«Αγαπητό μου παιδί, έγινες πια μεγάλο παιδάκι, αι υποχρεώσεις σου μεγάλωσαν και αυτές, οφείλεις να γίνεις επιμελής, υπάκουος, σεμνός, αξιοπρεπής και φιλαλήθης, να τρέφεις σεβασμό στους ανωτέρους σου, να αποφεύγεις τας κακάς συναναστροφάς». Αυτά ήταν τα λόγια του υπερσυντηρητικού και αυστηρού πατέρα (Βασίλης Διαμαντόπουλος) στον γιο του (Νίκος Καλογερόπουλος) στην ταινία «Μάθε παιδί μου γράμματα». Η μεταπολιτευτική υποκρισία για την δήθεν επιστροφή της ηθικής και της δημοκρατίας κρυβόταν ακριβώς σε αυτά τα λόγια που αποτελούν το απαύγασμα αυτής της εκπληκτικής ταινίας του '81 και της ελληνικής κοινωνίας διαχρονικά.

Ας έρθουμε όμως στη δικιά μας «νέα μεταπολίτευση» -τρομάρα μας- και ας διαβάσουμε ένα ενδιαφέρον σημείο της επιστολής του ΕΛΙΑΜΕΠ, του περασμένου Ιούλη, στο οποίο αναφέρεται ότι «διάφοροι κακοπροαίρετοι, που πάντα υπάρχουν, δεν θέλουν ή δεν μπορούν να φανταστούν πώς είναι δυνατό να γίνονται πολλά -από το ΕΛΙΑΜΕΠ- με λίγα χρήματα». Λίγες μέρες αργότερα το εν λόγω ίδρυμα έβγαλε προκήρυξη ζητώντας βοηθό ερευνητή για 4μηνη ημιαπασχόληση σε ένα πρόγραμμα (Παρατηρητήριο για την Κρίση) που θεωρητικά προωθεί τη δημόσια συζήτηση γύρω από την ελληνική κρίση μέσω έρευνας, παρεμβάσεων, πληροφοριών κτλ. Όταν φτάσουμε όμως στην αμοιβή μας λέει ότι αυτή «θα εξαρτιόταν από τα προσόντα των επιτυχόντων υποψηφίων, εντός των ορίων που επιτρέπει ο προϋπολογισμός». Σε άλλες δε παλαιότερες προκηρύξεις του Ιδρύματος ανέφεραν ότι «η αμοιβή θα είναι ανταγωνιστική». Ωραία.

Αυτά που ζητάνε λοιπόν από τους υποψηφίους για την εν λόγω θέση είναι τα εξής: Να είναι υποψήφιοι διδάκτορες στα οικονομικά/ευρωπαϊκές σπουδές ή να κατέχουν μεταπτυχιακό στα οικονομικά/ευρωπαϊκές σπουδές. Πρέπει επίσης να υπάρχει και εμπειρία τουλάχιστον 1 έτους σε ερευνητική θέση ενώ θα προτιμηθούν περισσότερο αυτοί που έχουν δουλέψει ή ολοκληρώσει μέρος των σπουδών τους στο εξωτερικό. Πέρα από τα επίσημα χαρτιά και τις βούλες χρειάζεται εμπειρία διαχείρισης ιστοσελίδας σε περιβάλλον wordPress, εμπεριστατωμένη γνώση της σύγχρονης βιβλιογραφίας και εξελίξεων των βασικών θεμάτων στον τομέα εξειδίκευσής τους και ικανότητα στη συγγραφή ερευνητικών αναφορών και προτάσεων πολιτικής. Και, φυσικά, άριστα Ελληνικά και Αγγλικά, ε και αν υπάρχει γνώση και τρίτης -κατά προτίμηση Γαλλικής και Γερμανικής- θα ήταν «σημαντικό πλεονέκτημα». Τέλος, ο τυχερός υποψήφιος θα αναλάβει να συγγράφει ερευνητικές αναφορές και κείμενα, να ενημερώνει την ιστοσελίδα, να μεταφράζει, να συμβάλλει στη διοργάνωση εκδηλώσεων και να δικτυωθεί με social media για την προώθηση του έργου της ομάδας μέσω του διαδικτύου.

