«Όταν προσπαθώ να ηρεμήσω τα παιδιά, τους ζητάω να κλείσουν τα μάτια και να φανταστούν τη ζωή τους έτσι όπως θα ήθελαν να είναι σε έναν χρόνο. Και σχεδόν όλοι μου λένε το ίδιο: Φαντάζομαι ότι είμαι στη Γερμανία, έχει έρθει η οικογένεια μου και εγώ δουλεύω και σπουδάζω. Θαυμάζω αυτά τα παιδιά. Πολλές φορές αυτά μου δίνουν δύναμη. Δεν είναι απλά παιδιά. Απλά εύχομαι να μπορούσα να τα κάνω να καταλάβουν ότι αν είχαν λίγο υπομονή, ίσως θα μπορούσαν να κάνουν το ταξίδι εκθέτοντας τον εαυτό τους σε λιγότερους κινδύνους. Πολλά από αυτά τα παιδιά θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν τη διαδικασία του Δουβλίνου».

Μας μιλάει η Ηρώ Γκουτζίδου. Μέλος του Δικτύου Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων της ΜΕΤΑδρασης. Και έτσι αρχίζει η επίσκεψή μας στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής ΚΕΠΥ Φυλακίου Έβρου, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», που χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία με διαχειριστή επιχορήγησης το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Το Δίκτυο λειτουργεί από τον Οκτώβριο του 2014 και μέχρι τώρα έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του σε 131 παιδιά σε όλη τη χώρα. «Η συνεργασία με την αστυνομία και την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής είναι απαραίτητη για να πραγματοποιήσουμε επιτυχώς τη δουλειά μας», εξηγεί. Η Ηρώ είναι υπεύθυνη για τρία ασυνόδευτα ανήλικα, δύο αγόρια και ένα κορίτσι από το Ιράκ. Τα παιδιά ανήκουν στην κουρδική μειονότητα Γιαζίντι και διώκονται στη χώρα τους. Με παιχνίδια και λιχουδιές για τα παιδιά διασχίζουμε την ατελείωτη πεδιάδα του Έβρου και φτάνουμε στο ΚΕΠΥ. 

Μας υποδέχεται ο τοπικός συντονιστής μαζί με τους δύο διερμηνείς της ΜΕΤΑΔΡΑΣΗΣ. Μας συστήνονται με χαμόγελο σε άψογα ελληνικά. Μετά από λίγο εμφανίζεται η Ηρώ με τη Ζέινεμπ. Ένα δεκατετράχρονο κορίτσι με ένα μεγάλο χαμόγελο. Προσπαθεί να μας χαιρετίσει με τα ελάχιστα αγγλικά που ξέρει. Προχωράμε προς το γραφείο της ΜΕΤΑδρασης με τον διερμηνέα και αρχίζει η συνεδρία του παιδιού με το μέλος του Δικτύου Επιτροπείας. 

Η Ζέινεμπ λέει ότι δεν είναι καλά, της λείπει ο Γουισάμ, ο 15χρονος ξάδερφός της, που έχει μεταφερθεί στο νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης με ανεμοβλογιά: «Δεν έχω καταφέρει να του μιλήσω στο τηλέφωνο. Θέλω να είμαστε μαζί. Δεν είμαι αρκετά δυνατή για να μπορώ να είμαι μόνη μου εδώ. Δεν γίνεται να χωριστούμε. Πότε θα γυρίσει ο Γουισάμ; Φοβάμαι μην χαθούμε. Το μόνο που έχουμε είναι ο ένας τον άλλον».
«Σου υπόσχομαι ότι δεν θα φύγει κανείς αν δεν γυρίσει ο Γουισάμ. Όμως αφού φύγετε από εδώ θα πρέπει να χωριστείτε», απαντά η Ηρώ. Τα μέλη του Δικτύου Επιτροπείας έχουν μάθει στην εκπαίδευσή τους ότι πρέπει να αντιμετωπίζουν τα παιδιά ισότιμα και να τους λένε πάντα την αλήθεια. «Εσύ θα πρέπει να πας σε έναν ξενώνα για κορίτσια και οι άλλοι δύο θα πάνε σε έναν ξενώνα για αγόρια». Τα μάτια της Ζέινεμπ γεμίζουν δάκρυα αλλά προσπαθεί να κρατηθεί.

Φτάνουμε στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης. Διασχίζουμε ατελείωτους διαδρόμους με άδεια δωμάτια.  Μετά από ώρα μία νοσηλεύτρια μας οδηγεί στο δωμάτιο του Γουισάμ. Είναι υπό αυστηρή αστυνομική φύλαξη σε δωμάτιο με παράθυρα που δεν ανοίγουν. Πρέπει να περιμένουμε να μας τηλεφωνήσει η διερμηνέας. 

«Χαμπίπτι Γουισάμ» ακούγεται η γλυκιά φωνή της διερμηνέως και αρχίζει επιτέλους η επικοινωνία. Ο Γουισάμ κλαίει και απειλεί ότι αν δεν τον αφήσουν να γυρίσει στο κέντρο θα βάλει τέλος στη ζωή του. Δεν αντέχει άλλο στο νοσοκομείο. Νιώθει φυλακισμένος. Αρνείται να φάει και είναι φανερά εξασθενημένος.  Μας λέει ότι ο γιατρός δεν έχει φανεί σήμερα και ότι είναι διατεθειμένος να μείνει στην απομόνωση στο κέντρο αρκεί να τον αφήσουν να γυρίσει στα ξαδέρφια του. 

Η Ηρώ πολύ ψύχραιμα του εξηγεί: «Έχεις φανεί τόσο δυνατός μέχρι τώρα. Σε πολύ λίγο θα περάσει η ασθένεια και θα μπορέσεις να γυρίσεις στο κέντρο». Και υπόσχεται να επιστρέψει αύριο με περισσότερα νέα για το εξιτήριό του.

Έρχεται η ώρα να πάρουμε το αεροπλάνο της επιστροφής. Τα τελευταία λόγια της Ηρώς μένουν χαραγμένα στις σκέψεις μας: «Το πρόγραμμα της Επιτροπείας έχει αλλάξει την πραγματικότητα αυτών των παιδιών. Κανένα από αυτά δεν θέλει να μείνει στην Ελλάδα. Στην ουσία εδώ θέλουμε να μπορέσουμε να τους δώσουμε μία ανάσα. Να πάρουν όλα τα εφόδια ενδυνάμωσης και προστασίας είτε για να μπορέσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους με περισσότερη ασφάλεια είτε για να παραμείνουν στην Ελλάδα στο κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο».

Η Σοφία Κουβελάκη είναι διαχειρίστρια Προγραμμάτων στο Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News