Οι ανακοινώσεις της Frontex για το μεγάλο νεκροταφείο της Μεσογείου (3.500 χαμένες ψυχές) και τα εκατομμύρια ευρώ των δουλεμπόρων, αλλά και οι υπαινιγμοί από την Αυστρία ότι βολεύει την ευρωπαϊκή ηγεσία να πνίγονται άνθρωποι για να λειτουργούν αποτρεπτικά στις μεταναστευτικές ροές, επαναφέρει με φρίκη το πιο εκρηκτικό  πρόβλημα. Και νομίζω ότι η συγκυρία είναι κατάλληλη να το βάλουμε στο επίκεντρο των διεκδικήσεών μας. Οι συνθήκες είναι ώριμες πλέον και στο εσωτερικό της χώρας.

Θέλετε παράδειγμα; Από τις πιο ηχηρές ενδείξεις των ιδεολογικών διεργασιών που συντελούνται σήμερα στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια δήλωση-βόμβα υπουργού, που έσκασε σαν πασχαλινή τρακατρούκα χωρίς να προκαλέσει την παραμικρή αμυχή. Ούτε η Ρόζα τραντάχτηκε, ούτε το Αριστερό Ρεύμα αναδεύτηκε. Ο κ. Γιάννης Πανούσης δήλωσε έτοιμος να σπάσει τη συνθήκη Σέγκεν, προειδοποιώντας μάλιστα ότι αν μπορούσε θα αμπαλάριζε 500.000 μετανάστες και θα τους έστελνε στην Ευρώπη για να αντιληφτούν οι εταίροι μας την εκρηκτικότητα του προβλήματος. Παρότι η δήλωση ακούγεται ωμή, την βρήκα έξοχη λόγω της αμηχανίας που προκάλεσε. Έμοιαζε σαν ένα γυάλινο στερεότυπο να σκάει με δύναμη στον τοίχο της πραγματικότητας και κανείς δεν είχε το κουράγιο να συμμαζέψει τα κομμάτια. Ακόμη και η κ. Τασία Χριστοδουλόπουλου, ακτιβίστρια στον στίβο του ανθρωπισμού, φρόντισε να διαφοροποιηθεί με κομψότητα, όπως απαιτεί το κυβερνητικό σαβουάρ βιβρ.

Η υπερβολή του κ. Πανούση έμοιαζε με σαρκασμό στις φαντασιακές ευαισθησίες της αριστεράς, η οποία παρά ταύτα δεν είχε το κουράγιο ούτε να εκνευριστεί. Μέχρι σήμερα ζούσε στο ανώτερο επίπεδο, υψηλής ευαισθησίας, ήθελε μια πατρίδα να σηκώνει ηρωικά και αγόγγυστα τον ανθρώπινο πόνο που προκαλεί ο πλανήτης μας. Ένας όμορφος πινάκας του Γκόγια, που προσφέρει ωραίες συγκινήσεις. Από τη στιγμή, όμως, που αναγκάζεσαι να σηκώσεις μανίκια και να κυβερνήσεις, αλλάζει και η τεχνοτροπία, αντιλαμβάνεσαι την ακατανόητη δύναμη του κυβισμού. Το μεταναστευτικό είναι κοινωνική, πολιτική, πολιτισμική και οικονομική Γκουέρνικα. Ο πίνακας μιας καθημαγμένης οικονομικά χώρας, σε ανθρωπιστική κρίση, με εκατοντάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες (ουδείς μπορεί σήμερα να τους υπολογίσει), χωρίς λύσεις και με ασύνδετα όλα τα κομμάτια του προβλήματος.

Για να το πω διαφορετικά. Είναι ιδανικός ο κόσμος ενός ακτιβιστή, που κάνει κατάληψη σε αμφιθέατρο για να σιτίσει ανήμπορους μετανάστες. Και μίζερος ο δικός μου κόσμος όταν σκεφτόμουν ότι τα αμφιθέατρα για άλλη δουλεία τα φτιάξαμε. Και, παρεμπιπτόντως, έχουμε τόσο λίγα για να χωρέσουν ένα εκατομμύριο ταλαιπωρημένους ανθρώπους! Η διακυβέρνηση όμως αποτελεί άσκηση με τα πραγματικά δεδομένα του προβλήματος. Ανθρωπισμός και κανονικότητα είναι μια πολύ δύσκολη σχέση και όσες χώρες κατάφεραν να φέρουν ισορροπία είναι ήρεμες χώρες, με αυτοπεποίθηση και βεβαιότητα για το μέλλον τους.

Η δήλωση, όμως, αυτή του κ. Πανούση είναι απελπισμένη, περιγράφει μια χώρα με ψηλά τα χέρια, ανήμπορη να κάνει οτιδήποτε. Η άλλη όψη δηλαδή της απελπισίας του Αντώνη Σαμαρά που φωτογραφιζόταν στα συρματοπλέγματα του Έβρου, φτύνοντας με περιφρόνηση τη λέξη «λαθρομετανάστης» λες και αναφερόταν σε ζώα. Ίδια είναι. Και η φαντασιακή αριστερά και η μισερή δεξιά δεν δίνουν λύσεις, απλώς φλερτάρουν με συναισθήματα. Τα όμορφα, ανεκτικά οι μεν, τα χυδαία, ξενοφοβικά οι δε. 

Ωστόσο, το μεταναστευτικό θέλει πολιτικές και στρατηγική. Ίσως είναι μοναδική ευκαιρία να το εντάξουμε στην ατζέντα της κρίσης. Να πούμε, δηλαδή, ότι τα 1.200 χιλιόμετρα χερσαίων συνόρων και τα περίπου 20.000 χιλιόμετρα θαλασσίων ακτών, είναι η πιο ευάλωτη ευρωπαϊκή πύλη. Απαιτούνται γενναίες χρηματοδοτήσεις, υποδομές, πιέσεις προς την Τουρκία, ευρύτεροι σχεδιασμοί. Αντί, με λίγα λόγια, να ταλαιπωρούμε τον κ. Γλέζο στα 93 του να διεκδικεί κατοχικές αποζημιώσεις ανεμίζοντας τη σημαία του 40, να μιλήσουμε με τους Γερμανούς και τους άλλους εταίρους για τη δική τους ευθύνη σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση, τα κομμάτια αλληλεγγύης τα οποία τους αναλογούν, τις αναθεωρήσεις στις συνθήκες που πρέπει να γίνουν, όπως σε αυτή του Δουβλίνου.  

Νομίζω, λοιπόν, ότι η συγκυρία είναι καλή. Η προσγειωμένη κυβερνητική αριστερά με την πιο… συνεσταλμένη λόγω ήττας δεξιά (για τα ενδιάμεσα κόμματα δεν το συζητάω, στο θέμα αυτό ήταν η φωνή της συναίσθησης…), μπορούν όλοι μαζί να βρεθούν στο γήπεδο της κανονικότητας και να οργανώσουμε έναν κοινό, εθνικό  οδικό χάρτη για τις πρωτοβουλίες που πρέπει να πάρουμε. Ίσως μια τέτοια δύσκολη άσκηση αφήσει αποθέματα συνεννόησης για αργότερα, στην πιο μεγάλη διαπραγμάτευση που έχουμε μπροστά μας για το δημόσιο χρέος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News