριθμό θυμάτων για τους Παλαιστίνιους) χάρη στην ισχυρή πίεση του Ντόναλντ Τραμπ: απειλώντας πως σε περίπτωση μη συμφωνίας θα γινόταν «της κολάσεως» στην ευρύτερη περιοχή, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ επιδίωξε και μάλλον κατάφερε να κάνει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (περιλαμβανομένων του Κατάρ, του Ιράν και της Τουρκίας που υποστηρίζουν τη Χαμάς) να κατανοήσουν ότι το κόστος μιας μη συμφωνίας θα ήταν δυσβάσταχτο για όλους.

Δεδομένου ότι αυτό που απαιτούσε εξ αρχής (μετά από την επανεκλογή του) ο Τραμπ, ήταν η επίτευξη μιας συμφωνίας για την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων έως την 20η Ιανουαρίου (ημέρα της ορκωμοσίας του στην Ουάσιγκτον) ο παράγοντας «χρόνος» τρόπον τινά επέβαλε την καταφυγή στο μοναδικό υπάρχον πλαίσιο για μια διευθέτηση, το οποίο καθορίστηκε το περασμένο καλοκαίρι από τους μεσολαβητές του απερχόμενου αμερικανού προέδρου.

Παρά, όμως, την ντε φάκτο συνεργασία μεταξύ Μπάιντεν και Τραμπ και την κοινή πίεση που ασκήθηκε, ώστε Ισραήλ και Χαμάς να αρχίσουν να συγκλίνουν, καταλήγοντας, τελικά, σε συμφωνία, τα συμφωνηθέντα καθίστανται ευάλωτα από το γεγονός πως αμφότεροι οι εμπόλεμοι θεωρούν πως έχουν ακόμη ένα χαρτί να παίξουν, ώστε να επικρατήσουν απόλυτα του εχθρού τους. Οπως εξηγεί ο Μολινάρι, το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι δύο πλευρές ερμηνεύουν διαφορετικά την κατάσταση.

Το Ισραήλ πιστεύει ότι η Χαμάς έχει γονατίσει: η ηγεσία της είναι αποκεφαλισμένη, μεγάλο μέρος της στρατιωτικής της δομής κατεστραμμένο, δεκάδες χιλιάδες μαχητές της νεκροί, η Χεζμπολάχ δεν είναι, πλέον, ικανή να δημιουργεί προβλήματα στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ ενώ και το Ιράν, ο μεγάλος προστάτης όλων των εχθρών του Τελ Αβίβ είναι αποδυναμωμένο όσο ποτέ άλλοτε. Σε αυτό το πλαίσιο οι Ισραηλινοί θεωρούν πως η τζιχαντιστική οργάνωση είναι προορισμένη να ηττηθεί ολοκληρωτικά. «Η ισραηλινή κυβέρνηση βλέπει τη συμφωνία εκεχειρίας ως την αρχή της εξάλειψης της Χαμάς, η οποία προορίζεται να μην έχει μέλλον στη Λωρίδα της Γάζας, αφού τερματιστεί η σύρραξη και αρχίσει η ανοικοδόμηση», όπως συνοψίζει ο ιταλός σχολιαστής.

Αλλά η Χαμάς ερμηνεύει την ίδια συμφωνία διαμετρικά αντίθετα, θεωρώντας πως η απελευθέρωση περιορισμένου αριθμού ομήρων κατά το πρώτο (από τα τρία) στάδιο της συμφωνίας, θα μπορούσε να της επιτρέψει να εκμεταλλευτεί την κατάπαυση πυρός διάρκειας 42 ημερών για να ανακτήσει τις περιοχές της Λωρίδας από τις οποίες προβλέπεται πως θα αποσυρθεί ο ισραηλινός στρατός, καλωσορίζοντας, συγχρόνως, τους παλαιστίνιους κρατούμενους που θα απελευθερωθούν και γιορτάζοντας ως «νίκη» το ότι η οργάνωση εξακολουθεί, τρόπον τινά, να στέκεται όρθια, παρά τα συντριπτικά πλήγματα που δέχτηκε κατά τους προηγούμενους 15 μήνες. Η Χαμάς θα μπορούσε επίσης να παρουσιάσει -στα μάτια ολόκληρου του αραβικού κόσμου- την επιβίωσή της ως στρατηγική επιτυχία ικανή να αναζωπυρώσει το θανάσιμο μίσος κατά του Ισραήλ με στόχο την εξαφάνισή του από τον χάρτη.

«Η διαφορά μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς όσον αφορά την ερμηνεία της εκεχειρίας είναι τόσο μεγάλη που υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια μεταβατική εξέλιξη: η μεγαλύτερη σύρραξη στη Μέση Ανατολή από το 1948 εισέρχεται σε μια νέα φάση, στο πλαίσιο της οποίας η μόνη βεβαιότητα είναι ότι οι πρωταγωνιστές, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, σέβονται τον Τραμπ όσο δεν φοβόντουσαν τον Μπάιντεν», καταλήγει ο Μαουρίτσιο Μολινάρι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News