Από το 1990 μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα, 40.000 άνθρωποι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία νέοι, έχουν χάσει τη ζωή τους σε τροχαία. Υπερδιπλάσιοι έχουν επιζήσει με βαριές αναπηρίες. Μαζί μ΄αυτά τα θύματα της πρώτης γραμμής θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τους γονείς για τους οποίους συχνά η ζωή που τους απομένει, όσο δυνατοί και δημιουργικοί κι αν είναι κάποιοι, η υπόλοιπη ζωή είναι «ζωή εν τάφω». Να συνυπολογίσουμε τα αδέλφια, τους έρωτές τους, τους φίλους τους, αυτούς για τους οποίους η ζωή τους, άρα και ο θάνατός τους, σήμαινε και σήμανε πολλά! Δεν θα κάνω τον πολλαπλασιασμό. Σας αφήνω να τον κάνετε εσείς σύμφωνα με την απάντηση που δίνει ο καθένας σας στο ερώτημα: για πόσους ανθρώπους νομίζετε ότι είστε σημαίνοντες και σημαντικοί;
    
Ο αριθμός υπερυψούται. Στον αριθμό αυτόν πρέπει κατά τη γνώμη μου να προσθέσουμε και ένα σημαντικό αριθμό που προέρχεται από το περιβάλλον των θυτών. Αν και είμαι υποψιασμένος για τις ικανότητες του εγωπαθούς ζώου που λέγεται «άνθρωπος» να διαψεύδει την πραγματικότητα και ενστικτωδώς να απενοχοποιείται, παραμένω αισιόδοξος πως η πλευρά του που στρέφεται προς το «καλό», αργά ή γρήγορα τον οδηγεί στο να νιώσει τον πόνο που προκάλεσε, στην ενοχή, στη μετατροπή του, απέναντι τουλάχιστον στον εαυτό του, σε θύμα του άμυαλου ή εγκληματικού εαυτού του. Και μαζί θυματοποιούνται από την πρώτη στιγμή και οι οικογένειές τους. Τα 120.000 τροχαία που προκάλεσαν θάνατο ή βαριά αναπηρία με πoιο αριθμό θα πρέπει να τα πολλαπλασιάσουμε για να υπολογίσουμε τη δευτερογενή θυματοποίηση από τη μεριά των θυτών;

Αν σας δώσω ένα δικό μου πρόχειρο εμπειρικό υπολογισμό πολλαπλασιάζοντας την πρώτη κατηγορία επί δέκα και την δεύτερη επί πέντε φθάνουμε γρήγορα στα 1.800.000 άτομα. Πρόκειται για ένα τεράστιο κοινωνικό φαινόμενο σε ψυχολογικό και οικονομικό επίπεδο αν θα είχαμε την ικανότητα να υπολογίσουμε τις συνέπειες αυτών των πενθών και των ενοχών τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Δεν είναι λοιπόν μόνο η ανθρωπιστική αξία της αναγνώρισης της κάθε ζωής ως υπερπολύτιμης και αναντικατάστατης που οδήγησε τα προηγμένα κράτη να υιοθετήσουν πλήθος στρατηγικών ώστε να ελαττωθεί, και αν είναι δυνατόν να καταργηθεί, ο θάνατος στους δρόμους.

Αντίθετα η χώρα μας στη δεκαετία 2001-2010 κατακτά τη χειρότερη θέση στην Ευρώπη σε αριθμό θανάτων και τραυματισμών από τροχαία. Και στη συνέχεια, δεν συμμετέχει καν στην παγκόσμια δεκαετία (2011-2010) δράσης του ΟΗΕ για την Οδική Ασφάλεια!

