Ομολογώ ότι έπεσα πάνω σ’ αυτό το ενδιαφέρον θέμα εξαιτίας ενός άγνωστου τηλεθεατή μου. Μόλις είχε βγει από τις φυλακές Κομοτηνής, επικοινώνησε μαζί μου για να μου καταγγείλει τις πανάθλιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Ανάμεσα σε φοβερές περιγραφές για κελιά όπου «θα ντρεπόσουν να βάλεις ακόμα και τα ζώα σου» και εκκλήσεις «να κάνουμε κάτι γι’ αυτό το αίσχος», μου είπε, παρεμπιπτόντως, ότι αυτός «βγήκε γιατί του πλήρωσε το Βατοπέδι τα λεφτά». Επειδή η λέξη «Βατοπέδι» ηχεί στα δημοσιογραφικά αυτιά μας ως καμπανάκι κρυμμένης (και, καταρχήν, ύποπτης) είδησης, τον ρώτησα λεπτομέρειες. Όπως μου είπε, είχε καταδικαστεί πέντε μήνες φυλακή για ένα μικροαδίκημα, ποινή εξαγοράσιμη. Πλην δεν είχε τα 2.300 ευρώ να πληρώσει, οπότε τον οδήγησαν κανονικά στο κελί. Ο δικηγόρος, που του είχε ορίσει το δικαστήριο, ήρθε σε επαφή με το μοναστήρι, το οποίο κατέθεσε τα χρήματα στο δημόσιο ταμείο και ο άνθρωπος απελευθερώθηκε αφού είχε κάτσει μέσα δέκα μέρες.

Το θέμα, μου έκανε εντύπωση και αποφάσισα να ερευνήσω λίγο παραπάνω. Πράγματι ο δικηγόρος (έχει το γραφείο του στη Θεσσαλονίκη) μου επιβεβαίωσε τηλεφωνικά την ιστορία, λέγοντάς μου με απόλυτη φυσικότητα ότι «πάρα πολλοί συνάδελφοι στη βόρεια Ελλάδα απευθύνονται στο Βατοπέδι, για τέτοιες περιπτώσεις». Μου εξήγησε ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι άνθρωποι που παραμένουν μέσα στις φυλακές διότι οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους δεν διαθέτουν τα χίλια ή τα δυο χιλιάδες ευρώ που θα τους απελευθερώσουν. Πολλοί απ’ αυτούς είναι κατεστραμμένοι άνθρωποι που καταδικάζονται για χρέη στο Δημόσιο ή για οικονομικά αδικήματα που σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριότητα η οποία χτυπήθηκε απ’ την κρίση. Εξέφρασα την απορία μου, που αυτό δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστό, για να λάβω την απάντηση ότι «πολλοί καταφεύγουν στο Βατοπέδι για βοήθεια, όμως λόγω της ιστορίας της λίμνης Βιστωνίδας αποφεύγουν να το πουν δημοσίως.».

Από τηλέφωνο σε τηλέφωνο κι από μαρτυρία σε μαρτυρία, έμαθα κάτι ακόμα πιο εκπληκτικό. Ότι στο μοναστήρι απευθύνονται κυρίως οι διευθυντές (!) των ίδιων των φυλακών προσπαθώντας να διώξουν κάποιους κρατούμενους, όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και για να αποσυμφορίσουν τα σωφρονιστικά τους καταστήματα, στα οποία έχουν στοιβάξει διπλάσιους απ’ όσους επιτρέπουν οι εγκαταστάσεις. Η φυματίωση και η ηπατίτιδα σαρώνουν εκεί μέσα. Το κάνουν, φυσικά, ατύπως αφού ο νόμος δεν προβλέπει τέτοιες αρμοδιότητες, πλην είναι μια πρακτική λύση που δεν βοηθά μόνο όσους βγαίνουν, αλλά κυρίως αυτούς που μένουν πίσω. Όπως ήταν φυσικό, επικοινώνησα και με το Βατοπέδι, σ’ ένα νούμερο που πήρα από μια εταιρεία τηλεφωνικών πληροφοριών. Υπέβαλα επισήμως ερώτημα για το θέμα των αποφυλακίσεων (πόσες, σε ποια καταστήματα, για τι αδικήματα, ποιο ήταν το συνολικό ποσό), ώστε να έχω μια ολοκληρωμένη εικόνα. Επιφυλάχθηκαν να μου απαντήσουν.

