Η πρώτη εικόνα από τους μετανάστες που κατασκηνώνουν στην πλατεία Βικτωρίας εμφανίστηκε πριν ακόμα φτάσω στην… πλατεία: Σε έναν συρμό του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, τρεις οικογένειες με μικρά παιδιά και ηλικιωμένους έχουν στριμωχτεί μαζί με βιαστικούς εργαζομένους και κυρίες που επιστρέφουν σπίτι με τα ψώνια τους. Οι κοπέλες φοράνε μαντήλες και στέκονται σιωπηλές ενώ ένα μικρό αγόρι κρατά σφιχτά στα χέρια του μια αυτοσχέδια ξύλινη σφεντόνα.

Μας λένε ότι έφτασαν πριν από λίγες ώρες στον Πειραιά και ρωτούν αν έχουν μπει στο σωστό συρμό, για Βικτώρια. Η οδύσσειά τους άρχισε από το Αφγανιστάν. Οταν έπειτα από λίγα λεπτά ακούγεται ότι η επόμενη στάση είναι η Βικτώρια, τα πρόσωπά τους λάμπουν, τα παιδιά χαμογελούν και τρέχουν προς τις αυτόματες πόρτες. Ισως κάποιος, κάποτε, να τους είχε πει ότι σε αυτήν την πλατεία θα βρουν ένα προσωρινό ασφαλές σπίτι. Ενα σπίτι που χαρακτηρίστηκε ως «πυρηνική βόμβα» από την βουλευτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Ντόρα Μπακογιάννη, που προειδοποίησε για κίνδυνο «ατυχήματος», «αν φάει κάποιος κάτι κακό» και «τι θα συμβεί στην εικόνα της χώρας» είπε.

Το καταφύγιο του ενός είναι η πυρηνική βόμβα του άλλου…

Η πλατεία για άλλη μια μέρα είναι γεμάτη με εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες. Μικρά παιδιά τρέχουν ανάμεσα σε ηλικιωμένους που έχουν ξαπλώσει κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο. Κάποιοι έχουν στήσει αυτοσχέδιες σκηνές ενώ άλλοι κοιμούνται κάτω από κολόνες, δέντρα και πάνω σε παγκάκια. Στο πάνω μέρος της πλατείας, δίπλα στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου, βρίσκονται κάποιοι σκόρπιοι αστυνομικοί που συζητούν σε χαλαρό ύφος. Δίπλα τους, αρκετές γυναίκες από εθελοντικές οργανώσεις προσπαθούν να βάλουν τους ανθρώπους σε μια σειρά για να τους προσφέρουν ένα ποτήρι τσάι.

Στο κάτω μέρος της πλατείας, στην οδό Αριστοτέλους τα υπάρχοντα των μεταναστών σχηματίζουν βουνά. Σε ένα δέντρο είναι κρεμασμένα τρία χαρτόνια με μηνύματα στην αγγλική γλώσσα: «Χρειαζόμαστε βοήθεια από την Ελλάδα για να ανοίξουν τα σύνορα», «Πού είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα;», «Θέλουμε δικαιοσύνη».

Σε κάθε γωνιά της πλατείας φτάνουν συνεχώς ομάδες εθελοντών από όλη την Ευρώπη καθώς και μεμονωμένα άτομα που έρχονται για να προσφέρουν ό,τι μπορούν. Ενα ολόκληρο κύμα αλληλεγγύης που καθημερινά σκεπάζει τους ανθρώπους της πλατείας. Οι κρατικές δομές από την πλευρά τους δεν φαίνεται να έχουν φτάσει ακόμα στο σημείο. Τέσσερις αστυνομικοί και δύο άνδρες της δημοτικής αστυνομίας εκπροσωπούν το κράτος σε μια πλατεία που φιλοξενεί εκατοντάδες ταλαιπωρημένους ανθρώπους. Η καθαριότητα, η σίτιση και η προστασία από τις καιρικές συνθήκες είναι στα χέρια των εθελοντών και φυσικά των ίδιων των μεταναστών.