Ποια παρα-λογική υπάρχει πίσω από μια προκήρυξη που ενώ ζητάει τόσα πολλά και συγκεκριμένα προσόντα, στη συνέχεια αναφέρει ότι «η αμοιβή θα εξαρτηθεί από τα προσόντα του υποψηφίoυ»; Μήπως υπάρχουν και άλλα «κρυφά» προσόντα τα οποία ενώ δεν μπορούν να καταμετρηθούν πάνω σε μια προκήρυξη θα συνεκτιμηθούν κατόπιν προσλήψεως και συνεπώς θα διαμορφωθεί τότε ο μισθός; Πώς εκλαμβάνουν οι διαθέτοντες έξωθεν επαγγελματική/ακαδημαϊκή εμπειρία υπεύθυνοι του ΕΛΙΑΜΕΠ και ευαγγελιζόμενοι την ορθολογική λειτουργία του κράτους, την εργασιακή σχέση; Αποτελεί ειρωνεία που ένα τόσο ενδιαφέρον -ως προς το προφίλ των ατόμων που το συνθέτουν- διοικητικό συμβούλιο όπως του ΕΛΙΑΜΕΠ να είναι σχολαστικό όταν ζητά, αλλά τόσο φειδωλό όταν πρέπει δώσει το αντίτιμο της εργασίας.

Τι σημαίνει «στα όρια που επιτρέπει ο προϋπολογισμός»; Όταν ένα ίδρυμα χρηματοδοτείται -κάποτε και από το ελληνικό δημόσιο- για τις δραστηριότητες από κάποιους φορείς, παίρνει συγκεκριμένα χρήματα για συγκεκριμένα προγράμματα και δράσεις. Δεν είναι δυνατόν να αφήνεις την πληρωμή προς τον υποψήφιο στο «φλου», ειδάλλως άστο, μη βγάζεις καθόλου προκήρυξη. Πάρε έναν γνωστό σου ή έναν ξάδελφο και δώσε του τη θέση λέγοντάς του τι πραγματικά συμβαίνει και πληρώνοντάς τον «ανάλογα με τον προϋπολογισμό». Είναι μια «καλή» τακτική που την έχω δει σε ινστιτούτα και ιδρύματα εκ των έσω. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, τον υποψήφιο δεν τον ενδιαφέρει η χρηματοδότηση του Ιδρύματος.

Αλήθεια, τι σημαίνει ότι «η αμοιβή θα είναι ανταγωνιστική»; H γενικότητα της φράσης δημιουργεί ερωτηματικά: Ανταγωνιστική συγκριτικά με τα 300άρια που πληρώνονται οι περισσότεροι; Ανταγωνιστική με την έννοια λίγο πιο πάνω από τον βασικό; Ανταγωνιστική με την έννοια ότι παίρνουμε τον καλύτερο ή μήπως λέω μήπως… με την έννοια ότι παίρνουμε αυτόν που αρκείται στα λιγότερα χρήματα;

Στη βάση ότι η προσωπικότητα του προσληφθέντος δεν αποτελεί κατ’ ανάγκην αντανάκλαση της προσωπικότητας του εργοδότη είναι ευχάριστα νέα η προκήρυξη θέσεων, πόσο μάλλον σχετιζόμενες με τη γνώση. Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι δεν «λιώνεις» το αναμφίλεκτα αξιόλογο και κατηρτισμένο δυναμικό σου πληρώνοντάς το ψίχουλα και αμείβοντάς το με ωραία λόγια περί ισχύος. Ούτε επίσης να καταφεύγεις στον «μήνα» που τρέφει του υπόλοιπους βγάζοντας τόσο μεγάλη ερευνητική δουλειά προσλαμβάνοντας δόκιμους ερευνητές με το σύστημα των πρακτικών, χειραγωγώντας έτσι τη νεανική δίψα για επαγγελματική ενηλικίωση.

Τέτοιες πρακτικές σας καθιστούν όχι μόνο Παρατηρητές της κρίσης, αλλά αναμφίβολα επιταχυντές και συντηρητές της ξανακούγοντας εκείνα τα λόγια: Αγαπητό μου παιδί, έγινες πια μεγάλο παιδάκι, αι υποχρεώσεις σου μεγάλωσαν…

