Με τον Ηλία γνωριστήκαμε στα τέλη της άνοιξης, συμπτωματικά. Είχα μπει στο λεωφορείο και έτυχε εκείνη την ώρα να αλλάζουν βάρδια οι οδηγοί. Αυτός που σχόλαγε, του είπε στα ελληνικά «καληνύχτα» και εκείνος που αναλάμβανε του απάντησε «natën e mirë”! Επί σουηδικού εδάφους, δυο οδηγοί αστικών λεωφορείων, αποχαιρετούσαν ο ένας τον άλλον σε ελληνικά και αλβανικά. Ευχάριστη έκπληξη, δίχως άλλο, για έναν αλβανοέλληνα που ψάχνει εναγωνίως γνωριμίες στην καινούρια του χώρα. Ο Ηλίας, αυτός που χαιρέτησε στα αλβανικά, μετανάστευσε στη Σουηδία από τη Χίο ενώ ο φίλος του, από το Κόσοβο την ίδια εποχή. Δουλεύουν μαζί χρόνια και έχουν μάθει μερικές λέξεις ο ένας από τη γλώσσα του άλλου. Αφού συστηθήκαμε και ανταλλάξαμε μερικές τυπικές κουβέντες, έβγαλε μια σουηδική εφημερίδα, την Expressen, που είχε ένα ρεπορτάζ για την Ελλάδα, και μου έδειξε μια φωτογραφία από συγκέντρωση των ναζί της Χρυσής Αυγής στην Αθήνα. Πυρσοί, κοντάρια τυλιγμένα με σημαίες, παραλλαγές της σβάστικας, κουρεμένα γουλί κεφάλια ή κρυμμένα πρόσωπα σε μαύρα κράνη. Εικόνες γνωστές για εμάς αλλά όχι και για εκείνους που δεν τα παρακολουθούν συχνά. Ούτε για τον Ηλία.

Ντρέπομαι, άρχισε να λέει με θυμό. Ντρέπομαι που αυτοί οι άνθρωποι, που τραυματίζουν και δολοφονούν ανθρώπους, Έλληνες και ξένους, που μιλάνε στο όνομα των Ελλήνων για «καθαρή φυλή», που νοσταλγούν τον Χίτλερ και ζωγραφίζουν τα σώματά τους με τα σύμβολα του ναζισμού, που μισούν ανθρώπους λόγω εθνικότητας, ιδεολογίας και χρώματος, που διψούν για αίμα και πόλεμο έχουν την ίδια καταγωγή με μένα. Που έτυχε και μιλάμε την ίδια γλώσσα και έχουμε την ίδια εθνικότητα. Ντρέπομαι τους φίλους στη δουλειά, που κάθε χρόνο πάνε διακοπές στην Ελλάδα αλλά πλέον φοβούνται. Φοβούνται όμως λιγότερο από μένα, αν και τους λέω να μην πάνε. Δεν ντρέπομαι να το πω. Ο ίδιος, δεν θα κατέβω φέτος για διακοπές στην Ελλάδα. Φοβάμαι αλλά και ντρέπομαι τα παιδιά μου. Ντρέπομαι, ντρέπομαι.

Οδηγούσε θυμωμένος και κράταγε την εφημερίδα πάνω στο τιμόνι, την πηγή της οργής του, ενώ έφτανε η ώρα να κατέβω. Πρόλαβα απλώς να του πω, εκείνο που είπα σε συνάδελφο Σουηδό δημοσιογράφο, όταν στην παρουσίαση του βιβλίου μου, με ρώτησε αν θα έπρεπε να γίνει κάποιο μποϊκοτάζ στην Ελλάδα, λόγω των ναζί. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, του απάντησα, η Ελλάδα έχει ανάγκη τους φίλους της. Να πάμε και να κρατάμε τα μάτια ανοιχτά. Να δούμε και να γράψουμε, να μεταφέρουμε στον υπόλοιπο κόσμο ό,τι συμβαίνει. Διαβάζοντας αυτό το ρεπορτάζ, πάντως, δεν κρύβω ότι καταλαβαίνω καλύτερα τους φόβους του Ηλία. Και τους λόγους που ντρέπεται. Έχω και ο ίδιος τα ίδια συναισθήματα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News