Το ιδεατό σενάριο για το Προσφυγικό είναι εκείνο που περιέχει την ευκαιρία: η θέση της χώρας αναβαθμίζεται, εκ των πραγμάτων. Η δημιουργία υποδομών και οι απαιτήσεις σε προσωπικό θα λειτουργήσουν ως απινιδωτής στο σώμα της οικονομίας. Οι ζώνες «ειδικών εργασιακών συνθηκών», κοινώς η εκμετάλλευση προσφύγων με φθηνά μεροκάματα, ίσως προσελκύσει επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Και σταδιακά η εκτόνωση της κρίσης στη Συρία θα δώσει την επιλογή της επιστροφής ή της επαναγκατάστασης σε ένα μεγάλο τμήμα του προσφυγικού πληθυσμού.
Οσοι μείνουν, αν, φυσικά, βρίσκονται εντός λογικού πληθυσμιακού πλαισίου, θα έχουν την ευκαιρία να ενσωματωθούν ή, τέλος πάντων, να απορροφηθούν, όπως ήδη έχει συμβεί με μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών.
Πόσο πιθανό είναι να το δούμε αυτό; Δύσκολο ως αδύνατο. Ομως τι πραγματικά μπορεί να συμβεί; Στο πολιτικό προσωπικό της χώρας -και ιδιαίτερα στο κυβερνητικό- ενισχύεται η εντύπωση πως αυτό που θα βρούμε μπροστά μας θα είναι μάλλον κάτι διαχειρίσιμο ή, τέλος πάντων, με συνέπειες μικρότερες από αυτές που φανταζόμαστε. Και τελικά, αν η προσφυγική κρίση δεν εξελιχθεί σε ευκαιρία για τη χώρα, ίσως αποτελέσει σωσίβιο για την κυβέρνηση της.
Τα πάντα θα κριθούν στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αν επιτευχθεί λειτουργική συμφωνία με την Τουρκία, τότε οι ροές θα σταματήσουν. «Δεν χρειάζεται αρκετός χρόνος για να λειτουργήσει η συμφωνία» λέει πολιτικός παράγοντας με γνώση και άποψη επί του θέματος. «Αρκεί μία εβδομάδα κατά την οποία όποιος μπαίνει στην Ελλάδα, θα επιστρέφει στην Τουρκία. Οι υπόλοιποι θα λάβουν το μήνυμα και δεν θα ρισκάρουν τα λεφτά τους στους διακινητές». Ομως για να έχει αποτελέσματα η συμφωνία, τα σύνορα πρέπει, πράγματι, να παραμένουν κλειστά. Είναι κάτι που, φυσικά, γνωρίζει η κυβέρνηση και ας συνεχίζει να εμπαίζει το εγχώριο ακροατήριο παριστάνοντας ότι έμαθε από το twitter αυτό που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός συμφώνησε. Με κλειστά σύνορα και επαναπροώθηση στην Τουρκία, το πιο πιθανό είναι οι ροές να περιοριστούν ή να εκμηδενιστούν. Υπάρχουν, λοιπόν, δύο κλειδιά για τη διαχείριση του Προσφυγικού. Το ένα βρίσκεται στις Βρυξέλλες και το άλλο στην Αγκυρα. Η πόρτα είναι, φυσικά, εδώ.
Αν υιοθετήσουμε τηλεοπτικούς όρους, το «δυναμικό κοινό», δηλαδή οι νέοι και καταρτισμένοι, βρίσκονται ήδη στη Γερμανία. Είναι πολλές οι οικογένειες που έχουν χωριστεί. Ο άνδρας στη Γερμανία, οι υπόλοιποι στην Ελλάδα
Ας, υποθέσουμε, λοιπόν, ότι την Παρασκευή έχουμε συμφωνία. Πόσοι πρόσφυγες θα βρεθούν στην Ελλάδα; Περιέργως το νούμερο είναι περίπου ίδιο με εκείνο που ακούγαμε προ μηνών, όταν ο Πρωθυπουργός μας έλεγε ότι απέκρουσε σχέδιο για τη δημιουργία στρατοπέδου 50.000 ανθρώπων… Αυτή τη στιγμή στη χώρα βρίσκονται 45.000 πρόσφυγες. Υπολογίζεται ότι μέχρι να σταματήσουν οι ροές, ίσως έρθουν άλλες 15.000. Είναι ρεαλιστικό να δεχθούμε ότι μετά από δύο χρόνια, αν φυσικά έχει εκτονωθεί η κρίση στη Συρία, οι περισσότεροι θα ζητήσουν να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής. Μιλάμε για έναν πληθυσμό που βρίσκεται στην Ελλάδα παρά τη θέληση του, έτοιμος να εγκαταλείψει τη χώρα με την πρώτη ευκαιρία.
