Η Καθημερινή της Κυριακής και ο Σκάι αποκάλυψαν πως η νορβηγική εφημερίδα Aftenposten τους παραχώρησε πριν από λίγες ημέρες «αποκλειστική πρόσβαση σε πάνω από 250 χιλιάδες αμερικανικά διπλωματικά έγγραφα». Πρόκειται φυσικά για τα περίφημα έγγραφα που διέρρευσαν στην ιστοσελίδα Wikileaks, με επικεφαλής τον Τζούλιαν Ασάνζ, και τα οποία προκάλεσαν παγκόσμιο ενδιαφέρον. Με την ευκαιρία αυτή, το συγκρότημα Αλαφούζου ξεκίνησε και τη δημοσίευση των σχετικών εγγράφων με ελληνικό ενδιαφέρον, η οποία θα γίνεται σταδιακά από τα ΜΜΕ του ομίλου. Με πλούσιο υλικό μεταξύ άλλων για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την τρομοκρατία, το Κυπριακό, το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, τις υποκλοπές, τη διαφθορά και την πολιτική εξουσία, σημειώνεται πως «οι απαντήσεις» για τα θέματα αυτά θα είναι πολλές.

Καταρχήν πρόκειται αναμφίβολα για μία πολύ μεγάλη δημοσιογραφική επιτυχία του Άγγελου Πετρόπουλου, της Μαριάννας Κακαουνάκη και της Ελένης Βαρβιτσιώτη, των 3 νέων συναδέλφων της δημοσιογραφικής ομάδας των «Νέων Φακέλων» που συνδράμει πια και την Καθημερινή. Επί της ουσίας, κρίνοντας και από την εμπειρία των διαρροών του Wikileaks σε άλλες χώρες, θα μάθουμε πολλά, και για τον αμερικανικό παράγοντα, αλλά και για εμάς. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες ίσως έρθουν σε πολύ δύσκολη θέση (ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης για τα Σκόπια είναι ήδη ένα από τα πρώτα παραδείγματα), και λόγω όσων είπαν αλλά και λόγω της διγλωσσίας τους πίσω από κλειστές πόρτες.  Για αυτά θα έχουμε να γράψουμε πολλά. Πριν από την ουσία όμως, το ότι διακυβεύονται τόσα πολλά επιβάλλει να ασχοληθούμε και με τους τύπους. Πριν μας δοθούν οι όποιες «απαντήσεις»-βόμβες των Wikileaks, καλό είναι να κάνουμε πρώτα μερικές κρίσιμες ερωτήσεις:

•  Η παραχώρηση των 250 χιλιάδων διπλωματικών εγγράφων από τη νορβηγική AftenPosten έχει γίνει υπό όρους; Και αν ναι, ποιοι είναι αυτοί; Περιορίζεται η Καθημερινή ή όχι στο τι μπορεί να δημοσιεύσει, πως και πότε; Αυτό είναι σημαντικό γιατί η AftenPosten δεν έλαβε τα έγγραφα υπογράφοντας γραπτή συμφωνία με το Wikileaks (όπως πχ. ο Guardian, οι Νew Υork Times και to Spiegel) αλλά μετά από διαρροή, ένα… leak που μάλιστα εξόργισε τον Ασάνζ, σύμφωνα τουλάχιστον με τη διευθύντρια της νορβηγικής εφημερίδας Hilde Haugdgjerd.  Η ίδια μάλιστα κατήγγειλε αυτό το «μονοπώλιο των ειδήσεων» (news monopoly) που ήθελε να εγκαθιδρύσει ο Ασάνζ, με το να αποφασίζει ο ίδιος πότε, τι και από ποιον θα δημοσιευτεί.

• Ως προς τα Wikileaks made in Greece λοιπόν, η Καθημερινή και ο Σκάι σκοπεύουν να λειτουργήσουν ως «μονοπώλιο των ειδήσεων»; Οι «απαντήσεις» που σταδιακά θα μας παρέχουν θα είναι σε δικές τους ερωτήσεις, ή και των πολιτών; Και αφού η AftenPosten μοιράστηκε αυτά τα έγγραφα, επειδή θεωρεί το μονοπώλιο βλαβερό, θα πράξει το ίδιο και η Καθημερινή; Εδώ δεν υπάρχει το συμφέρον του Ασάνζ, να διαχειριστεί με διμερείς συμφωνίες όπως ο ίδιος κρίνει σκόπιμο τα έγγραφα. Υπάρχει μόνο το δημόσιο συμφέρον, που απαιτεί, στην πραγματικότητα επιβάλλει τη δημόσια πρόσβαση κάθε πολίτη στα έγγραφα αυτά. Και αν το συγκρότημα Αλαφούζου αντιτείνει πως έχουν δικαίωμα να ωφεληθούν δημοσιογραφικά και εμπορικά πρώτοι από τις αποκαλύψεις, δεν θα διαφωνήσω. Αρκεί να δεσμευθούν πως στο τέλος, μετά από πχ 6 μήνες, ή έναν χρόνο, όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα θα είναι δημόσια προσβάσιμα.

• Επιπλέον, με ποιά κριτήρια αποφασίζεται ποια αποσπάσματα σβήνονται; (λανθασμένα σημειωμένα ως retracted by SKAI-Kathimerini αντί για το σωστό που είναι redacted). Για παράδειγμα, ποιος αποκλείει ότι δεν θα «χαθούν» ολόκληρα έγγραφα, παράγραφοι ή φράσεις με τυχόν αρνητικές αναφορές σε επαφές του διευθυντή της Καθημερινής Αλέξη Παπαχελά με στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας; Ή τυχόν αρνητικές αναφορές για τους γονείς δύο εκ των δημοσιογράφων που επιμελούνται τα έγγραφα; (Γιάννης Βαρβιτσιώτης και ο αποθανών Νίκος Κακαουνάκης) Ή ίσως αναφορές για την οικογένεια Αλαφούζου;

Σε ένα από τα έγγραφα που μόλις διέρρευσαν στο kathimerini.gr (μέρος 9ο), το οποίο και χαρακτηρίζεται ως αποκαλυπτικό «για τη διαπλοκή στα ελληνικά media», σημειώνεται στην παράγραφο 10 πως οι Έλληνες δημοσιογράφοι «δεν ξεχνούν πως έχουν πολλούς αφέντες» (they are very conscious of their multiple masters), καθώς συχνά εργάζονται για πολλούς και διαφορετικούς ιδιοκτήτες ΜΜΕ, παράλληλα δουλεύουν σε υπουργικά Γραφεία Τύπου, και λαμβάνουν και δώρα ενώ δεν θα έπρεπε. Πολύ προσβλητικό για όποιον δηλώνει δημοσιογράφος, αλλά δυστυχώς και πολύ ακριβές για πολλούς εξ ημών.

Αν οι 3 συνάδελφοι της Καθημερινής και του Σκάι, για τους οποίους λέγονται τα καλύτερα λόγια, αλλά  κυρίως και η διεύθυνση του Ομίλου, επιθυμούν πραγματικά να βοηθήσουν στο να μη μιλούν για εμάς ως υποτακτικά με αφέντες, θα πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό. Και να «διαρρεύσουν» τα Wikileaks.     

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News