Κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεών του για την παιδεία, ο κ. Πρωθυπουργός ξεκίνησε με μια εύλογη τοποθέτηση μιλώντας για «(…) διάλογο για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και των 3 βαθμίδων της εκπαίδευσης σε ορίζοντα 4ετίας, χωρίς αιφνιδιασμούς και εκπλήξεις». Μετά από μισό λεπτό, ανακοίνωνε την «(…) κατάργηση των διατάξεων για τα Συμβούλια Ιδρύματος γιατί ο θεσμός απέτυχε και παραβίασε το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων». Αφήνω το γεγονός ότι, προφανώς παραπληροφορημένος, ο πρωθυπουργός μιλάει εσφαλμένα για παραβίαση του αυτοδιοίκητου, καθότι τα μέλη των Συμβουλίων Ιδρύματος εκλέγονται (όπως και οι Πρυτάνεις) και δεν διορίζονται. Και μάλιστα εκλέχθηκαν πριν 3 χρόνια με μεγάλη συμμετοχή (79% στο ΕΚΠΑ, 66% στο ΕΜΠ, 77% στο ΑΠΘ). Πού πήγε λοιπόν «ο διάλογος χωρίς αιφνιδιασμούς κι εκπλήξεις»; Ήταν τόσο επείγουσα αυτή η κατάργηση για να την αναφέρει ρητά ο Πρωθυπουργός στις προγραμματικές του δηλώσεις, όταν δεν έχει πει ούτε λέξη για πιο μείζονα θέματα του Υπουργείου, όπως για παράδειγμα ο διαχωρισμός Εκκλησίας-Κράτους;

Η εξήγηση, κατά τη γνώμη μου, είναι απλή: Υπάρχει μια σπουδή για ξήλωμα του Νόμου 4009/2011 (ο οποίος ψηφίστηκε το 2011 από 255 βουλευτές). Ο Νόμος αυτός, από την αρχή, βρήκε λυσσαλέες αντιδράσεις από τις δυνάμεις συντήρησης του Πανεπιστημίου. Τα Συμβούλια Ιδρύματος εκφράζουν αυτόν τον Νόμο και την στροφή που επιχείρησε να κάνει (έστω κι αν κουτσουρεύτηκε αργότερα). Μια στροφή προς το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, όπου οι διοικήσεις των Πανεπιστημίων ελέγχονται και λογοδοτούν και δεν διοικούνται από δυναμικές μειοψηφίες της πανεπιστημιακής κοινότητας, που επιβάλουν την γνώμη τους και αντλούν εξουσία από το «μπάχαλο» της διάλυσης των θεσμοθετημένων οργάνων.   

Ο ίδιος ο νέος Υπουργός χαρακτήρισε τον Νόμο 4009/2011 «καταστροφικό». Η γνώμη μου είναι ότι «καταστροφική» είναι η επιστροφή στο παρελθόν. Το «όπισθεν ολοταχώς» που διαφαίνεται από τις δηλώσεις μελών του ΣΥΡΙΖΑ (προεκλογικά και μετεκλογικά), από τις οποίες εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι το «Άγιο Δισκοπότηρό» τους είναι η επαναφορά στο καθεστώς του Νόμου-Πλαίσιο του 1982. Όμως, άλλες οι ανάγκες πριν 33 χρόνια, άλλες οι ανάγκες σήμερα. Η προσαρμογή και η σύμπλευση με το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι στα θέματα των Πανεπιστημίων είναι σήμερα απαραίτητη. Μπορεί ο 4009/2011 να μην είναι τέλειος και να χρειάζεται τροποποιήσεις στις διαπιστωμένες αστοχίες του, αλλά είναι προς αυτήν την κατεύθυνση.  

Γιατί, όμως, από έναν ολόκληρο Νόμο να γίνει επιλογή στην αναφορά του Πρωθυπουργού μόνο στην κατάργηση των διατάξεων περί Συμβουλίων Ιδρύματος; Αυτό οφείλεται κατά τη γνώμη μου και στις ρεβανσιστικές τάσεις κάποιων που βρίσκονται κοντά στα αυτιά της νέας εξουσίας. Τα Συμβούλια Ιδρύματος είναι γι αυτούς κόκκινο πανί γιατί ήταν ένας νέος παίκτης που δεν τον ήλεγχαν (με πολλούς κορυφαίους Έλληνες του εξωτερικού στη σύνθεσή τους). Από την αρχή επέλεξαν να μην συμμετάσχουν στη συγκρότησή τους και προσπάθησαν να τα απαξιώσουν με κάθε μέσο. Εκεί οφείλεται, λοιπόν, η σπουδή στο ξήλωμά τους, καθότι από κει θεωρούν ότι μπορούν να αρχίσουν να ξηλώνουν τον Νόμο 4009/2011. Μαζί με τον Νόμο, όμως, φοβάμαι ότι το διαφαινόμενο πισωγύρισμα θα αρχίσει να ξηλώνει και τις όποιες προοπτικές για ένα εξωστρεφές, σύγχρονο, ελληνικό Πανεπιστήμιο που στοχεύει στην αριστεία (αν και η τελευταία λέξη φαίνεται ότι δεν θα είναι πολύ της μόδας στα νέα πράγματα…).

*Ο Γιώργος Μαυρωτάς εξελέγη βουλευτής Αττικής με Το Ποτάμι. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News