Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στο διαδίκτυο ένας πίνακας βασισμένος σε μια έρευνα του ΟΟΣΑ σύμφωνα με τον οποίο οι Έλληνες μαθητές βρίσκονται πολύ χαμηλά σε σχέση με άλλες χώρες τόσο σε επιδόσεις όσο και σε επίπεδα ικανοποίησης από τα σχολεία τους. Με αφορμή λοιπόν αυτή την (μια ακόμα) αρνητική είδηση για τη χώρα μας ήθελα να καταθέσω τις ιδέες μου για το θέμα του σχολείου και του μέλλοντος της εκπαίδευσης.

Τα τελευταία χρόνια επισκέπτομαι, συχνά, ιδιωτικά σχολεία μιας και έχω κάνει διάφορες παρουσιάσεις σε παιδιά κάθε ηλικίας (επιστημονικό θέατρο) με τη βοήθεια επικοινωνών της επιστήμης και ηθοποιών. Κάθε φορά αισθάνομαι μια μικρή ζήλια όταν βλέπω τις υπέροχες εγκαταστάσεις, την ποικιλία δραστηριοτήτων και τη διάθεση των δασκάλων. Η ζήλια προέρχεται από το γεγονός ότι δεν μου άρεσε το δικό μου δημόσιο σχολείο, δηλαδή το γυμνάσιο και το λύκειο που ήταν στην ουσία ένα συγκρότημα. Έχω μια μικρή νοσταλγία μιας και γνώρισα εκεί κάποιους αξιοπρεπείς ανθρώπους και πέρασα στιγμές γέλιου με φίλους που έχω ακόμα αλλά γενικά η εικόνα που μου έχει μείνει είναι αυτή ενός γκρίζου και βρώμικου σχολείου που θύμιζε φυλακή, με καθηγητές που έσταζαν δημοσιοϋπαλληλίκι και είχαν περιορισμένο ενδιαφέρον για εμάς και ανύπαρκτο εκτός τάξης. Και οι μαθητές όμως δεν ήταν αγγελούδια. Δεν ξέρω αν απλά καθρεφτίζαμε την κοινωνία μέσα στην οποία μεγαλώσαμε ή ήταν αποτέλεσμα ενός σχολικού περιβάλλοντος δίχως νοιάξιμο από κανέναν αλλά συμβάλαμε στο μπάχαλο (μαζί τα κάναμε γκρίζα). Ζημιές στους χώρους, σκουπίδια παντού, καυγάδες, άσχημη καζούρα σε νέους καθηγητές, ελάχιστος σεβασμός για οτιδήποτε και οποιονδήποτε. Δεν είναι τυχαίο ότι για αρκετά χρόνια είχαν σταματήσει τις πολυήμερες εκδρομές και ακόμα καυχιέμαι το ότι ως πρόεδρος δεκαπενταμελούς την τελευταία χρονιά (άντε και πρωθυπουργός) κέρδισα την εμπιστοσύνη των καθηγητών και τους έπεισα να μας συνοδέψουν στην πενταήμερη. Θυμάμαι ότι φέραμε κάδους ανακύκλωσης κάποια στιγμή και σε μια μέρα τους είχαν κάψει. Φυσικά αν θες να προκόψεις μπορείς να το κάνεις απ’ όπου και αν ξεκίνησες αλλά γιατί να μην περάσεις τα παιδικά και εφηβικά σου χρόνια σε ένα όσο καλύτερο περιβάλλον γίνεται; Πριν από τρία χρόνια εργάστηκα για ένα εξάμηνο σε ένα δημόσιο ΙΕΚ. Μια από τα ίδια. Αν και οι σπουδαστές ήταν καλά παιδιά και οι καθηγητές που γνώρισα επίσης αξιοπρεπείς και συμπαθητικοί, οι εγκαταστάσεις ήταν απαράδεκτες και από την πρώτη συνάντηση ένιωσα το δημοσιοϋπαλληλίκι στον αέρα όταν αντί να συζητήσουμε για την ύλη και την οργάνωση, άκουγα συζητήσεις περί χρωστούμενων πληρωμών και νέων κανονισμών για το κάπνισμα. Για τα δημόσια πανεπιστήμια έχω εκφραστεί σε δύο παλαιότερα άρθρα μου εδώ και εδώ.

Σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι να εκφράσω απλώς τη ζήλια μου για όσους μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο ή σχολή. Ούτε καν να εκφράσω την επιθυμία μου να κάνουμε κάτι για το δημόσιο (αν και θα έπρεπε να κάνουμε πολλά). Σκοπός μου είναι να πω κάτι πιο ριζοσπαστικό αν μου επιτρέπεται η λέξη. Γιατί να είναι όλα αυτά (ειδικά με τη μορφή που έχουν σήμερα) υποχρεωτικά; Είμαι σίγουρος ότι αν αναλάβω εγώ την εκπαίδευση του παιδιού μου θα κάνω καλύτερη δουλειά από εκείνους τους βαριεστημένους και εκτός εποχής καθηγητές που θυμάμαι. Ζούμε στην εποχή που ολόκληρη η γνώση της ανθρωπότητας είναι σε μια συσκευή στα χέρια σου… σε μια εποχή που μπορείς να κάνεις μαθήματα (δωρεάν πολλές φορές) στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά… σε μια εποχή που τα επαγγέλματα και οι ανάγκες έχουν αλλάξει τόσο πολύ που αμφιβάλλω αν το υπάρχον σύστημα εδώ προσφέρει ό,τι χρειάζεται… ζούμε στην εποχή που κάποιοι τύποι φτιάχνουν ακόμα και βιντεοπαιχνίδια με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Με τη σημερινή τεχνολογία (δες και το άρθρο μου περί εργασίας από απόσταση) που μου προσφέρει πρόσβαση σε πράγματα που εγώ ως μαθητής ούτε καν φανταζόμουν, γιατί να στείλω το παιδί μου σε ένα δημόσιο χώρο που όχι μόνο δεν θα μάθει όσα πρέπει με όμορφο τρόπο αλλά θα υποστεί και την ανοησία του κάθε καθηγητή και συμμαθητή. Αν πρέπει αν βάλω το χέρι στην τσέπη ας είναι για να πληρώσω μερικούς ειδικούς που έχω διαλέξει εγώ ώστε να του διδάξουν σε όποιο περιβάλλον θέλω όσα δεν κατέχω ή δεν προλαβαίνω ή έστω να ελέγχουν το υλικό στο οποίο έχει πρόσβαση και να το καθοδηγούν στην μάθηση. Και αν ανησυχείς για την κοινωνικοποίηση του παιδιού και την απόκτηση φίλων, οι αθλητικές ή μουσικές λέσχες (γιατί κάποιο χόμπι θα το έχει) να είναι καλά, μη σου πω και τα παιδιά φίλων και γειτόνων με τους οποίους μπορούμε να σχεδιάσουμε από κοινού τα πιο πάνω. Ο κόσμος αλλάζει δραματικά γρήγορα και πρέπει συνέχεια να αμφισβητούμε τα υπάρχοντα συστήματα… τουλάχιστον όσα δεν ενέπνευσαν ούτε καν εμάς. Ας κλείσω παραφράζοντας λίγο κάτι που είχε πει ο Γούντι Άλεν… μην πολυακούς δασκάλους αν τους βλέπεις και δεν θες να γίνεις σαν αυτούς.

Schools out που τραγουδούσε και ο Alice Cooper.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News