Οι Έλληνες πολίτες, ευτυχώς, αρχίζουν να αυτοοργανώνονται  και ο σύλλογος SOS Tροχαία Εγκλήματα αρχίζει να ευαισθητοποιεί πανελλήνια τους πολίτες και να παρεμβαίνει προς τις αρχές. Οι διεκδικήσεις του είναι τόσο βασικές και ουσιώδεις που σας προτείνω πριν μπείτε στο www.soste.gr για να τις διαβάσετε να σκεφθείτε τι εσείς θα διεκδικούσατε για αυτό το θέμα. Τόσο κοντά θα βρεθείτε με τα αυτονόητα που ζητούν και που όλοι πρέπει να ζητήσουμε να γίνουν άμεσα!

Θα επικεντρωθώ λόγω της ψυχιατρικής μου ειδικότητας μόνο σε ένα θέμα. Στο θέμα της αναγνώρισης της ευθύνης, της ενοχής και της τιμωρίας που, όσο επώδυνες και αν είναι,  τελικά λειτουργούν δημιουργικά στον άνθρωπο και στο κοινωνικό σύνολο. Αντίθετα το ψέμα, η απενοχοποίηση και η ατιμωρησία λειτουργούν αποδιοργανωτικά μέσα στον δράστη, στο περιβάλλον του και στο περιβάλλον των θυμάτων, οργανώνοντας κύκλους μίσους και παράξενες διαδρομές αναζήτησης της λυτρωτικής τιμωρίας. Ας αναφέρω ενδεικτικά νέους φόνους ή συνεχείς αντικοινωνικές συμπεριφορές, εγκατάσταση εξαρτήσεων, ψυχοσωματικών συμπτωμάτων ή και καταληκτικών νόσων (ως πράξη ασυνείδητης αυτοτιμωρίας), τρέλα (θυμηθείτε το Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκι). Και όχι μόνο από τη μεριά των δραστών. Τα αντίστοιχα και από τη μεριά των οικογενειών των θυμάτων που αισθάνονται ότι δεν έκαναν τα πάντα ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη στον φονευθέντα οικείο τους. Γιατί οι νεκροί έχουν τεράστια δύναμη και μέρα-νύχτα ζητούν το δίκιο τους.

Πρέπει λοιπόν τα πράγματα να τεθούν από την αρχή στη σωστή βάση με τη χρήση της σωστής λέξης-κλειδί: «έγκλημα». Απλοί άνθρωποι, ΜΜΕ και Αρχές πρέπει να σταματήσουμε να αποκαλούμε τα τροχαία, «ατυχήματα» ή «δυστυχήματα». Ακόμη και αν και κανείς μού αντιτάξει το ότι ο όρος «έγκλημα» είναι νομικός και χρειάζεται ειδική διαδικασία για να αποδοθεί, θα αντικρούσω με το ότι ο όρος έχει και τις ηθικές, κοινωνικές και ψυχολογικές του διαστάσεις και σε αυτές έτσι καλείται η θανάτωση ή η πρόκληση ανεπανόρθωτης αναπηρίας στον συνάνθρωπο.
   
Η κυριολεξία θα βοηθήσει στον δρόμο της ορθής εκτίμησης των γεγονότων και τις απόδοσης των δίκαιων ευθυνών και τιμωριών. Θέλω να κλείσω με το παράδειγμα ενός νέου, δράστη εγκληματικού τροχαίου που αμέσως μετά το συμβάν ήρθε στο ιατρείο μου «για υποστήριξη», όπως το είπε. Όσο έμενε στη διάψευση του γεγονότος έχανε σιγά-σιγά τον έλεγχο της σκέψης του από τις συνεχείς πλαστές διηγήσεις και από το ίδιο το συμβάν που εφιαλτικά ερχόταν στον ξύπνιο του και στον ύπνο του. Όταν ονόμασε το γεγονός «φόνο» και τον εαυτό του «φονιά», όταν αναγνώρισε την ευθύνη του και άρχισε να πενθεί το θύμα του, τότε οργανώθηκε, στάθηκε με αξιοπρέπεια στο δικαστήριο και ότι και αν έγινε στη συνέχεια, «δεν άφησα τον εαυτό μου να χαθεί, αλλά έστω και με τίμημα τον κέρδισα!»,  μου είπε ευχαριστώντας με για την συνοδεία προς την αυτοαναγνώριση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News