Από το ΕΛΙΑΜΕΠ λάβαμε την παρακάτω απάντηση

Σε σημερινό του άρθρο στο Protagon, ο αρθρογράφος Βαγγέλης Γεωργίου ασκεί κριτική στο ΕΛΙΑΜΕΠ και πιο συγκεκριμένα στο Παρατηρητήριο για την Κρίση του ΕΛΙΑΜΕΠ, για την παροχή χαμηλών αμοιβών σε νέους, αξιόλογους και επιστημονικά κατηρτισμένους ανθρώπους τους οποίους απασχολεί, με αφορμή μια πρόσφατη προκήρυξη του Παρατηρητηρίου για την Κρίση για θέση βοηθού ερευνητή. Το άρθρο αφήνει να εννοηθεί ότι το αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο του ΕΛΙΑΜΕΠ και του Παρατηρητηρίου για την Κρίση είναι σε σημαντικό βαθμό αποτέλεσμα «εκμετάλλευσης» των νέων επιστημόνων που απασχολεί. Η εικόνα αυτή, είναι όχι μόνο άδικη αλλά και ανακριβής.

Το Παρατηρητήριο για την Κρίση είναι μια νέα πρωτοβουλία του ΕΛΙΑΜΕΠ και λειτουργεί με την υποστήριξη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Το βασικό κίνητρο για την δημιουργία του ήταν η διαπίστωση ενός σημαντικού ελλείμματος πλήρους και αμερόληπτης πληροφόρησης και ανάλυσης και κατά συνέπεια γνώσης για την κρίση. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος του Παρατηρητηρίου είναι να καταστεί κεντρικός κόμβος ενημέρωσης, έρευνας και διαλόγου για την ελληνική και την ευρωπαϊκή κρίση. Το ΕΛΙΑΜΕΠ, μονάδα του οποίου είναι το Παρατηρητήριο, είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ερευνητικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Η συγκεκριμένη προκήρυξη στην οποία αναφέρεται ο κύριος Γεωργίου αναρτήθηκε στις 29 Ιουλίου και αφορούσε την θέση βοηθού ερευνητή με βασικά καθήκοντα την ενημέρωση της ιστοσελίδας του Παρατηρητηρίου, τη συγγραφή ερευνητικών αναφορών και κειμένων, τη μετάφραση σύντομων κειμένων, τη συμβολή στη διοργάνωση εκδηλώσεων και τη δικτύωση με social media  και προώθηση του έργου της ομάδας του Παρατηρητηρίου μέσω του διαδικτύου. Η προκήρυξη ζητάει αυξημένα επιστημονικά και άλλα προσόντα. Ο λόγος είναι ότι η ιστοσελίδα του Παρατηρητήριου περιέχει μεγάλο όγκο περιεχομένου (βάση δεδομένων, αποθετήριο δημοσίων εγγράφων, χρονολόγιο, βιβλιοθήκη, σειρά πρωτότυπων δημοσιεύσεων και συνεντεύξεων, κοκ.) η διαχείριση του οποίου προϋποθέτει επιστημονική γνώση σε θέματα που σχετίζονται με την κρίση. Επίσης, η ιστοσελίδα είναι δίγλωσση (ελληνικά/ αγγλικά) και για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η πολύ καλή γνώση αγγλικών, ενώ οι γνώσεις διαχείρισης ιστοσελίδας απαιτούνται για προφανείς λόγους.

Ο κύριος Γεωργίου ασκεί κριτική στο γεγονός ότι στην προκήρυξη υπήρχε σημείωση που διευκρίνιζε ότι η αμοιβή θα εξαρτηθεί από τα προσόντα των επιτυχόντων υποψηφίων, εντός των ορίων που επιτρέπει ο προϋπολογισμός. Πραγματικά δεν βλέπω το λόγο για την άσκηση τόσο έντονης κριτικής για μια σημείωση η οποία είναι μια διατύπωση που υπάρχει συχνά σε προκηρύξεις θέσεων εργασίας και εκτός των άλλων είναι και αυτονόητη. Αν ο συγγραφέας του άρθρου παρεξήγησε τη σημείωση αυτή, υιοθετώντας μια ερμηνεία του τύπου «αν μείνει κάτι από τον προϋπολογισμό θα πληρωθεί και ο υποψήφιος που θα προσληφθεί» τον διαβεβαιώνω ότι η ερμηνεία αυτή είναι εντελώς λανθασμένη και η πληρωμή προς τον υποψήφιο δεν είναι καθόλου «στο φλού». Αν και στον αρχικό σχεδιασμό του Παρατηρητηρίου δεν υπήρχε πρόβλεψη για αυτή την θέση, το εύρος του έργου του Παρατηρητηρίου κατέστησε την ανάγκη δημιουργίας μιας τέτοιας θέσης επιτακτική και στην πορεία προβλέφθηκε συγκεκριμένο κονδύλι. Όλα αυτά βέβαια γίνονται με απόλυτη διαφάνεια και πάντα με προηγούμενη ενημέρωση και έγκριση του χρηματοδότη.