Τρεις μέρες αργότερα, ένας μοναχός -ονόματι πατέρας Μάξιμος- μου ανακοίνωσε επισήμως, εκ μέρους της μονής, τα ακόλουθα: «Η μονή Βατοπεδίου σπανίως δημοσιοποιεί πράξεις υποβοήθησης όσων έχουν ανάγκη, είτε πρόκειται για δράσεις που απευθύνονται σε άτομα, είτε σε μητροπόλεις, ενορίες, συλλόγους, ιδρύματα, κ.λπ. Πολύ περισσότερο, δεν δημοσιοποιεί ονόματα ή άλλα στοιχεία ανθρώπων που βρέθηκαν στη φυλακή για διάφορους λόγους. Επειδή όμως οι οικονομικές υπηρεσίες του ελληνικού κράτους είναι εδώ και τρία χρόνια εγκατεστημένες μέσα στο μοναστήρι και έχουν πλήρη και καθημερινή γνώση όλων των δαπανών και των λογαριασμών, όποιος θέλει μπορεί να ζητήσει και να λάβει απ’ αυτές το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί για αποφυλακίσεις. Πάντως, μέσα στο συνολικό φιλανθρωπικό έργο της μονής, οι αποφυλακίσεις δεν αποτελούν παρά μια μικρή δράση. Το μόνο στοιχείο που μπορούμε να γνωστοποιήσουμε, είναι ότι τους τελευταίους 30 μήνες έχουν αποφυλακιστεί, με χρήματα της μονής Βατοπεδίου, 1.118 κρατούμενοι.».

Το νούμερο 1.118 με εξέπληξε. Έκανα αυτόματα τον πολλαπλασιασμό. Με χίλια ευρώ μέσο όρο, το Βατοπέδι έδωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ για να αποφυλακιστούν άνθρωποι που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν μόνοι τους. Αν ο μέσος όρος εξαγοράς ποινής είναι διπλάσιος, το ποσό γίνεται δύο εκατομμύρια. Απίστευτο δεν είναι; Όταν ρώτησα πού βρίσκει τόσα χρήματα το μοναστήρι, η απάντηση ήταν η ακόλουθη: «Είμαστε μια από τις μεγαλύτερες μονές της Ορθοδοξίας στην υφήλιο (ούτε αυτό το ήξερα) με παγκόσμια αίγλη. Από τα έσοδά μας, αφαιρούμε όσα χρειάζονται για τη λειτουργία μας, για τη φιλοξενία των επισκεπτών μας και για τη συντήρηση των κειμηλίων μας. Όλα τα υπόλοιπα διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς.». Ζήτησα στοιχεία από τις διάφορες κρατικές οικονομικές υπηρεσίες, αλλά δεν έβγαλα άκρη. Εμπλέκονται πολλοί φορείς, πρόκειται για φορολογικά δεδομένα αρκετών χρήσεων, ενώ οι οικονομικοί ελεγκτές δεν επιτρέπεται, εκ του νόμου, να δημοσιοποιούν στοιχεία. Μόνο δια της πλαγίας οδού μπορώ να τα βρω και θα τα καταφέρω.

Με την ευκαιρία, ζήτησα επισήμως από τη διοίκηση του μοναστηριού και τις υπόλοιπες φιλανθρωπικές δράσεις. Περιμένω και θα ενημερώσω. Τότε θα σχολιάσω, επίσης…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News