Ξέρω πολύ καλά πως σε αυτή τη δημοκρατική χώρα, όπου ο κάθε πολίτης θα έδινε τη ζωή του για να υπερασπιστεί ακόμα και την αντίθετη προς αυτόν άποψη, το να πεις ότι δεν θες να ανοίξεις συζήτηση σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαράδεκτο. Ο μόνος τρόπος για να σε συγχωρέσει το πνεύμα του Βολταίρου που ζει μέσα σε κάθε Έλληνα είναι να ανοιχτείς και να συνομιλήσεις με όσους θεωρείς ότι δεν μπορούν να είναι σε συντονισμό μαζί σου ακόμα και αν αυτό σε βγάζει εκτός εαυτού… ίσα-ίσα, ακόμα καλύτερα, διότι στόχος είναι να αποτινάξεις τον απόλυτο εαυτό σου.
Αλλά μου είναι δύσκολο σε κάποιες περιπτώσεις, συμπατριώτες, και γι’ αυτό ζητώ τη συγχώρεσή σας. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να ανταποκριθώ στις προσκλήσεις όλων των ανθρώπων που μου ζητούν να σχολιάσω και να απαντήσω στις θέσεις τους. Φιλτράρω πλέον τους συνομιλητές μου ώστε να γλιτώνω χρόνο και τον εκνευρισμό που προκαλεί η πρόκληση στη λογική. Μάλιστα, τα χρόνια που έχω περάσει συζητώντας με οδήγησαν σε δύο βασικούς κανόνες τους οποίους όσο μπορώ ακολουθώ. Λέω όσο μπορώ διότι όταν η πλειοψηφία των συζητήσεων γίνεται σε φοιτητικά σπίτια ή ταβέρνες με το κρασί να ρέει άφθονο, όλοι οι κανόνες καταρρέουν και η μανία να υπερασπιστείς τα αυτονόητα σε παρασέρνει.
Ο πρώτος κανόνας φιλτραρίσματος είναι να αποφεύγω συζητήσεις με εκείνους που πιστεύουν με πάθος στα μεταφυσικά ή αυθαίρετα και απλά θέλουν να υποστηρίξουν τα πιστεύω τους. Ένας καλός διάλογος για να τον ευχαριστηθούν και οι δύο πρέπει να διέπεται από επιχειρήματα και λογική. Όταν κάποιος θέλει να υποστηρίξει το τυφλό πιστεύω του σε θεούς, φαντάσματα, πνεύματα, αύρες, βασκανία, ζώδια κτλ τότε δεν θα ακούσεις κανένα αξιόλογο επιχείρημα εφόσον αυτά τα πεδία βρίσκονται εκτός λογικής και αποδείξεων. Οπότε η προσπάθεια να μιλήσετε με διαφορετικές γλώσσες είναι μάταιη. Ξοδέψτε τον χρόνο σας με ανθρώπους που είναι ανοιχτοί και διερευνητικοί και όχι με όσους πιστεύουν ακράδαντα σε υποθέσεις χωρίς βάση. Μου είναι επίπονο να βλέπω την ανθρωπότητα να τραβά μπροστά και εδώ να κάνουμε τη χάρη σε κάποιους να συζητάμε τα παραμύθια τους και ό,τι άλλη ανοησία σερβίρεται από τον έναν στον άλλον.
Ο δεύτερος κανόνας φιλτραρίσματος που έχω είναι με όσους προσπαθούν να δείξουν ότι είναι ουδέτεροι και ανοιχτοί αλλά χαρακτηρίζουν την επιστήμη ως μια νέα θρησκεία. Εφόσον δεν μπορούν να κατανοήσουν τη διαφορά της επιστημονικής σκέψης (λογική, επαγωγή, επαλήθευση) από την τυφλή πίστη σε παραμύθια τότε δεν θα μπορέσετε να κάνετε καμιά σοβαρή κουβέντα. Θα χάσετε τον χρόνο σας με όσους δεν βλέπουν τι έχει προσφέρει η επιστήμη και εξισώνουν το «σκέψου αν έχει λογική και αποδείξεις κάτι πριν το υιοθετήσεις» με το «πίστευε αυτό διότι το λέει η τάδε πίστη».
Τα τελευταία χρόνια οι συζητήσεις έχουν μεταφερθεί στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το Twitter. Εκεί, πάντα στο πνεύμα του Βολταίρου, κυριαρχεί η επιθετικότητα και η αγένεια κάνοντας τον όρο κοινωνική δικτύωση να ακούγεται άκυρος. Ίσως θα ήταν πιο κατάλληλο να τις αποκαλούσαμε σελίδες κοινωνικού ξεγυμνώματος. Έτσι λοιπόν υιοθέτησα έναν τρίτο κανόνα που είναι να αποφεύγω άτομα που κάνουν έστω και έμμεσες προσωπικές επιθέσεις. Όσο δεν πηγαίνουμε σε «τοίχους» προσώπων για να γράψουμε «μα τι ανόητος που είσαι για να πιστεύεις σε τέτοια παραμύθια» τόσο δεν θα πρέπει να ανεχόμαστε τον θυμό κανενός για το ότι δεν παίρνουμε στα σοβαρά όσα απορρίπτει η δυτική επιστήμη.
Όσο για την κριτική που ίσως κάποιος έχει να κάνει για τη δυτική επιστήμη έχω να πω δύο πράγματα. Η δυτική επιστήμη ξέρει πολύ καλά πόσο ατελής είναι και αυτό αποτελεί το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της. Αυτό που κάνει δηλαδή τη δυτική επιστήμη το σημαντικότερο εργαλείο που ανέπτυξε η ανθρωπότητα είναι ακριβώς ότι βρίσκεται συνεχώς σε διαδικασία αυτοαμφισβήτησης, βελτίωσης, αλλαγών και προσαρμογής σε νέα δεδομένα, πράγμα που δεν χαρακτηρίζει κανένα από τα μεταφυσικά που αναφέρω πιο πάνω τα οποία έχουν μείνει αναλλοίωτα στις χιλιετίες δίχως συμβολή στην πρόοδό μας. Το δεύτερο που θέλω να πω είναι μακάρι να έβλεπα την ίδια αμφισβήτηση απέναντι σε κάθε αστρολόγο ή παπά που πουλά το ίδιο παραμύθι χρόνια τώρα δίχως αποδείξεις και δίχως τα πρακτικά αποτελέσματα των επιστημόνων που τόσο εύκολα κριτικάρονται.
Στη χώρα που τόσο συχνά διάφοροι επικαλούνται πρόσωπα του διαφωτισμού για να αναδείξουν το επίπεδό τους, ας αναρωτηθούν -επιτέλους- αν η στάση ζωής και τα πιστεύω τους συνάδουν με αυτόν!
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News