Η ποικίλων επιπτώσεων ενεργειακή κρίση, αποτέλεσμα και των μέτρων εις βάρος της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν είναι το μοναδικό σημάδι ότι η αλληλεξάρτηση των χωρών στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης εισήλθε σε νέα φάση: μερικής αποπαγκοσμιοποίησης θα λέγαμε, τουλάχιστον όσον αφορά τους όρους που γνωρίζαμε μέχρι τον περασμένο Φεβρουάριο. Οτι η Κίνα είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ενώ η Ρωσία δεν είναι, μάλλον μικρή σημασία έχει στις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί και ευνοούν τους στρατηγικούς ανασχηματισμούς.

Ο Εντουάρντο Σεγκαντίνι έγραψε στην Corriera della Sera ότι και τα μικροτσίπ παίζουν τον ρόλο τους στο σπάσιμο της αλυσίδας αλληλεξάρτησης. Το θέμα των μικροτσίπ, παρατήρησε, έχει γίνει κεντρικό όχι μόνο για την οικονομία, αλλά και για τα νέα στρατηγικά στάνταρ του κόσμου ύστερα από τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Ωστόσο, η έλλειψη ημιαγωγών υπήρχε από πριν και χαρακτηριζόταν πάντα από το φαινόμενο της προσφοράς που αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας εξηγεί, βέβαια, αυτό το δυσλειτουργικό οικονομικό φαινόμενο.

Ας σκεφτούμε απλώς την έκρηξη στις βιντεοκλήσεις, έγραψε, τη ροή βίντεο και την εργασία εξ αποστάσεως, μία εμπειρία που σε αρκετά μεγάλο βαθμό ζήσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Και ας μην αναφέρουμε τον αντίκτυπο που έχει η έλλειψη των μικροτσίπ στην ολοένα και πιο ψηφιακή αυτοκινητοβιομηχανία.

Εν ολίγοις, παρατήρησε ο αρθρογράφος, η ψηφιακή μετάβαση (όπως η «πράσινη επανάσταση» που απαιτεί νέα τεχνολογία για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα) ζητάει ολοένα και μεγαλύτερη πυκνότητα όλο και πιο μικροσκοπικών τσιπ. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία παρόξυνε την προϋπάρχουσα έλλειψη. Το αέριο νέον παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία παραγωγής ημιαγωγών. Μέχρι τον Φεβρουάριο η Ουκρανία ήταν ο παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή αυτού του αερίου με τις εταιρείες Cryoin και Ingas.

Για την αντιμετώπιση της κρίσης εφοδιασμού με μικροτσίπ οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες έχουν πραγματοποιήσει μεγάλες επενδύσεις. Η αμερικανική Γερουσία ενέκρινε νομοσχέδιο που παρέχει 280 δισ. δολάρια για έρευνα και παραγωγή μικροτσίπ εντός των ΗΠΑ. Σε αυτό προστίθεται ένα δεύτερο κοινό πρότζεκτ με την Ιαπωνία για την επανεκκίνηση της έρευνας για πιο προηγμένα τσιπ.

Στην Ευρώπη η αμερικανική Intel θα ξοδέψει 80 δισ. δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια. Ο γίγαντας της Ταϊβάν Tsmc σχεδιάζει να επενδύσει 100 δισ. δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια, μέρος των οποίων στην Ευρώπη. Η δέσμευση της νοτιοκορεατικής Samsung είναι περίπου στο ίδιο μέγεθος. Προσοχή όμως! Οι χώρες και οι εταιρείες δεν κάνουν τα ίδια πράγματα. Υπάρχει καταμερισμός. Οι ΗΠΑ ασχολούνται με την έρευνα και τον σχεδιασμό, η Ταϊβάν με τη μεταποίηση, όπως και η Νότια Κορέα, η Κίνα με τη συναρμολόγηση.

Η Κίνα είναι γνωστό ότι κατέχει και το 60% των σπανίων γαιών του πλανήτη, δηλαδή τις πρώτες ύλες των μικροτσίπ, ωστόσο οι φυσικοί πόροι της δεν την απεγκλωβίζουν από τις εισαγωγές τσιπ: κάθε χρόνο εισάγει τεμάχια αξίας 300 δισ. δολαρίων.

Από την αλληλεξάρτηση στην αυτονομία

Μέχρι στιγμής, με λίγα λόγια, είχαμε υψηλό βαθμό αλληλεξάρτησης μεταξύ των διαφόρων χωρών, διεθνή καταμερισμό εργασίας, συνεργατική παγκοσμιοποίηση. Ομως, λόγω των αυξανόμενων διεθνών εντάσεων, ο άνεμος έχει αλλάξει. Οι χώρες αναζητούν βιομηχανική αυτονομία, κάτι που δεν έχει πάντα ξεκάθαρο οικονομικό νόημα όμως έχει προφανή στρατηγικό στόχο. Ετσι αναδύεται η λογική των μπλοκ, ο διαχωρισμός των χωρών σε φιλικά και εχθρικά.

Ολοι πια θέλουν να καταστούν περισσότερο αυτόνομοι. Και οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι. Η Κίνα στοχεύει να φέρει την εθνική παραγωγή τσιπ από το 10% στο 70% μέχρι το 2025, και αυτός είναι βέβαια ένας πολύ φιλόδοξος στόχος. Οντως, μία μεγάλη αλλαγή έχει συντελεστεί στον κόσμο των τσιπ και έχει στρατηγική σημασία. Οι χώρες ξανασκέφτονται την παγκοσμιοποίηση σε νέες και μάλλον εχθρικές βάσεις. Η μετάβαση από την αλληλεξάρτηση στην αυτονομία, από τη συνεργασία στην αντιπαράθεση, θα σπαταλήσει χρόνο και πόρους. Και ο επανασχεδιασμός των κρίκων της παγκόσμιας αλυσίδας θα είναι δύσκολος και πανάκριβος. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε και για Ψυχρό Πόλεμο, κατέληξε ο αρθρογράφος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News