Λίγη ώρα αργότερα μερικά χαρτιά Α4 μοιράζονται βιαστικά στα χέρια των ανθρώπων στην πλατεία. Γράφουν κάτι στα αραβικά ενώ έχουν και τιμοκατάλογο σε ευρώ. Ενας μετανάστης μας βοηθά να καταλάβουμε. «Διαφημίζει ένα από τα εστιατόρια της περιοχής». Προτρέπει τους μετανάστες να το επισκεφτούν ενώ πάνω από τον χάρτη της περιοχής είναι γραμμένα και τα πιάτα του εστιατορίου. «Ρύζι με κοτόπουλο: 3 ευρώ», «Σάντουιτς κοτόπουλο: 1,7», «Σούπα με πατάτες: 2 ευρώ».Ο νεαρός που μας βοήθησε στην μετάφραση είναι επίσης από το Αφγανιστάν και θέλει να φτάσει στην Γερμανία. Μέχρι να ανοίξουν τα σύνορα θα περιμένει στην χώρα μας. Σε κάποιο κέντρο φιλοξενίας, στην Ειδομένη ή εδώ, στην πλατεία Βικτωρίας.

Ομως, εκτός από τα εστιατόρια της περιοχής τα πηγαδάκια στην πλατεία μιλούν και για τους άλλους καλοθελητές που περνούν περιστασιακά από την πλατεία. Είναι ο κανόνας∙ όπου υπάρχει μια ανάγκη, αργά ή γρήγορα θα βρεθεί και κάποιος να την καλύψει. Και όταν δεν υπάρχει το κράτος να το κάνει αυτό, εμφανίζονται διάφοροι άλλοι που δρουν ανεξέλεγκτα. Ετσι, υπάρχουν οι τύποι (Ελληνες κυρίως) που υπόσχονται σε μετανάστες και πρόσφυγες ασφαλή διέλευση στην υπόλοιπη Ευρώπη με λίγες χιλιάδες ευρώ. Και κάποιοι άλλοι που έρχονται όταν πέφτει η νύχτα αναζητώντας ερωτική παρέα επί πληρωμή. Τουλάχιστον έτσι έχει αρχίσει να λέγεται. Επειτα ειδικά από το ρεπορτάζ του Observer. Κανείς όμως δε μιλάει ανοιχτά γι’ αυτό.

Πάει καιρός από την πρώτη μέρα που μια ομάδα μεταναστών και προσφύγων έστησε πρόχειρα μια κουβέρτα στην πλατεία Βικτωρίας. Αρκετούς μήνες μετά όμως, την πρώτη μέρα της άνοιξης, το κράτος απουσιάζει αισθητά και οι εθελοντές πασχίζουν μόνοι τους να συνδράμουν στην περιπέτεια των ανθρώπων της πλατείας. «Κάθε ώρα έρχονται και άλλοι» θα μας πει αργότερα ένας από τους αστυνομικούς που βρίσκονται στην πλατεία και θα συμπληρώσει «ήρθαν τα πούλμαν να τους μεταφέρουν στα κέντρα κράτησης αλλά δεν θέλουν να φύγουν. Λένε ότι εδώ είναι καλύτερα».

Τους τελευταίους μήνες η πλατεία Βικτωρίας έχει γίνει γνωστή σε όλον τον κόσμο. Εθελοντές επιβιβάζονται σε αεροπλάνα και φτάνουν στη χώρα μας. Ταξιδεύουν μέχρι τα νησιά του Αιγαίου, τα κέντρα υποδοχής μεταναστών, την Ειδομένη και φυσικά την πλατεία Βικτωρίας. Δεν κάνουν τουρισμό αλλά προσπαθούν με κάθε τρόπο να βοηθήσουν τα θύματα της προσφυγικής κρίσης. Για το επίσημο ελληνικό κράτος, η πλατεία Βικτωρίας που αποτελεί ίσως το σημαντικότερο σταυροδρόμι του ταξιδιού από την ανατολή στην καρδιά της Ευρώπης, παραμένει άβατο. Οι μόνοι εκπρόσωποί του, εκτός από τους δυό – τρείς βαριεστημένους αστυνομικούς, είναι τα πούλμαν που κάθε τόσο καταφθάνουν στην πλατεία για να μεταφέρουν όσους ανθρώπους το επιθυμούν στα κέντρα κράτησης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News