Δεν είναι ακριβώς ίδια περίπτωση με την διαμάχη ανάμεσα στο «βασιλεύσι» και το «ευσεβέσι» αλλά έχει πολλούς κοινούς αρμούς. Πριν χρόνια είχα διαφωνήσει έντονα με φίλο -με τον οποίο είχαμε σχεδόν ταυτόσημες πολιτικές αντιλήψεις- για το αν θα έπρεπε οι οδοί που έχουν βασιλικά ονόματα (αναφερόμενοι στους βασιλιάδες της νεότερης Ιστορίας μας) να συνεχίσουν να χαίρονται το βαφτιστικό τους ή αν θα έπρεπε -φαντάζομαι πως εννοούσαμε μια κυβέρνηση Αριστεράς- να τους τα αλλάξουμε.

Εγώ υποστήριζα -και υποστηρίζω ακόμα- πως πρέπει να μείνουν ως έχουν κι εκείνος πως δεν έχουμε κανέναν λόγο να τιμούμε όσους έβλαψαν αυτόν τον τόπο, όσους συμπορεύτηκαν με ό,τι πιο σκοτεινό και αντιδραστικό -μετά τον φασισμό- γέννησε η Ευρώπη.

Οι ενστάσεις μου πολλές. Κατ’ αρχάς η Ιστορία δεν είναι υπουργικό χαρτοφυλάκιο, ο κάθε καινούργιος υπουργός να εξαφανίζει το έργο του προηγούμενου γιατί έχει φάει την πετριά του σωτήρα και τη ματαιοδοξία του φωτισμένου πλάστη. Δεν σβήνεται και δεν κρύβεται.

Μου αντέταξε το επιχείρημα πως δεν ζητάει να σβηστεί καμία ιστορία, αλλά άλλο πράγμα είναι να θυμάσαι και να γνωρίζεις και άλλο πράγμα να τιμάς. Οι βασιλιάδες να συνεχίσουν να υπάρχουν μόνο στα βιβλία και στα μουσεία. Δεν θα με πείραζε, μου είπε, ένα άγαλμα -για παράδειγμα- του Γλίξμπουργκ σε ένα μουσείο, αλλά θα με πείραζε πολύ σε μια πλατεία. Του είπα πως εμένα με ενοχλεί όσο δεν φαντάζεται η ιστορία των μουσείων, κυρίως όταν δεν έχει καμία αντιστοιχία στην πόλη και στη ζωή. Όχι, δεν θα με ενοχλούσε ούτε ένα άγαλμα του Γλίξμπουργκ σε πλατεία. Δεν το θεωρώ ούτε απειλή ούτε φίδι στον κόρφο μας. Είναι μία πλήρως απαξιωμένη προσωπικότητα σήμερα -πλην κάποιων ξεχασμένων υπέργηρων που νοσταλγούν- παρά το γεγονός πως δεν παραγνωρίζω ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί σε καιρούς δραματικούς και πολωμένους, γιατί σε τέτοιους καιρούς οι συμβολισμοί και μόνο μπορούν να πυροδοτήσουν εφιαλτικές διαμάχες, παρά μόνο σε εποχές που «βασιλεύει» η ψυχραιμία. Το ίδιο πιστεύω και για το «βασιλεύσι» και «ευσεβέσι». Από την μία μου ακούγεται αστεία η αντικατάστασή του προς το δημοκρατικότερον, αλλά ξέρουμε καλά όλοι πως το πρόβλημα είναι η χρήση και η εκμετάλλευση που επιφυλάσσουν οι φανατικοί -ένθεν και ένθεν- σε τέτοιου είδους αλλαγές και όχι το γεγονός αυτό καθεαυτό.

Νομίζω πως κάτι ανάλογο συνέβη και παρασυρθήκαμε πολλοί στην Αριστερά αναπτύσσοντας αντισώματα απέναντι στη σημαία και στην πατρίδα. Δεν είχαμε κανέναν λόγο -τουλάχιστον οι νεότεροι- αλλά το κάναμε μπαίνοντας στην φόρα των παλαιότερων που είχαν επαρκείς λόγους να αποστασιοποιηθούν από λέξεις και έννοιες που είχαν γίνει ταυτόσημες με τον εθνικισμό και αποτέλεσαν δικαιολογία για να εφαρμοστούν οι πιο βάναυσες πολιτικές σε αυτήν τη χώρα. Στην ουσία όμως αρνιόμασταν εκείνο που κάναμε πιο φανατικά από τον καθένα. Τι εννοοώ; Δεν έχω κρεμμάσει ποτέ ελληνική σημαία στο μπαλκόνι μου και μάλλον δεν πρόκειται. Αλλά τι άλλο πέρα από το να υψώνω την ελληνική σημαία –όπως την είχα εγώ στο μυαλό μου την Ελλάδα, δεν διεκδικώ την απόλυτη αλήθεια- έκανα κάθε απόγευμα επί 22 χρόνια ψάχνοντας, μελετώντας και μεταδίδοντας στο ραδιόφωνο Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκο, Μαρκόπουλο,Τσιτσάνη, Πάνου, Ζαμπέτα, Σαββόπουλο, Μικρούτσικο, Ελευθερίου, Γκάτσο, Ελύτη, Ρίτσο, Λειβαδίτη, Σεφέρη και τόσους πολλούς άλλους που δεν φτάνει η σελίδα να αναφέρω; Μαζί με τα τραγούδια όσων -σωστά ή λάθος- θεωρούσα εγώ συνεχιστές αυτής της μεγάλης και ακριβής αλυσίδας. Τι άλλο από έπαρση σημαίας και παραδοχή «αγαπώ την πατρίδα μου» ήταν αυτό;

Με τη λογική του φίλου μου θα έπρεπε ίσως να σβήσουμε κάποτε από το youtube και από παντού όλα τα τραγούδια και τα έργα τέχνης που εμείς θεωρήσαμε πως όχι μόνο ήταν άθλια δημιουργήματα αλλά έπαιξαν -συνειδητά ή όχι- και έναν εξίσου άθλιο ρόλο στη δημιουργία του soundtrack της ξεφτίλας, της απολιτικοποίησης και δυστυχώς και της φασίζουσας νοοτροπίας.

Δεν γίνεται να φοβάσαι το παρελθόν. Αυτό σημαίνει πως αισθάνεσαι εξαιρετικά αδύναμος και λίγος. Και η οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου δεν είναι κάποια τιμή, αλλά απλά μια καταγραφή. Ή τουλάχιστον αυτό θα έπρεπε να είναι. Το ποιους πραγματικά τιμάς το δείχνεις μόνο με το παρόν σου, με το τι κάνεις και ποιος είσαι σήμερα και όχι στις ταμπέλες των δρόμων.  

Υ.Γ.: Λίγη κατανόηση για το κάπως μη κεντραρισμένο και «όλα μέσα» θέμα του κειμένου, είναι το πρώτο μετά από πολλά μπάνια και ήλιο. Καλώς βρεθήκαμε ξανά. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News