Τι άνθρωποι είναι αυτοί; Αν υιοθετήσουμε τηλεοπτικούς όρους, το «δυναμικό κοινό», δηλαδή οι νέοι και καταρτισμένοι, βρίσκονται ήδη στη Γερμανία. Αρκετές οικογένειες έχουν χωριστεί. Ο άνδρας βρήκε διέξοδο για Γερμανία, η γυναίκα με τα παιδιά έμειναν στην Ελλάδα. Στη Γερμανία πήγαν όσοι έφυγαν πρώτοι. Η ανώτερη και η μεσαία τάξη της Συρίας. Εδώ έχουν μείνει φτωχοί και ανειδίκευτοι. Δεν έχουν χρήμα να αφήσουν στην Ελλάδα, ούτε μπορούν, σε μεγάλο βαθμό, να απασχοληθούν στη σφαίρα της παραγωγής.
Εχουμε τις υποδομές για τη φιλοξενία τους; Ολα δείχνουν πώς ναι, υπάρχουν οι υποδομές, αρκεί ο αριθμός τους να μη διογκωθεί. Σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις, αυτή τη στιγμή η πληρότητα των υποδομών βρίσκεται στο 60% (περιλαμβάνονται και δομές πρόσκαιρης φιλοξενίας). Αν η κυβέρνηση κινηθεί εγκαίρως και απορροφήσει τα κονδύλια, τότε μπορεί να συντηρήσει αξιοπρεπείς συνθήκες και να δημιουργήσει ως και θέσεις εργασίας. Αν δεν το κάνει αυτό, τότε τοπικές κοινωνίες θα αντιμετωπίσουν μικρή αύξηση εγκληματικότητας. Τα ρατσιστικά φαινόμενα και η ενίσχυση της Χρυσής Αυγής θα είναι κάτι αναπόφευκτο. Ποιος, όμως, θα διαχειριστεί τα κονδύλια; Στην Ευρώπη δεν έχουν καμία διάθεση να τροφοδοτούν με χρήματα τους κωδικούς των αρμόδιων ελληνικών υπουργείων. Δεν μας εμπιστεύονται. Η διαχείριση θα ανατεθεί σε φορείς όπως ο Ερυθρός Σταυρός και τα Ηνωμένα Εθνη.
Ομως, όπως και να έρθουν τα λεφτά, το κέρδος για την κυβέρνηση είναι σημαντικό. Η «επιδοτούμενη φιλοξενία» προσφύγων εξασφαλίζει, στο παρασκήνιο, ελαστικότητα στις αξιολογήσεις. Η Ευρώπη δεν επιθυμεί «ατυχήματα» πριν το βρετανικό δημοψήφισμα του Ιουνίου. Και, ασφαλώς, δεν θα δεχθεί ούτε εκλογές -το μήνυμα έχει σταλεί. Η κυβέρνηση θα συνδέσει την πολιτική της επιβίωση με το σενάριο που, υποτίθεται, απεύχεται: ως θαλαμοφύλακας των προσφύγων. Αυτό δίνει παράταση στον βίο της, δεν δίνει όμως προοπτική στη χώρα. Ασφαλώς η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί και τα δύσκολα νομοθετήματα θα περάσουν από τη Βουλή. Μετά έχει μπάνια. Τα σχέδια για εκλογές, αν υπάρχουν, θα ανοίξουν μαζί με τα σχολεία.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News