Ενδεχομένως, ο μισθός που προβλέπεται να μην είναι ο ιδανικός, δεδομένων των προσόντων των υποψηφίων. Σε μια εποχή τέτοιας κρίσης είναι προφανές ότι οι μισθοί δεν είναι αυτοί που θα θέλαμε και αυτό ισχύει για όλους. Αυτό όμως δεν δικαιολογεί την κριτική του κυρίου Γεωργίου ο οποίος μάλιστα την επικεντρώνει στην φράση «ανταγωνιστική αμοιβή», την οποία μάλιστα χρησιμοποιεί και στον τίτλο του άρθρου του. Πουθενά στην προκήρυξη δεν αναφέρεται ο όρος ανταγωνιστική αμοιβή και ο λόγος είναι ότι ακριβώς λόγω της στενότητας πόρων δεν νοείται σήμερα να μιλά κανείς για ανταγωνιστικές αμοιβές. Συνεπώς προς τι η κριτική; Για την αναγραφή του όρου σε παλαιότερες προκηρύξεις, παλαιότερων εποχών; Όσο για την εναλλακτική πρόταση του κυρίου Γεωργίου να πάρουμε ένα «ξάδερφο» ή άλλο γνωστό, αν δεν μπορούμε να δώσουμε υψηλούς μισθούς, χωρίς προκήρυξη, θα έλεγα ότι είναι εξαιρετικά άδικο για όλα τα νέα παιδιά με προσόντα που δεν έχουν «μπάρμπα στην Κορώνη» και παραπέμπει σε άλλες εποχές, τις οποίες πρέπει να αφήσουμε ανεπιστρεπτί πίσω μας.

Επιπλέον, θα ήθελα να σημειώσω ότι όλοι οι υποψήφιοι που επιλέχθηκαν για το στάδιο των συνεντεύξεων, ενημερώθηκαν τηλεφωνικά πριν καν κλειστεί το ραντεβού για τη συνέντευξη τους, για το μισθό που προβλέπεται για τη θέση αυτή, τις ώρες απασχόλησης και τα καθήκοντα τους και ερωτήθηκαν αν εξακολουθούν να ενδιαφέρονται. Επίσης να επισημάνω ότι η συγκεκριμένη θέση ήταν μερικής απασχόλησης.

Τέλος, όσον αφορά το καθεστώς των ειδικευόμενων που κάνουν πρακτική και οι οποίοι δήθεν γίνονται αποτέλεσμα εκμετάλλευσης από το ΕΛΙΑΜΕΠ, ενημερώνω ότι οι νέοι που κάνουν πρακτική ασκούν κυρίως διοικητικά καθήκοντα, δεν κάνουν ερευνητικό έργο (για τον απλό λόγο ότι δεν έχουν τα απαραίτητα προσόντα) και διέπονται από συγκεκριμένο καθεστώς λίγων ωρών εργασίας την εβδομάδα για την απόκτηση εμπειρίας.

Νομίζω είναι άδικο και παράδοξο να κατακρίνεται μια νέα, μη-κερδοσκοπική πρωτοβουλία που παρέχει δωρεάν μια σημαντική δημόσια υπηρεσία πληροφόρησης στο κοινό, για το ότι υπόκειται όπως όλοι, στους οικονομικούς περιορισμούς της εποχής και για το ότι επιλέγει να λειτουργεί με διαφάνεια και ειλικρίνεια. Θα ήθελα να καλέσω τον κύριο Γεωργίου να επισκεφτεί την ιστοσελίδα μας (www.crisisobs.gr) για να αποκτήσει μια εικόνα του τι κάνουμε και ποιοι είμαστε και γιατί όχι, να επισκεφθεί τα γραφεία μας ώστε να διαπιστώσει και ο ίδιος τις συνθήκες και το κλίμα εργασίας στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

 

Δημήτρης Κατσίκας

Υπεύθυνος του Παρατηρητηρίου για την Κρίση

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News