Σε λίγες μέρες γίνεται το ενδέκατο Φεστιβάλ λεσβιακής ομοφυλοφιλικής αμφιφυλοφιλικής και τρανς περηφάνιας στην Αθήνα. Φέτος, για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια μάταιων προσπαθειών, η απελπιστικά «ανεξάρτητη» αρχή του ΕΣΡ έκανε δεκτή την πρόταση του Athens Pride να προβάλει σποτάκι στην τηλεόραση, αποδεχόμενο το αυτονόητο: ότι πρόκειται περί κοινωνικού μηνύματος. Επίσης για πρώτη φορά, το μετρό Αθήνας δέχτηκε να βάλει αφίσες του Pride. Προχωράμε.

Προχωράμε, αλλά τραυματισμένοι. Φέτος, κάποιες ομάδες προάσπισης των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων δεν θα συμμετάσχουν στο Athens Pride, ως διαμαρτυρία για την ελλιπή εκπροσώπηση των τρανς ανθρώπων και την ανεπαρκή υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Μετά από μήνες προσπαθειών δεν βρέθηκε ικανοποιητική λύση και έτσι, φέτος, το φεστιβάλ ΛΟΑΤ περηφάνιας θα έχει χάσει το ταυ που αντιπροσωπεύει την τρανς κοινότητα – προσωρινά, είμαι βέβαιος γι’ αυτό.

«Μα είναι δυνατόν οι γκέι και οι λεσβίες να μη νοιάζονται για τα δικαιώματα των τρανς;» μπορεί κάποιος εύλογα  να αναρωτηθεί. Κι εδώ βρίσκεται το φριχτότερο λάθος, η πιο εύκολη παρεξήγηση!

Συχνά ακούω δηλώσεις τύπου: «Μα αφού αυτή είναι αριστερή, φυσικά δεν είναι  ομοφοβική» ή «αφού ο τύπος είναι γκέι, δεν είναι σεξιστής/τρανσφοβικός/ρατσιστής κτλ». Το σκεπτικό αυτό είναι εξαιρετικά διαδεδομένο: αν ανήκω σε μια καταπιεσμένη ομάδα (λόγω φυλής, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, οικονομικής τάξης, θρησκείας, ηλικίας κτλ), αυτόματα θεωρούμαι σύμμαχος άλλων καταπιεσμένων ομάδων και γνώστης των καταπιέσεων που δέχονται. Τίποτα δεν μπορεί να ισχύει λιγότερο! Ακόμα και στους κόλπους της γενικά θεωρούμενης εναλλακτικής Αριστεράς ή και του υποτιθέμενα ανοιχτόμυαλου αντιεξουσιαστικού χώρου, υπάρχουν άπειρα κρούσματα σεξισμού, ομοφοβίας, τρανσφοβίας και άλλων καταπιέσεων.

Μπορεί να έχω φροντίσει να ευαισθητοποιηθώ για τους μηχανισμούς και τις επιπτώσεις μιας καταπίεσης (τις εξόφθαλμες αλλά και τις ύπουλες μορφές που μπορεί να πάρει π.χ. ο σεξισμός [καταπίεση λόγω φύλου]) αλλά να μην έχω καμία, μα καμία γνώση για το πώς λειτουργεί η καταπίεση λόγω οικονομικής τάξης ή κοινωνικού φύλου. Μπορεί μια χαρά να είμαι καταπιεζόμενος λόγω μιας ταυτότητάς μου (γυναίκα, ανάπηρος, αδερφή) και ταυτόχρονα καταπιεστής (άντρας, αρτιμελής, ετεροφυλόφιλος).

Ένα δικό μου παράδειγμα: έχοντας μεγαλώσει ως αστός στην Αθήνα και χωρίς χωριό, δεν είχα ιδέα για τις ιδιότυπες διακρίσεις που υφίστανται οι «χωριάτες» λόγω προφοράς ή εθίμων στην πόλη, μέχρι που ένας σύντροφός μου μού μίλησε για τον ρατσισμό που έτρωγε στο σχολείο επειδή ήταν από χωριό και είχε προφορά, το πώς τον θεωρούσαν λιγότερο έξυπνο και ικανό. Εγώ απολάμβανα ένα προνόμιο χωρίς να το έχω συνειδητοποιήσει. Κι αυτό το προνόμιο με έκανε τυφλό απέναντι στην καταπίεση που υφίστανται όσοι δεν το έχουν.

Ως άντρες έχουμε πολλά προνόμια σε σχέση με τις γυναίκες, που ούτε καν τα συνειδητοποιούμε. Το ίδιο ισχύει για όσους από εμάς είμαστε μεσαίας ή ανώτερης οικονομικής τάξης, αρτιμελείς, λευκοί, ορθόδοξοι χριστιανοί, ετεροφυλόφιλοι κτλ. Δεν έχουμε επίγνωση των προνομίων μας, γιατί ο κόσμος είναι φτιαγμένος στα δικά μας μέτρα.

Το να είμαι συνειδητοποιημένος γκέι, δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι καταλαβαίνω τις διακρίσεις που βιώνουν οι τρανς άντρες, οι ανάπηροι, οι γυναίκες, οι φτωχοί άνεργοι, οι χωριάτες, οι ξένοι. Εύκολα μπορεί να ταμπουρωθώ πίσω από τον δικό μου πόνο, τα δικά μου δικαιώματα και το πώς καταπατιούνται και να μην ασχολούμαι με των άλλων. Ε, καλά, δεν γίνεται ν’ ασχολούμαι με τα πάντα, πόσες μάχες να δώσω; Πράγματι, δεν χρειάζεται να δίνω όλες τις μάχες. Όμως χρειάζεται να συνειδητοποιώ τα δεδομένα προνόμιά μου και ότι άλλοι τα στερούνται. Και να τους ακούω, όταν διαμαρτύρονται.

Το Athens Pride γίνεται το Σάββατο 13/6 στην Πλ. Κλαυθμώνος στις 18:00. Το Pride Θεσσαλονίκης 19/20 Ιουνίου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News